Wskaźniki materii organicznej holomiktycznego Jeziora Wulpińskiego

• Autorzy: Tandyrak R. , Grochowska J. , Jendraszek M.

Warianty tytułu

EN

Organic matter indicators in holomictic of Lake Wulpinskie

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania prowadzono na holomiktycznym Jeziorze Wulpińskim położonym w okolicach Olsztyna. Próbki pobierano w okresie cyrkulacji jesiennej 2007 r. i wiosennej 2008 r. nad głęboczkami obu jego zatok i porównano w danymi wcześniejszymi. Zbiornik składa się z dwóch części: eumiktycznej tomaszkowskiej (459 ha, 22 m) i bradymiktycznej barwińskiej (246 ha, 54,6 m) oddzielonych od siebie przesmykiem o długości ok. 60 m i głębokości 3,8 m. Podzlewnie obu zatok różnią się wielkością i sposobem użytkowania. Część tomaszkowska jest bardziej narażona na presję turystyczną i w 62,7% użytkowana rolniczo, natomiast w podzlewni barwińskiej pola i łąki stanowią 46,3%. Znalazło to odzwierciedlenie w uzyskanych wynikach badań: akwen tomaszkowski charakteryzowała niższa widzialność krążka Secchiego (1,5–1,75 m), wyższe stężenie chlorofilu a (23,25– –26,19 mg ∙ m–3) i feofityny (60,11–64,77 mg ∙ m–3), większa ilość materii organicznej allochtonicznej i wyraźna tendencja wzrostowa tego parametru w naddennej warstwie wód. W puli azotu ogólnego dominowała forma organiczna (85–99%).

EN

The investigations regarded a holomictic Lake Wulpińskie located near Olsztyn. Samples were taken during the autumn circulation 2007 and spring circulation 2008 over the deepest site of each of the bay and compared to previous data. The lake consists of two parts: eumictic tomaszkowska (459 ha, 22 m), and bradymictic barwińska (246 ha, 54.6 m), separated by an inlet with a length of about 60 m and depth 3.8 m. Subcatchments both of bays vary in size and the way of use. Tomaszkowska is more vulnerable to tourist pressure and 62.7% used of agriculture, while the fields and meadows in subcatchment of Barwińska constitute 46.3%. This was reflected in the findings obtained: tomaszkowska has lower visibility of Secchi disc (1.5–1.75 m), higher chlorophyll a concentration (23.25– –26.19 mg ∙ m–3) and pheophytin (60.11–64.77 mg ∙ m–3), a larger amount of allochthonous matter and a clear upward trend of this parameter in the deepest part of water. The total nitrogen pool was dominated by organic form.

Słowa kluczowe

PL

okolice Olsztyna; jeziora; zlewnie jeziorne; jezioro Wulpinskie; trofia; materia organiczna; biochemiczne zapotrzebowanie tlenu; chemiczne zapotrzebowanie tlenu; stezenie chlorofilu; zawartosc azotu; zawartosc fosforu

EN

Olsztyn surroundings; lake; lake catchment; Lake Wulpinskie; trophism; organic matter; biochemical oxygen demand; chemical oxygen demand; chlorophyll concentration; nitrogen content; phosphorus content

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus
• Rocznik: 2012
• Tom: 11
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.37-46,tab.,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Tandyrak R.

• Katedra Inżynierii Ochrony Wód, Wydział Nauk o Środowisku, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul.R.Prawocheńskiego 1, 10-957 Olsztyn

autor

Grochowska J.

autor

Jendraszek M.

