PL
Badania zmienności plonowania odmian pszenicy ozimej przeprowadzono na podstawie wyników doświadczeń Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego (PDO) na Dolnym Śląsku. Spośród doświadczeń PDO wytypowano 7 miejscowości odznaczających się zróżnicowanymi warunkami glebowymi. Badania przeprowadzono w latach 2007-2009. W celu oceny zmienności plonowania analizowanych odmian pszenicy w poszczególnych miejscowościach zastosowano wielozmienną analizę wariancji (MANOVA) oraz metodę analizy dyskryminacyjnej. Powyższe analizy pozwalają na ocenę plonów odmian pszenicy w przestrzeni zdefiniowanej przez siedem zmiennych - punktów doświadczalnych. Badane odmiany odznaczały się zróżnicowaną zmiennością plonów w zależności od analizowanego mikrorejonu Dolnego Śląska. Odmiany wykazywały jednak istotnie wyższe plonowanie na czarnych ziemiach i glebach brunatnych właściwych w porównaniu do środowisk na glebach lżejszych. W warunkach uprawy roli o obniżonych nakładach na produkcję największy wpływ na zmienność plonowania odmian wywierały miejscowości Naroczyce i Tarnów, natomiast środowiska Kobierzyce i Tomaszów cechowały się większą stabilnością plonowania odmian pszenicy ozimej. Wykazana zmienność plonowania odmian pszenicy ozimej wskazuje, że dobór odmian w danym rejonie uprawy powinien uwzględniać również interakcję genotypowo-środowiskową wynikającą z mikrorejonów uprawy na poziomie gminy lub powiatu.
EN
The aim of study was an analysis of yielding variability in selected winter wheat cultivars depending on the climate - soil conditions in the area of south - west Poland. In years 2007-2009 the yields of 11 wheat cultivars in 7 localities there were analyzed on the basis of Post-register Domestic Programme of cultivar experimentation. Cultivars’ yields were compared in the conditions of standard cultivation. Discriminative analysis proved diversified environmental (localities) effect on cultivars’ yielding variability. The cultivars featured significantly higher yielding on black soils and brown soils as compared to the environments of lighter soils. Under conditions of standard tillage the highest cultivars’ yielding variability was recorded for Naroczyce i Tarnów. A considerable effect on cultivars yielding variability on light-textured soils had uneven rainfall in the course of plant growing. Significant differences in the yields of studied genotypes at some locations suggest the necessity of investigating other cultivars in a number of different environments with a view to define the interaction between genotype and environment.