Woda w diecie osób starszych - zalecenia i praktyka

• Autorzy: Brzozowska A. , Bialecka-Debek A. , Pietruszka B.

Warianty tytułu

EN

Water in daily diet of older people - recommendations and practice

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Codzienne spożywanie wody w odpowiednich ilościach jest ważnym zaleceniem żywieniowym szczególnie istotnym dla osób starszych, u których ryzyko odwodnienie jest większe niż u młodszych dorosłych. W pracy przedstawiono normy dotyczące spożycia wody opracowane przez EFSA oraz zalecenia krajowych ekspertów. Przegląd piśmiennictwa wskazuje, że średnie spożycie wody przez osoby starsze jest mniejsze od norm EFSA, przy czym większość osób starszych o dobrym stanie zdrowia dostarcza do organizmu odpowiednią ilość wody. Specjalnej uwagi wymagają jednakże osoby z najstarszych grup wiekowych, ponieważ obserwuje się tendencję do zmniejszonego przyjmowania płynów z wiekiem. Największy udział w ogólnym spożyciu wody mają płyny, dlatego też dobrą strategią jest zachęcanie osób starszych do spożywania napojów, które nie zwiększają wartości energetycznej diety, a szczególnie spożycia cukrów prostych. Opracowanie i wdrożenie zaleceń dla osób starszych, ich rodzin i opiekunów, promujących odpowiednie spożycie wody z uwzględnieniem monitorowanie spożycia, roli posiłków i pojadania, rodzajów i ilości napojów, potrzeb związanych z aktywnością fizyczną, warunkami środowiska, chorobami i stosowaniem leków może przyczynić się do zachowania zdrowia i poprawy jakości życia osób starszych.

EN

Getting adequate water every day is an important nutrition guideline, particularly important for older people in whom the risk of dehydration is higher than in younger adults. This paper presents the EFSA recommendation regarding water intake and national expert guidelines on fluid consumption. The review of the literature indicates that the average daily water intake by older people is lower than EFSA recommendations, but the majority of elderly without major health problems ingests sufficient amounts of fluid. Special attention, however, is required for people from the oldest age group because an age-associated trend for decreased fluid intake is observed. Because fluids contribute the most to total water intake, encouraging older people to consume beverages that do not increase total energy, especially simple sugars intake, is a good strategy. The development and implementation of guidelines for older people, their families and caregivers, to promote adequate water intake including monitoring of intake, the role of meals and snacks, types and quantities of beverages, needs related to physical activity, environmental conditions, diseases and use of medicines could contribute to health and improving the quality of life of older adults.

Słowa kluczowe

PL

zywienie czlowieka; woda; ludzie starzy; dieta; spozycie zywnosci; normy zywienia; zalecenia zywieniowe; nawadnianie organizmu

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm
• Rocznik: 2017
• Tom: 44
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.287-298,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Brzozowska A.

• Zakład Podstaw Żywienia, Katedra Żywienia Człowieka, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego - SGGW, ul.Nowoursynowska 159C, 02-776 Warszawa

autor

Bialecka-Debek A.

• Zakład Podstaw Żywienia, Katedra Żywienia Człowieka, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego - SGGW, Warszawa

autor

Pietruszka B.

• Zakład Podstaw Żywienia, Katedra Żywienia Człowieka, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego - SGGW, Warszawa

