Extreme price risk on the market of rapeseeds and processed rapeseed products in Poland

• Autorzy: Just M. , Smiglak-Krajewska M.

Warianty tytułu

PL

Ekstremalne ryzyko cenowe na rynku rzepaku i produktów przerobu rzepaku w Polsce

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

We can observe increasing volatility in rapeseed prices caused by the progressing process of globalisation in the turnover and processing of this raw material. It increases the exposure of rapeseed-producing entities and rapeseed-processing enterprises to price risk. The aim of this study is to assess the extreme price risk on the market of rapeseeds and processed rapeseed products in Poland. The study was based on average weekly rapeseed purchase prices and sales prices of refined rapeseed oil, rapeseed meal and rapeseed oilcake from 3 January 2005 and 19 April 2015. Extreme risk was measured with two measures: value at risk and expected shortfall. Extreme value theory was also applied. The research findings point to differences in the level of risk on the market of rapeseeds and processed rapeseed products.

PL

Obserwowany wzrost zmienności cen rzepaku wywołany m.in. postępującym procesem globalizacji obrotu i przerobu tego surowca, zwiększa ekspozycję podmiotów produkujących rzepak oraz przedsiębiorstw zajmujących się przetwarzaniem tego surowca na ryzyko cenowe. Celem pracy była ocena ekstremalnego ryzyka cenowego na rynku rzepaku i produktów jego przerobu w Polsce. Wykorzystano w tym celu średnie tygodniowe ceny skupu nasion rzepaku oraz ceny sprzedaży oleju rzepakowego rafinowanego, śruty rzepakowej oraz makuchu rzepakowego od 3 stycznia 2005 do 19 kwietnia 2015 roku. Ekstremalne ryzyko zmierzono za pomocą dwóch miar – wartości zagrożonej i oczekiwanego niedoboru, wykorzystując teorię wartości ekstremalnych. Wyniki badań wskazały na występowanie różnic w poziomie ryzyka na rynku rzepaku i produktów jego przerobu.

Słowa kluczowe

EN

extreme risk; price risk; market; rapeseed; rapeseed meal; rapeseed oil cake; rapeseed oil; rapeseed product; Poland

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu
• Rocznik: 2015
• Tom: 17
• Numer: 5
• Opis fizyczny: p.91-98,ref.

Twórcy

autor

Just M.

• Finance and Accounting Department, Poznan University of Life Sciences, Wojska Polskiego Str.28, 60-637 Poznan, Poland

autor

Smiglak-Krajewska M.

• Finance and Accounting Departmen, Poznan University of Life Sciences, Wojska Polskiego Str.28, 60-637 Poznan, Poland

Bibliografia

• Brzóska F. 2009: Czy istnieje możliwość substytucji białka GMO innymi surowcami białkowymi, cz. II, Wiadomości Zootechniczne, R. XLVII, 2, 3-11.
• Brzóska F., Śliwiński B., Michalik-Rutkowska O. 2010: Pasze rzepakowe – wykorzystanie w żywieniu zwierząt oraz bioenergetyce, cz. 2, Wiadomości Zootechniczne, R. XLVIII, 2-3, 19-29.
• Dzwonkowski W., Hryszko K. 2011: Raport o sytuacji na światowym rynku pasz wysokobiałkowych ze szczególnym uwzględnieniem produkcji roślin GMO, IERiGŻ-PIB, Warszawa, 88.
• Jajuga K., Kuziak K., Papla D., Rokita P. 2001: Ryzyko wybranych instrumentów polskiego rynku finansowego, Rynek terminowy, nr 11, 133-140.
• Jerzak M.A., Łąkowski H.S. 2013: Towarowe instrumenty pochodne w stabilizowaniu dochodów z produkcji rzepaku w warunkach rosnącego ryzyka cenowego, Zesz. Nauk. SGGW w Warszawie, Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 103, 132.
• Just M., Śmiglak-Krajewska M. 2013: Pomiar zmienności cen na rynku ziarna roślin strączkowych uprawianych w Polsce oraz rynku śruty sojowej, Zesz. Nauk. SGGW w Warszawie, Problemy Rolnictwa Światowego, t. 13, z. 1, 60.
• Kalembasa S., Adamiak E. A. 2010: Określenie składu chemicznego makuchu rzepakowego, Acta Agrophysica, 15(2), 326.
• Kowalska D., Bielański P. 2011: Zastosowanie pasz rzepakowych w żywieniu królików i ich wpływ na jakość mięsa, Rocz. Nauk. Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego, t. 7(2011), nr 2, 54.
• Krasucki W., Grela E.R. 2004: Zastosowanie poekstrakcyjnej śruty rzepakowej w żywieniu zwierząt gospodarskich, Instytut Agrofizyki im. B. Dobrzańskiego PAN, Lublin, 5.
• McNeil A.J. 1999: Extreme Value Theory for risk management, Mimeo ETZH Zentrum, Zurich, 1-22.
• Morgan W., Cotter J., Dowd K. 2012: Extreme measure of agricultural risk, Journal of Agricultural Economics, vol. 63, no.1, 65-82.
• Rynek pasz, stan i perspektywy. 2014: Analizy Rynkowe, nr 36/2014, IERiGŻ-PIB, Warszawa, 20-21.
• Sobotka W. 2004: Poekstrakcyjna śruta rzepakowa ,,00’’ i nasiona strączkowych jako źródło białka w tuczu świń, Rozprawy i Monografie, UWM, nr 93, Olsztyn, 93.
• Ustawa z dnia 22 lipca 2006 r. o paszach, Dz.U. Nr 144, poz. 1045, z późn. zm.
• Van Oordt M.R.C., Stork P.A., De Vries C.G. 2013: On agricultural commodities’ extreme price risk, DNB Working Paper, no. 403, 1-27.
• Wynikowy szacunek produkcji głównych ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych w 2014 r. 2014: GUS, Warszawa.
• http://www.kzprirb.pl/category/aktualnosci/page/9, accessed 02.05.2015.
• http://www.minrol.gov.pl/rynki-rolne/zintegrowany-system-rolniczej-informacji-rynkowej, accessed 25.04.2015.