Bibliografia

• Andrzejewski A., Konarski W., 1994. Próba określenia stopnia zeutrofizowania Jeziora Tomaszkowskiego. Praca magisterska. Maszynopis. Akademia Rolniczo-Techniczna Olsztyn.
• Cydzik D., Soszka. H., 1988. Atlas stanu czystości jezior Polski badanych w latach 1979–1983. IOŚ. Wyd. Geologiczne Warszawa.
• Dillon P.J. Rigler F.H., 1974. The phosphorus-chlorophyll relationship in lakes. Limn. Oceanogr. 19(5), 767–773.
• Drozd H., Lossow K., Mientki Cz., 1979. Chemizm wód Jeziora Długiego w Olsztynie. Zesz. Nauk. ART Olszt. 9,17–27.
• Hermanowicz W., Dojlido J., Dożańska W., Koziorowski B., Zerbe J., 1999. Fizyczno-chemiczne badanie wody i ścieków. Arkady Warszawa.
• Hutorowicz A., 1998. Primary production of phytoplnkton community and concentration of chlorophyll and bacterio-chlorophyll in lake Smolak (Mazurian Lakeland, Poland). Arch. Ryb. Pol. 6(2), 197–208.
• Kawecka B., Eloranta P.V., 1994. Zarys ekologii glonów wód słodkich i środowisk lądowych. PWN Warszawa.
• Koc J., Sidoruk M., 2005. Wpływ użytkowania zlewni na ładunek fosforu dopływający do jezior z wodami powierzchniowymi. Zesz. Prob. Post. Nauk Roln. 505, 159–167.
• Kowalczyk P., 1994. Wpływ użytkowania rolniczego zlewni na jakość wód jeziora na przykładzie Jeziora Kierskiego. Rocz. AR Pozn. 267, Melior. Inż. Środ. 15, 1, 101–114.
• Lossow K., 1996. Znaczenie jezior w krajobrazie młodoglacjalnym Pojezierza Mazurskiego. Zesz. Prob. Post. Nauk Roln. 431, 47–59.
• Lossow K., Więcławski F., 1991. Migracja podstawowych pierwiastków pożywkowych z gleb użytkowanych rolniczo do wód powierzchniowych. Biul. Inform. ART Olszt. 31, 123–133.
• Mientki Cz., 2000. Saprotrofia Jeziora Skąpe i Jeziora Staw Komurzno. Mat. IV Konf. Limnologicznej „Naturalne i antropogeniczne przemiany jezior”. Olsztyn, 221–227.
• Mucha A., Rybak M., 1979. Zawartość chlorofilu w fitoplanktonie Jeziora Długiego. Zesz. Nauk. ART Olszt., Ochr. Wód Ryb. Śródl. 9, 47–53.
• Parszuto K., 2008. POC, chlorophyll and pheophytin a vertical distribution in restored Kortowskie Lake (Poland). Limnol. Papers 3, 79–88.
• Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w roku 2001. Red. S. Różański. WIOŚ Olsztyn.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji jednolitych części wód powierzchniowych. Dz.U. z 2008 r. Nr 162, poz. 1008
• Skwierawski A., Zaborowski P., 1999. Wpływ zlewni na stan troficzny Jeziora Wulpińskiego. Praca magisterska. Maszynopis. ART Olsztyn.
• Smith V.H., 1982. The nitrogen and phosphorus dependence of algal biomass in lasek: an empirical and theoretical analysis. Limnol. Oceanogr. 27(6), 1102–1112.
• Solski A., 1962. Chlorofil w sestonie jako wskaźnik produktywności kilkunastu jezior Polski. Pol. Arch. Hydrobiol. 1, 111–165.
• Standard methods for the examination of water and wastewater. 1980. Am. Publ. Health Assoc. AWWA, WPCF Washington.
• Tadajewski A., Turek M., 1969. Wpływ ścieków miejskich na Jezioro Długie w Olsztynie. Rocz. Nauk Rol. 91-H-3, 411–430.
• Tandyrak R., 2004. Effect of Lake Starodworskie treatment by phosphorus inactivation on the primary production properties. Pol. J. Natur. Sci. 17(2), 491–501.
• Tandyrak R. Parszuto K., 2006. Multi-year investigations of organic matter in the waters of Lake Starodworskie, after phosphorus investigation. Arch. Environ. Prot. 32(3), 29–40.
• Wieczorek M., 2009. Porównanie zawartości związków biogenicznych w wodach dwóch akwenów Jeziora Wulpińskiego. Praca magisterska. Maszynopis. UWM Olsztyn.
• Załęcki Z., Zieliński M., 1999. Ocena stanu troficznego Jeziora Wulpińskiego w opraciu o parametry fizyko-chemiczne wody w roku 1997. Praca magisterska. Maszynopis. ART Olsztyn.
• Zdanowski B., 1976. The influence of mineral fertilization on phytoplankton production in lakes of various trophic types. Ekol. Pol. 24, 167–195.