Charakterystyka pokrywy glebowej Bieszczadzkiego Parku Narodowego

• Autorzy: Skiba S.

Warianty tytułu

EN

Characteristics of the soils in Bieszczady National Park

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Gleby Bieszczadzkiego Parku Narodowego wytworzyły się na pokrywach zwietrzelinowych skał fliszu karpackiego. Uziarnienie gleb bieszczadzkich jest mało zróżnicowane i stanowi odzwierciedlenie warunków litologiczno-morfologicznych. Przeważają gliny lekkie i średnie. Gliny ciężkie i iły występują na mniej­szych powierzchniach. W strukturze pokrywy glebowej przeważają gleby brunatne (Cambisols), które zajmują 85-90% powierzchni parku. Wśród nich nieznacznie przeważają gleby brunatne kwaśne (Dystric Cambisols) nad glebami brunatnymi właściwymi (Eutric Cambisols). Pozostałe gleby zajmują około 10-15%. Wśród nich litosole (Lithic Leptosols) i rankery (Umbric, Cambic Leptosols) zajmują ok. 5% powierzchni, gleby glejowe (Gleysols), torfowe (Histosols) i mady (Fluvi- sols) zajmują łącznie ok. 10%. Szczegółowe dane o glebach Bieszczadzkiego Parku Narodowego wraz z mapą w skali 1:50 000 zebrane są w opracowaniu monograficznym [Skiba i in. 1998].

EN

Soils of the Bieszczady National Park have been formed on the regolith of the Carpathian Flysh rocks. The texture of Bieszczady Mts. soils is slightly diffe­rentiated and it reflects the lithological-morphological conditions. The sandy loam and medium heavy loam prevail. Heavy loam and clay occur on smaller areas. The soil cover pattern of the Bieszczady National Park is dominated by Cambisols, occupying 85-90% of the Park area. Dystric Cambisols slightly prevail among Eutric Cambisols. Other soils occupy 10-15% of the Park area; Lithic Leptosols and Rankers (Umbric & Cambic Leptosols) cover approximately 5% of the area. Gleysols, Histosols and Fluvisols occupy about 10%. The detailed data concerning Bieszczady National Park soils together with a map (1:50 000) is gathered in a monographic paper [Skiba et al. 1998].

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 1999
• Tom: 467
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.21-32,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Skiba S.

