Teoretycy i praktycy szermierki w Towarzystwie Gimnastycznym "Sokół" w Galicji

• Autorzy: Szajna G.

Warianty tytułu

EN

Profiles of fencing pioneers in the Sokol Gimnastic Association, their teaching and organizational activity

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Najwcześniej w Galicji powstała organizacja o charakterze paramilitarnym, towarzyskim, a przede wszystkim sportowym – Towarzystwo Gimnastyczne Sokół. Organizacja miała na celu wychowanie młodego pokolenia Polaków, zdolnego w przyszłości do walki o wolność narodu. Rozwój fizyczny i duchowy polskiego młodego pokolenia był środkiem do osiągnięcia wyższych celów narodowych, najwyższą wartością społeczną i swoistym posłannictwem. Program ćwiczeń zawarty w statucie tej organizacji opierał się na gimnastyce, która odgrywała dominującą rolę w zakresie ćwiczeń fizycznych. Propagowano również sporty o znaczeniu utylitarnym, wśród nich: jazdę konną, kolarstwo, pływanie, zapasy i szermierkę. Artykuł prezentuje biografie teorety-ków i praktyków fechtunku w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół” w Galicji. Działalność teo-retyczna i praktyczna w zakresie szermierki przyczyniła się do wzbogacenia dorobku polskiej kul-tury fizycznej o uniwersalne wartości i swoisty paradygmat edukacyjny

EN

The article describes the beginnings of fencing in the “Sokół” Gymnastic Association in the Galicia region of Eastern Europe. The activity of the Association was undoubtedly a cultural phe-nomenon; it played a culture-forming and educational role. The biographies of the disciplines pio-neers from the Galicia region were presented. A review of the fencing literature published by the fencing association in “Sokół” was done. These publications committed to implementing into the polish physical culture a certain set of universal values and a unique educational paradigm

• Wydawca: -
• Czasopismo: Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna
• Rocznik: 2015
• Tom: 14
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.27-43,tab.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Szajna G.

• Wydział Wychowania Fizycznego, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów

Bibliografia

• A. Źródła
• I. Źródła drukowane
• Statut TG Sokół w Rzeszowie, Rzeszów 1886.
• „Rocznik Sokoli” 1886.
• II. Prasa
• „Przewodnik Gimnastyczny Sokół” (Lwów) 1902–1910
• „Stadion” 1924
• B. Literatura
• Bernolak K., Podręcznik szermierczy i krótki opis szabli polskiej, Przemyśl 1898.
• Borzęcki B., Białą bronią urzeczeni, Warszawa1994.
• Bryła K., Szermierz postępowy czyli podręcznik polski do nauki szermierki szpa-donem, Stanisławów 1888.
• Borysiuk Z., Współczesna szermierka na szable, Warszawa 2005.
• Czajkowski Z., Od sztuki władania bronią do sportu szermierczego, „Kultura Fizyczna” 1968, nr 5.
• Durski A., Szkoła szermierki siecznej, Lwów 1879.
• Dudek D., Zarys dziejów organizacja stowarzyszeń kultury fizycznej, Kraków 2001.
• Kurek A., Galicyjskie Stowarzyszenia Kolarskie 1886–1914, Kraków 2011.
• Łepkowski J., Broń sieczna w ogóle i w Polsce uważana archeologicznie, Kra-ków 1857.
• Łuczak M., Szermierka w Polsce 1945–1989, Poznań 2002.
• Łuczak M., Związki znanych osobistości, filozofów, lekarzy oraz teoretyków i praktyków wychowania fizycznego z szermierką (od starożytności do odro-dzenia), [w:] K. Obodyński, P. Król, W. Bajorek, Społeczno-kulturowe stu-dia z kultury fizycznej, Rzeszów 2012.
• Marcinek K., Leksykon polskiej szermierki, Warszawa 2012.
• Mirkiewicz A., Zarys dziejów Sokolstwa Słowiańskiego 1862–1939, Rzeszów 2014.
• Oszast H., Szkoła jazdy konnej i szermierki w Uniwersytecie Jagiellońskim w pierwszej połowie XIX wieku, „Wychowanie Fizyczne i Sport” 1963, nr 4.
• Raciborski A., Historya i psychologia szermierki, Lwów 1894.
• Snopko J., Polskie Towarzystwo Gimnastyczne Sokół w Galicji 1867–1914, Bia-łystok 1997.
• Starzewski J., Ze wspomnień o Michale Starzewskim, Kraków 1932.
• Szuro S., TG Sokół w Małopolsce zarys dziejów, Kraków 2003.
• Tokarski., Szermierka bronią sieczną, Kraków 1899.
• Toporowicz K., Tokarski Marian Stanisław (1861–1942), „Wychowanie Fi-zyczne i Sport” 1968, t. 12, nr 2.
• Toporowicz K., Zarys dziejów Sokoła na ziemiach polskich w latach 1867–1947, [w:] Z kart historii polskiego Sokoła, Kraków 1995.
• Wasztyl R., Wychowanie fizyczne i sport w Krakowie w latach 1773–1890, Kra-ków 1993.
• Wroczyński R., Powszechne dzieje wychowania fizycznego i sportu, Wrocław 1979.
• Żytny J., Krótki zarys szermierki na szable według systemu włoskiego, Lwów 1899.

Identyfikatory

DOI

10.16926/kf.2015.14.14