Bibliografia

• 1. Popkin B. M., D'Anci K. E., Rosenberg I. H.: Water, hydration, and health. Nutr. Res., 2010, 68, 439 - 458.
• 2. Shimizu M., Kinoshita K., Hattori K., et al.: Physical Signs of Dehydration in the Elderly. Intern. Med., 2012, 51, 1207 - 1210.
• 3. Davidhizar R., Dunn C. L., Hart A. N.: A review of the literature on how important water is to the world’s elderly population. Intern. Nurs. Rev., 2004, 51, 159 - 166.
• 4. Manz F., Wentz A.: The importance of hydration for the prevention of chronic diseases. Nutr. Rev., 2005, 63, 2 - 5.
• 5. Manz F.: Hydration and disease. J. Am. Coll. Nutr., 2007, 26, 535S - 541S.
• 6. Miller H. J.: Dehydration in the older adult. J. Gerontol. Nurs., 2015, 41, 8 - 13.
• 7. Pross N.: Effects of dehydration on brain functioning: a life-span perspective. Ann. Nutr. Metab., 2017, 70, 30S - 36S.
• 8. Frangeskou M., Lopez-Valcarcel B., Serra-Majem L.: Dehydration in the elderly: a review focused on economic burden. J. Nutr. Health Aging, 2015, 19, 619 - 627.
• 9. Scherer R., Maroto-Sanchez B., Palacios G., et al.: Fluid intake and recommendations in older adults: more data are needed. Nutr. Bull. 2016, 41, 167 -174.
• 10. Mentes J.: Oral hydration in older adults. Am. J.Nutr., 2006, 106, 40 - 49.
• 11. Puga M., Partearroyo T., Varela-Moreiras G.: Hydration status, drug interactions, and determinants in a Spanish elderly population: a pilot study. J. Physiol. Biochem., 2017, [13pp], on line , DOI 10.1007/s13105-017-0585.
• 12. EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition, and Allergies (NDA): Scientific Opinion on Dietary Reference Value for water. EFSA Journal 2010, 8, 1459 [48 pp].
• 13. Jarosz M., Szponar L., Rychlik E., et al.: Woda i elektrolity, [w:] Normy żywienia dla populacji polskiej - nowelizacja. M. Jarosz (red.), Warszawa, Wyd. IŻŻ, 2012, 143 - 153.
• 14. Bień B., Jarosz A., de Latour T., et al.: Stanowisko Grupy Ekspertów w sprawie zaleceń dotyczących spożycia wody i innych napojów przez osoby w wieku podeszłym. Acta Balneologica, 2014, 56, 118 - 127.
• 15. Woźniewicz M.: Zapotrzebowanie na wodę i ocean jej pobrania, [w:] Woda w żywieniu i jej źródła. Brzozowska A., Gawęcki J. (red.), Poznań, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, 2015, 39 - 48.
• 16. Albala C., Salazar G., Yanez M. i wsp.: Validation of an anthropometric model for total body water determination in the elderly. Nutr. Res., 1997, 17, 1 - 7.
• 17. Marra M. V., Hudson A. L., Hollingsworth E. K. i wsp.: Elevated serum osmolality and total water deficit indicate impaired hydration status in long term care residents regardless of low or high body mass index. J. Acad. Nutr. Diet., 2016,116, 828 - 836.
• 18. Gaspar P. M.: Comparison of four standards for determining adequate water intake of nursing home residents. Res. Theory Nurs. Pract., 2011, 25,11 - 22.
• 19. Jéquier E., Constant F.: Water as an essential nutrient: the physiological basis of hydration. Eur. J. Clin. Nutr., 2012, 64, 115 - 123.
• 20. Kant A. K., Graubard B. I., Atchison E. A.: Intakes of plain water, moisture in foods and beverages, and total water in the adult US population-nutritional, meal pattern, and body weight correlates: National Health and Nutrition Examination Surveys 1999 - 2006. Am. J. Clin. Nutr., 2009, 90, 655 - 663.
• 21. Guelinckx I., Tavoularis G., König J., et al.: Contribution of water from food and fluids to total water intake: analysis of a French and UK population surveys. Nutrients 2016, 8, 630 [11 pp].
• 22. Pietruszka B., Krajewska M.: Assessment of total water and beverage intake by the elderly living in Warsaw region. Pol. J. Food Nutr. Sci., 2003, 53, 69 - 72.
