Płatności bezpośrednie w rolnictwie a koncepcja pogoni za rentą

• Autorzy: Utzig M.

Warianty tytułu

EN

Direct payment in agriculture and rent – seeking theory

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W opracowaniu zastosowano teorię pogoni za rentą, definiowaną jako przeznaczanie zasobów na zwiększanie udziału w istniejącym bogactwie zamiast produkowania nowych dóbr i usług, do analizy płatności bezpośrednich dla rolnictwa w Polsce. Wsparcie finansowe dla rolnictwa jest uzasadnione, gdyż rolnictwo dostarcza szerokiego spektrum dóbr publicznych. Skuteczność w pozyskiwaniu płatności bezpośrednich przez rolników indywidualnych w Polsce zwiększała się w okresie 2004-2012, a od 2010 r. zaobserwowano w tym zakresie znaczącą poprawę. Na poziomie województw skuteczność w pozyskiwaniu płatności bezpośrednich jest skorelowana wyłącznie z wiekiem użytkownika gospodarstwa rolnego, była ona wyższa, gdy udział gospodarstw rolnych z indywidualnym użytkownikiem do 35. roku życia był wyższy.

EN

To analyze direct payment in agriculture in Poland, the paper applies rent-seeking theory, defined as spending resources in order to gain an increase in share in existing wealth instead of producing new goods and services. Financial support of agriculture is justified because agriculture supplies a spectrum of public goods. The effectiveness in gaining direct payment by individual farmers in Poland increased in the years 2004-2012, and significant improvement has been observed since 2010. At the voivodship level the effectiveness in gaining direct payment is correlated only with an age of an individual farm user, and the effectiveness was higher when the number of individual farms with a user under the age of 35 was higher.

Słowa kluczowe

PL

rolnictwo; platnosci bezposrednie; pozyskiwanie srodkow finansowych; teoria pogoni za renta; renty rolnicze; rolnicy

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich
• Rocznik: 2013
• Tom: 100
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.123-131,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Utzig M.

• Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 166, 02-787 Warszawa

Bibliografia

• AR iMR 2013: Zrealizowane płatności obszarowe, www.arimr.gov.pl/uploads/media/23092013_Platn_bezp.7-13.pdf, dostęp 15.09.2013.
• Begg D., Fischer S., Dornbusch R. 1995: Ekonomia, tom 1, PWE , Warszawa.
• Dari-Mattiacci G., Onderstal S., Parisi F. 2009: Seeking rents in the shadow of Coase, „Public Choice” ,no. 139, s. 171-196.
• Goraj L., Mańko S., Osuch D., Bocian M., Płonka R. 2012: Wyniki Standardowe 2011 uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w Polskim FADN. Część II. Analiza Wyników Standardowych, IERiGŻ, Warszawa.
• Krueger A. 1974: The Politicial Economy of the Rent-Seeking Society, „American Economic Review”, no. 64, s. 291-303.
• Lambsdorff J.G. 2002: Corruption and rent-seeking, „Public Choice”, 113(2002), s. 97-125.
• Marks-Bielska R., Babuchowska K. 2009: Wsparcie dochodów rolników w formie dopłat bezpośrednich, „Zeszyty Naukowe SGGW. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej”, nr 75, s. 135-148.
• Pierwszy portal rolny 2013: Spadły dochody rolników, http://www.ppr.pl/artykul-w-2012-r-spadly-dochody-rolnikow-w-polsce-180259.php, dostęp 25.11.2013.
• Posner R.A. 1975: The Social Costs of Monopoly and Regulation, „Journal of Political Economy”, 4 (1975), s. 807-828.
• Schmitz A., Moss Ch., Schmitz T., Furtan H., Schmitz H. 2010: Agricultural Policy, Agribusiness, and Rent-Seeking Behaviour, University of Toronto Press, Toronto.
• Starzyńska W. 2002: Statystyka praktyczna, PWN , Warszawa.
• stats.oecd.org/glossary/detail.asp?ID=2150, dostęp 04.07.2013.
• stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=MON20123_1, dostęp 25.09.2013.
• Tullock G. 1967: The Welfare Costs of Tariffs, Monopolies, and Theft, „Western Economic Journal”, no. 5, s. 224-232.
• Tullock G. 2012: Koszt pogoni za rentą, [w] Odkrywając wolność. Przeciw zniewoleniu umysłów, L. Balcerowicz (red.), Zysk i S-ka, Poznań, s. 541-549.
• Wilkin J. 2005: Pogoń za rentą przy pomocy mechanizmów politycznych, [w] Teoria wyboru publicznego. Wstęp do ekonomicznej analizy polityki i funkcjonowania sfery publicznej, J. Wilkin (red.), Sholar, Warszawa, s. 204-219.
• Wilkin J. 2009: Ekonomia polityczna reform Wspólnej Polityki Rolnej, „Gospodarka Narodowa”, nr 1-2/2009, s. 1-25.
• Wilkin J. 2010: Dobra dostarczane przez rolnictwo w świetle teorii dóbr publicznych, [w] Wielofunkcyjność rolnictwa. Kierunki badań, podstawy metodologiczne i implikacje praktyczne, J. Wilkin (red.), IRWiR PAN , Warszawa, s. 41-51.
• www.arimr.gov.pl, dostęp 1.09.2013.
• Zawojska A. 2011: Pogoń za rentą i lobbing we Wspólnej Polityce Rolnej Unii Europejskiej, „Roczniki Nauk Rolniczych. Seria G”, t. 98, z. 3, s. 63-72.