• Instytut Geografii, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• Adamczyk В., Zarzycki K. 1963. Gleby bieszczadzkich zbiorowisk leśnych. Acta Agr. et Silv. 3: 133-175.
• Brożek S. 1993. Przekształcenia górskich gleb porolnych przez olszę szarą (Alnus incana). Zesz. Nauk. AR w Krakowie. Rozprawy habil. 184.
• Dobrzański B. 1963. Przydatność użytkowa gleb Karpat Fliszowych. Rocz. Gleb. 13: 26-46.
• Dobrzański В., Gliński J. 1970. Występowanie mikroelementów w glebach Bieszcza­dów. Rocz. Gleb. 21(2): 365-376.
• Drewnik M. 1996. Próchnica i tempo rozkładu materii organicznej w wybranych gle­bach Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Rocz. Bieszcz. 5: 175-185.
• Drewnik M. 1998. Tempo rozkładu materii organicznej w glebach górskich Karpat. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 464: 169-178.
• Dynowska I. 1971. Typy reżimów rzecznych w Polsce. Zesz. Nauk. UJ. Prace Geogr. 28: 1-147.
• Hess M. 1965. Piętra klimatyczne w Polskich Karpatach Zachodnich. Zesz. Nauk. UJ. Prace Geogr. 11. 268 ss.
• Kondracki J. 1989. Karpaty. Wyd. Szkolne i Pedagogiczne. Warszawa: 262 ss.
• Lipka K., Godziemba-Czyż W. 1970. Torfowiska i młaki zlewni potoku Wołosatka. Zesz. Nauk. WSR Kraków, Melioracje 4: 3-28.
• Maciaszek W. 1983. Mikroelementy (Mn, Zn, Cu, B, Mo) w glebach leśnych wytwo­rzonych ze skał fliszu karpackiego. Rocz. Gleb. 34(3): 75-94.
• Maryskiewicz O., Kozłowski W. 1997. Zawartość metali ciężkich i siarki w ekosyste­mach Karpat Wschodnich. Rocz. Bieszcz. 6: 227-232.
• Michalik S., Skiba S. 1995. Ocena relacji między pokrywą glebową a roślinnością w Bieszczadzkim Parku Narodowym. Rocz. Bieszcz. 4: 85-95.
• Michalik S. Szary A. 1997. Zbiorowiska leśne Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Monografie Bieszczadzkie, Ustrzyki Dolne, t. 1: 175 ss.
• Michalik M., Wilczyńska-Michalik W. 1998. Minerały siarczanowe i pyły antropoge­niczne na powierzchni piaskowców w Karpatach jako wskaźniki koncentracji zanie­czyszczeń atmosfery. Rocz. Bieszcz. 6: 209-225.
• Michna E., Paczos S. 1972. Zarys klimatu Bieszczadów Zachodnich. Ossolineum, Wrocław: 72 ss.
• Musierowicz A. 1939. Studia nad glebami połoninowymi pasma gór „Baba Ludo­wa". Rocz. Nauk. Roln. Leśn. 46(2).
• Partyka T. 1972. Przydatność rolnicza gleb obszaru Bieszczadów. IUNG Puławy: 215 ss.
• Ralska-Jasiewiczowa M. 1980. Late-glacial and holocene vegetation of the Bieszcza­dy Mts. (Polish Eastern Carpathians). PWN, Warszawa-Kraków: 202 ss.
• Skiba S. 1995. Gleby. W: red. S. Skiba. Ochrona Przyrody Nieożywionej i Gleb. Plan Ochrony BdPN. Operat szczegółowy (manuskrypt).
• Skiba S. 1997. Pokrywa glebowa Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Konf. Nauk. V Kom. Genezy i Klasyfikacji Gleb PTG. Przewodnik Konferencyjny: 13-23.
• Skiba S. 1998. Gleby górskie w systematyce gleb Polski. Zesz. Probl. Post. Nauk. Roi. 464: 25-35.
• Skiba S., Drewnik M., Drozd J. 1997. Characteristic of the Organie Matter of Ectohumus Horizons in the Soils of Different Mountain Regions in Poland, [in:] J. Drozd, S. Gonet, N. Senesi , J. Weber. (Eds) The Role of Humic Substances in the Ecosystems and Environmental Protection. Procedings of the 8 th Meeting of IHSS: 497-505.
• Skiba S. Drewnik M., Drozd J., Klimek M., Prędki R., Szmuc R., Uziak S., Melke J., Chdorowski J., Jala Z. 1995. Mapa Gleb Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Skala 1:10 000. Uniwersytet Jagielloński; Bieszczadzki Park Narodowy. PPGiK Warsza­wa (16 ark).
• Skiba S., Drewnik M., Prędki R., Szmuc R. 1993. Właściwości buforowe gleb połoni- nowych Bieszczadów Zachodnich. Rocz. Bieszcz. 2: 193-199.
• Skiba S., Drewnik M., Prędki R., Szmuc R. 1996. Zawartość metali ciężkich w gle­bach Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Rocz. Bieszcz. 4: 111-116.
• Skiba S., Drewnik M., Prędki R., Szmuc R. 1998. Gleby Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Monografie Bieszczadzkie 2: 90 ss + mapa w skali 1:50 000.
• Skiba S. Sobiecki K. 1996. Geomorfologiczne uwarunkowania rozwoju profilu gleb Bieszczadów Zachodnich. Rocz. Bieszcz. 5: 165-174.
• Skiba S., Szmuc R., Zaleski T. 1995. Właściwości powietrzno-wodne wybranych gleb BdPN. Rocz. Bieszcz. 4: 117-122.
• Skiba S. Winnicki T. 1995. Gleby zbiorowisk roślinnych bieszczadzkich połonin. Rocz. Bieszcz. 4: 97-109.
• Starkel L. 1965. Rozwój rzeźby polskiej części Karpat Wschodnich na przykładzie dorzecza górnego Sanu. Prace Geogr. Inst. Geogr. PAN 50: 250 ss.
• Swederski W. 1929-1935. Studia nad glebami górskimi w Karpatach Wschodnich. Cz. I-V, 12-14, PINGW Puławy.
• Szmuc R. 1996. Wstępne wyniki badań nad glebami żyznych siedlisk leśnych w Biesz­czadach. Rocz. Bieszcz. 5: 187-194.
• Szmuc R. 1998. Gleby próchniczno-gleiowe - najżyźniejsze siedliska leśne w górach (na przykładzie Bieszczadów Zachodnich). Zesz. Probl. Post. Nauk Roi. 464: 101-108.
• Szuber P.M. 1994. Landszaftna obumowlienist differencjacji gruntów pokriwu Ukrainkich Karpat. Aworef. disert. Lwów.
• Ślączka A., Żytko K. 1979. Mapa geologiczna Polski. Ark. Łupków. Wyd. Geol., Warszawa.
• Tokarski A.K. 1975. Geologia i geomorfologia okolic Ustrzyk Górnych, Polskie Kar­paty Wschodnie. Studia Geologica Polonica 48.
• Uziak S. 1963a. Geneza i klasyfikacja gleb górskich w Karpatach. Rocz. Gleb. 13(dod): 56-71.
• Uziak S. 1963b. Gleby brunatne górskie na przykładzie gleb Bieszczadów Zachod­nich. Annales UMCS. E. 18: 37-54.
• Uziak S. 1969. Wpływ rzeźby terenu na typologiczne zróżnicowanie pokrywy glebowej w Karpatach Fliszowych. Rocz. Gleb. 20(1): 81-97.
• Woźniak L. 1996. Biogenne pierwiastki metaliczne i niektóre toksyczne metale ciężkie w glebach i roślinach Bieszczadów. Zesz. Nauk. AR w Krakowie. Rozprawy 216: 1-80.
• Zarzycki K. 1963. Lasy Bieszczadów Zachodnich. Acta Agr.et Silv. ser. silv. 3: 3-132.
• Zemanek B. 1992. Szata roślinna Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Rocz. Bieszcz. 1: 29-35.