Theoretical and methodological principles of life quality model forming of different population groups

• Autorzy: Pavlova Y.

Warianty tytułu

PL

Teoretyczne i metodologiczne zasady formułowania modelu jakości życia dla różnych grup populacji

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The topicality. The indicators of life quality are undetermined and unstandardized; the problem of determination of a single quantitative meaning of the quality of life remains unsolved. The aim of the research – to describe modern approaches to determining the quality of life and on their basis to propose a comprehensive theoretical model for the explanation of life quality phenomenon and the role of health in its formation. Methods: analysis and synthesis of scientific literature, documentary data; methods of theoretical research (analysis, synthesis, specification, classification, historical method, comparative analysis, system and structural analysis). The results: It has been proved that the quality of life is closely related to the health of human beings and it includes physical, mental and social being, considering the beliefs, expectations and world outlook. Based on the theoretical analysis and synthesis, it proposes the multicomponent structure of the quality of life, taking into account both positive and negative aspects of life, common to people of different sex, age, and state of health. Domains, sub-domains, indicators, and variables were defined as the main components of the model. Physical Component, Mental Component, Social Activity, Material Component, Development and Identity, Environment were assigned to the components of the highest level. The health-related quality of life was separated as the single part of the model. Conclusions and recommendations for further research. The theoretical model based on the principles of consistency, hierarchy, equality, determinism, unity of internal factors and external conditions was developed.

PL

Wskaźniki jakości życia są niejasne i nieznormalizowane; problem określenia pojedynczego, ilościowego znaczenia jakości życia pozostaje nierozstrzygnięty. Celem niniejszego artykułu jest opisanie typów współczesnego podejścia do określenia jakości życia i zaproponowanie na tej podstawie wyczerpującego modelu teoretycznego w celu wyjaśnienia zjawiska jakości życia i roli zdrowia w jej osiągnięciu. Wykorzystano następujące metody badawcze: analiza i synteza literatury naukowej i danych dokumentacyjnych, metody teoretycznych badań naukowych (analiza, synteza, specyfikacja, klasyfikacja, metoda historyczna, analiza porównawcza, analiza systemowa i strukturalna). Udowodniono, że jakość życia jest ściśle powiązana z ludzkim zdrowiem i obejmuje byt fizyczny, umysłowy i społeczny, z uwzględnieniem przekonań, oczekiwań i światopoglądu. W oparciu o analizę teoretyczną, zaproponowano wieloskładnikową strukturę jakości życia, biorąc pod uwagę zarówno pozytywne, jak i negatywne aspekty życia, popularne wśród ludzi różnej płci, różnego wieku i stanu zdrowia. Jako główne składniki tego modelu zdefiniowano domeny, poddomeny, wskaźniki oraz składowe. Wśród najważniejszych składowych wymieniono: składową fizyczną, składową umysłową, aktywność społeczną, składową materialną, rozwój i tożsamość, środowisko. Jakość życia związaną ze zdrowiem wyodrębniono jako najważniejszą część tego modelu. Opracowano model teoretyczny oparty na zasadach konsekwencji, hierarchii, równouprawnienia, determinizmu, spójności czynników wewnętrznych i warunków zewnętrznych.

Słowa kluczowe

EN

life quality; health; human health; quality model; human population

• Wydawca: -
• Czasopismo: Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna
• Rocznik: 2017
• Tom: 16
• Numer: 4
• Opis fizyczny: p.133-141,ref.

Twórcy

autor

Pavlova Y.

• Lviv State University of Physical Culture, Lviv, Ukraine

Bibliografia

• [1] Bergier B., Bergier J., Tsos A. (2014). Factor determining physical activity of Ukrainian students. Annals of agricultural and environmental medicine, vol. 21, no. 3, pp. 613–616; https://doi.org/10.5604/12321966.1230674.
• [2] Bowling A. (1995): Health-related quality of life: a discussion of the concept, its use and measurement. Measuring disease. Open University Press. Philadelphia, pp. 1–19.
• [3] Cella D.F. (1994): Quality of life: сoncepts and definition. Journal of Pain and symptom management, vol. 9, no. 3, pp. 186–192.
• [4] Diener E., Suh E. (1997): Measuring quality of life: economic, social, and subjective indicators. Social Indicators Research, vol. 40, no. 1–2, pp. 189– 216; https://doi.org/10.1023/A:1006859511756.
• [5] Farquhar M. (1995): Definitions of quality of life: a taxonomy. Journal of Advanced Nursing, vol. 22, no. 3, pp. 502–509; https://doi.org/ 10.1046/j.1365-2648.1995.22030502.x.
• [6] Felce D., Perry J. (1995): Quality of life: its definition and measurement. Res. Dev. Disabil, vol. 16, no. 1, pp. 51–74; https://doi.org/10.1016/0891- 4222(94)00028-8.
• [7] Institute of Medicine and National Research Council. Local Government Actions to Prevent Childhood Obesity(2009). Institute of Medicine and National Research Council. Washington, DC, The National Academies Press, p. 138.
• [8] Massam B.H. (2002): Quality of life: public planning and private living. Progress in Planning, vol. 58, no. 3, pp.141–227.
• [9] Mitra A. (2003): Painting the town green. The use of urban sustainability indicators in the United States of America. RICS. London, p. 38.
• [10] Pavlova I., Vynogradskyi B., Ripak I. et al. (2016): Prognostication of health-related life quality of Ukrainian residents due to physical activity level. Journal of Physical Education and Sport, vol. 16(2), art. 65, pp. 418– 423; https://doi.org/10.7752/jpes.2016.02065.
• [11] Rejeski W.J., Mihalko S.L (2001): Physical activity and quality of life in older adults. Journals of Gerontology. Series A, Biological Sciences & Medical Sciences, vol. 56, no. 11, pp. 23–35; https://doi.org/10.1093/ gerona/56.suppl_2.23.
• [12] Taillefer M.C., Dupuis G., Roberge M.-A., Lemay S. (2003): Health-related quality of life models: systematic review of the literature. Social Indicators Research, vol. 64, pp. 293–323; https://doi.org/10.1023/A:1024740307643.
• [13] Tartar R.E., Erb S., Biller P.A. et al. (1988): The quality of life following liver transplantation: a preliminary report. Gastroenterol Clin. North. Am., vol. 17, pp. 207–217.
• [14] The WHOQOL Group. The World Health Organization Quality of Life Assessment (WHOQOL): position paper from the World Health Organization (1995). The WHOQOL Group. Social Science and Medicine, vol. 41, no. 10, pp. 1403–1409; https://doi.org/10.1016/0277-9536(95)00112-K.
• [15] Tsos A., Shevchuk A., Kasarda O. (2014): Rukhova aktyvnist u motyvatsiino-tsinnisnykh oriientatsiiakh studentiv [Motor activity in motivational and valuable orientations of students]. Fizychne vykhovannia, sport i kultura zdorovia u suchasnomu suspilstvi: zb. nauk. pr. Skhidnoievrop. nats. un-tu im. Lesi Ukrainky. Lutsk, no. 4 (28), pp. 83–87; https://doi:10.1001/jama.1995.03520250075037.
• [16] Veenhoven R. (2000): The four qualities of life. ordering concepts and measures of the good life. Journal of Happiness Studies, vol. 1, pp. 1–39.
• [17] Wilson I.B., Cleary P.D. (1995): Linking clinical variables with healthrelated quality of life: a conceptual model of patient outcomes. JAMA, vol. 273, pp. 59–65.

Identyfikatory

DOI

10.16926/kf.2017.16.42