Kształtowanie się nadwyżki bezpośredniej w produkcji fasoli zwykłej (Phaseolus vulgaris L.) i wielokwiatowej (Ph. multiflorus Lmk.) na suche nasiona w gminach Mircze, Tyszowce i Werbkowice

• Autorzy: Artyszak A. , Kucinska K.

Warianty tytułu

EN

Gross margin running at running and common bean (Ph. vulgaris and multiflorus) cultivated for dry seeds in Mircze, Tyszowce and Werbkowice communes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wyniki badań oparto na analizie 321 ankiet przeprowadzonych w rejonie gmin: Mircze, Tyszowce i Werbkowice w woj. lubelskim w latach 2000-2003. W badaniach wyliczono koszty produkcji 1 kg nasion fasoli dla przeciętnego gospodarstwa w poszczególnych latach badań. Określono także nadwyżkę bezpośrednią. Wyliczenia przeprowadzono zgodnie ze standardami obowiązującymi w Unii Europejskiej. Ceny środków ochrony roślin i nawozów mineralnych pochodzą z przedsiębiorstwa FAST-CHEM w Mirczu (woj. lubelskie), w którym zaopatruje się większość objętych ankietą rolników. Ceny usług podano za IERiGŻ. Nadwyżka bezpośrednia uprawy fasoli na suche nasiona wyniosła średnio za cztery lata 1628,53 zł/ha i wahała się od 744,30 zł/ha (w 2001 roku) do 2312,30 zł/ha (w 2000 roku). Ponad trzykrotne różnice w wartości nadwyżki bezpośredniej były spowodowane dwoma czynnikami: niestabilnym plonowaniem fasoli oraz bardzo zmiennymi cenami skupu fasoli na rynku. Na jej wielkość nie miały większego wpływu zmiany cen środków produkcji i usług. Koszt jednostkowy produkcji 1 kg nasion fasoli wyniósł średnio za cztery lata 1,36 zł i wahał się od 1,19 zł (w 2001 roku) do 1,75 zł (w 2003 roku). Producenci fasoli otrzymają w tym roku tylko podstawową płatność obszarową (równowartość 44,5 euro/ha), gdyż Rada Ministrów nie umieściła jej w wykazie gatunków objętych płatnościami uzupełniającymi [Dz. U. Nr 65 z 2004 r., poz. 596]. Trudno oczekiwać by w takiej sytuacji, przy wzrastających kosztach produkcji, nastąpiło zwiększenie wartości nadwyżki bezpośredniej.

EN

The research results are based on analysis of 321 questionnaires carried out in region of communes: Mircze, Tyszowce and Werbkowice in Lublin Province in time 2000-2003. Every year in leaded investigations costs of 1 kg seeds production in average farm have been calculated. Gross margin has been calculated as well. These calculations stay in accordance with EU standards. Prices of pesticides and mineral fertilizers were taken from FAST-CHEM shop in Mircze (Lublin Province), which is based deliverer of agro-chemicals for most of questionnaire farmers. Prices of services were taken from IERIGŻ (Institute of Agricultural and Food Economy). Gross margin of bean cultivation for dry seeds carried out 1628, 53 zloty per 1 hectare average and oscillated from 744, 30 zloty per l hectare in 2001 to 2312, 30 zloty per I hectare in 2000. This over threefold difference in gross margin value was caused by two factors: unstable bean yielding and significant market bean price variation. Despite of changes of means of production prices and service prices had no significant influence on investigated direct surplus value. Cost per piece of 1 kg seed bean production carried out 1, 36 zloty average for investigated period and varied from 1,19 zloty in 2001 to 1,75 zloty per 1 hectare in 2003. Bean producers will receive in this year only basic area payment (as equivalent of 44, 5 euro per 1 hectare), because government did not place it on the list of species with additional payments. Though in such situation and at permanent increasing production costs it seems that there is no chance for increase of direct surplus value.

Słowa kluczowe

PL

fasola zwykla; Phaseolus vulgaris; nasiona; uprawa na nasiona; nadwyzki bezposrednie; badania ankietowe; koszty produkcji; gmina Mircze; gmina Tyszowce; gmina Werbkowice; fasola wielokwiatowa; Phaseolus multiflorus; woj.lubelskie

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu
• Rocznik: 2004
• Tom: 06
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.7-12,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Artyszak A.

• Katedra Agronomii, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego – SGGW, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

autor

Kucinska K.

• Katedra Agronomii, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego – SGGW, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

Bibliografia

• Augustyńska-Grzymek I., Goraj L., Jarka S., Pokrzywa T., Skarżyńska A. (1999): Metodyka liczenia nadwyżki bezpośredniej dla działalności produkcji rolniczej (zgodnie ze standardami Unii Europejskiej). Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Warszawa, 1-52.
• Niewęgłowska G. (red.) (2002): Mały Poradnik Zarządzania Gospodarstwem Rolniczym. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Warszawa, 1-153.
• Praca zbiorowa (2001): Rynek środków produkcji i usług dla rolnictwa, nr 20. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Agencja Rynku Rolnego i Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Warszawa, 1-44.
• Praca zbiorowa (2002): Rynek środków produkcji i usług dla rolnictwa, nr 22. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Agencja Rynku Rolnego i Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Warszawa, 1-42.
• Praca zbiorowa (2003): Rynek środków produkcji i usług dla rolnictwa, nr 24. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Agencja Rynku Rolnego i Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Warszawa, 1-39.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 11 kwietnia 2004 r. w sprawie określenia rodzajów roślin objętych płatnościami uzupełniającymi (Dz. U. Nr 65, poz. 596).
• Skarżyńska A., Augustyńska-Grzymek I. (2002): Koszty jednostkowe i dochodowość produkcji rolniczej w gospodarstwach indywidualnych w 2001 roku. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Warszawa, 1-62.
• Skarżyńska A., Pokrzywa T., Augustyńska-Grzymek I. (2002): Produkcja, koszty ekonomiczne i dochody wybranych produktów rolniczych w latach 2000-2001. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Warszawa, 1-63.