• 23. Nissensohn M., Galan A. P., Turrini A., et al.: Beverage consumption habits among the European population: association with total water and energy intakes. Nutrients, 2017, 9, 383 [pp.13].
• 24. Polskie Towarzystwo Dietetyki: Pij zanim poczujesz pragnienie. 2015, http://www.wybieramwode.pl.
• 25. M. Jarosz (red.): Piramida zdrowego żywienia i aktywności fizycznej. Warszawa, Wyd. IŻŻ, 2016. http://www.izz.waw.p1/attachments/article/7/Piramida%20Zdrowego%20%C5%BBywieni%20i%20Aktywno%C5%9Bci%20Fizycznej%20Broszura.pdf [dostęp: 16.11.2017].
• 26. Suez J., Korem T., Zeevi D., et ah: Artificial sweeteners induce glucose intolerance by altering the gut microbiota. Nature, 2014, 7521, 181 - 186.
• 27. Burke M. V., Small D. M.: Physiological mechanisms by which nonnutritive sweeteners may impact body weight and metabolism. Physiol. Behav., 2015, 152, 381 - 388.
• 28. Stelmach A. M.: Struktura spożycia napojów w wybranej grupie osób starszych. Praca magisterska. Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, SGGW, Warszawa, 2017.
• 29. Haveman-Nies A., de Groot L. C., Van Staveren W. A.: Fluid intake of elderly Europeans. J. Nutr. Health Aging, 1997, 1, 151 - 155.
• 30. Pietruszka B., Kałuża J., Pawlińska-Chmara R., Kollajtis-Dołowy A.: Sposób żywienia i stan odżywienia, [w:] Skazani na długowieczność. W poszukiwaniu czynników pomyślnego starzenia. M. Mossakowska, K. Broczek, M. Witt (red.), Poznań, Ośrodek Wydawnictw Naukowych, 2007, 97 - 102.
• 31. Wyka J.: Stan odżywienia ludzi po 60. roku życia w aspekcie uwarunkowań żywieniowych, zdrowotnych, środowiskowych i socjodemograficznych. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wroclaw, 2009.
• 32. Kollajtis-Dołowy A., Pietruszka B., Olszanecka-Glinianowicz M., Mossakowska M.: Zwyczaje żywieniowe osób w wieku podeszłym, [w:] Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce. M. Mossakowska, A. Więcek, P. Błędowski (red.). Poznań, Termedia, 2012, 359 - 379.
• 33. Goluch-Koniuszy Z., Fabiańczyk E.: Ocena stanu odżywienia i sposobu żywienia osób przebywających na emeryturze do 6 miesięcy. Roczniki PZH, 2010, 61, 191 - 199.
• 34. Drywień M. E., Galon K.: Assessment of water intake from food and beverages by elderly in Poland. Roczn. PZH, 2016, 67, 399 - 408.
• 35. Ferreira-Pego C., Guelinckx I., Moreno L. A., et al.: Total fluid intake and its determinants: cross-sectional surveys among adults in 13 countries worldwide. Eur. J. Nutr., 2015, 54, 35S - 43S.
• 36. Białecka A.: Sposób żywienia a wybrane funkcje poznawcze u osób starszych. Praca doktorska. Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW, Warszawa 2017.
• 37. Jasińska I.: Napoje jako źródło składników odżywczych w wybranych grupach osób starszych. Praca magisterska. Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, SGGW, Warszawa, 2009.
• 38. Suliga E.: Zachowania zdrowotne związane z żywieniem osób dorosłych i starszych. Hygeia Public Health 2010, 45, 44 - 48.
• 39. Główny Urząd Statystyczny: Budżety gospodarstw domowych w 2016 roku, Warszawa 2017.
• 40. Główny Urząd Statystyczny: Budżety gospodarstw domowych w 2008 roku, Warszawa 2009.
• 41. Ozen A. E., del Mar Bibiloni M., Pons A., Tur J. A.: Fluid intake from beverages across age groups: a systematic review. J. Hum. Nutr. Diet., 2015, 2, 417 - 442.
• 42. Volkert D., Kreuel K., Stehle R: Fluid intake of community-living, independent elderly in Germany - a nationwide, representative study. J. Nutr. Health Aging 2005, 9, 305 - 309.
• 43. Zizza C. A., Ellison K. J., Wernette C. M.: Total water intakes of community-living middle-old and oldest-old adults. J. Gerontol. A. Biol. Sci. Med. Sci., 2009, 64, 481 - 486.