EN
Background. Cabbage vegetables, like Brassica group, are perceived as very valuable food products. They have a very good nutritive value, high antioxidant activity and pro-healthy potential. Especially, kale (Brassica oleracea L. var. acephala) is characterized by good nutritional and pro-healthy properties, but this vegetable is not popular in Poland. The aim of this work was to assess the Chemical composition and antioxidant activity of kale variety Winterbor F, and investigation of cooking process on selected characteristics. Material and methods. The chemical composition and antioxidant activity were determined in leaves of kale Winterbor F, variety after three subsequent years of growing. In one season, analyses were performed on raw and cooked leaves. Results. The investigated kale was characterized by high average contents of: (3-carotene (6.40 mg/100 g f.m.), vitamin C (62.27 mg/100 g f.m.), alimentary fiber (8.39 g/100 g f.m.) and ash (2.11 g/100 g f.m.). The average amounts of nitrites (III) and (V) were 3.36 mgNaN02/kg f.m. and 1206.4 mg NaN03/kg f.m., respectively. The investigated kale contained polyphenolic compounds at average level of 574.9 mg of chlorogenic acid/100 g f.m., and its antioxidant activity measured as ABTS radical scavenging ability was 33.22 pM Trolox/g of fresh vegetable. It was observed a significant lowering of antioxidant compounds as a result of cooking. The losses of vitamin C were at about 89%, polyphenols at the level of 56%, in calculation on dry mass of the product. The highest stability was shown in the case of beta-carotene, for which the losses were at about 5%. Antioxidant activity of cooked vegetable lowered and reached the level of 38%. There were also some losses observed in macro-components from 13% for zinc to 47% for sodium. The contents of harmful nitrites and nitrates in calculation on dry mass were significantly lower as a result of cooking, by 67% and 78%, respectively. Conclusion. Winterbor F1 variety of kale has a great nutritive value and high antioxidant activity. The cooking process of kale resulted in lowering of the antioxidant activity of its antioxidants especially of vitamin C, polyphenols and to the lesser extent of β-carotene what confirms that vegetable should be eaten in raw form or just undergo little processing before consumption, for example blanching.
PL
Cel. Warzywa kapustowate (Brassicaceae) są uważane za produkty bardzo wartościowe. Mają one dużą wartość odżywczą, wysoką aktywność przeciwutleniajacą i działanie prozdrowotne. Szczególnie jarmuż (Brassica oleracea L. var. acephala) charakteryzuje się wysokimi walorami odżywczymi i prozdrowotnymi, ale jest warzywem mało popularnym w Polsce. Celem podjętej pracy było zbadanie składu chemicznego i aktywności antyutleniającej jarmużu odmiany ‘Winterbor F1’ oraz wpływu gotowania warzywa na wybrane składniki. Materiał i metodyka. Zbadano skład chemiczny i aktywność przeciwutleniającą liści jarmużu pochodzącego z trzech kolejnych lat uprawy. W jednym z sezonów badawczych oznaczono wybrane składniki w liściach surowych i po ich ugotowaniu. Wyniki. Badany jarmuż charakteryzował się wysoką średnią zawartością β-karotenu (6,40 mg/100 g), witaminy C (62,27 mg/100 g), błonnika pokarmowego (8,39 g/100 g) i popiołu (2,11 g/100 g). Średnia zawartość azotanów(III) i (V) wyniosła odpowiednio 3,36 mg NaN02/kg i 1206,4 mg NaN03/kg. Badany jarmuż zawierał związki polifenolowe na średnim poziomie 574,9 mg kwasu chlorogenowego/100 g, a jego aktywność przeciwutleniającą, mierzona zdolnością wygaszania rodnika ABTS', wyniosła 33,22 μM Trolox/g świeżego warzywa. W wyniku gotowania jarmużu stwierdzono istotne zmniejszenie zawartości składników o właściwościach antyutleniających. W odniesieniu do suchej masy produktu straty witaminy C wyniosły ok. 89%, a polifenoli - ok. 56%. Największą stabilność wykazał β-karoten, którego straty w wyniku gotowania wyniosły tylko ok. 5%, Aktywność anty oksydacyjna warzywa ugotowanego uległa zmniejszeniu o 38%. Zaobserwowano również straty makroskładników, które były zróżnicowane - od 13% cynku do ok. 47% sodu. Zawartość szkodliwych azotanów i azotynów w suchej masie produktu uległa w wyniku gotowania istotnemu zmniejszeniu odpowiednio o ok. 67% i 78%. Wnioski. Jarmuż odmiany ‘Winterbor F1 jest warzywem o dużej wartości odżywczej i zdrowotnej, przede wszystkim ze względu na dużą zawartość witaminy C, β-karotenu, błonnika pokannowego, związków fenolowych oraz makro- i mikroelementów. Proces gotowania jarmużu w istotny sposób przyczynia się do zmniejszenia aktywności przeciwutleniającej i poziomu zawartych w nim antyoksydantów, szczególnie witaminy C i polifenoli, w mniejszym stopniu β-karotenu, co przemawia za tym, że warzywo to najlepiej spożywać w stanie surowym lub nisko przetworzonym, np. po blanszowaniu.