EN
The aim of this study was to determine the season effect on sexual behavior and sperm quality of East-Balkan boars and changes in different periods of the year (April, August and October). During a 7-month study period, 120 ejaculates were collected from 8 mature boars. In each ejaculate the volume of liquid fraction, percentage of spermatozoa motility, spermatozoa concentration and the percentage of spermatozoa aglutinaton were determined. Before each collection the boars’ sexual behavior, involving courting time and time for ejaculation was estimated. A tendency for more strongly expressed libido and more continued ejaculation into the autumn vs. the summer was observed. The semen of East-Balkan boars do not differ from those of commercial boars, but season have a significant effect on the sperm quality. The ejaculates of the highest volume (228 ml) are produced in the autumn in comparison in the summer (193 ml). The seasonal influence is more strongly exspressed on the spermatozoa concentration where the difference of 33 mln/ml between two seasons is significance (P ≤ 0.05), and especially in spermatozoa agglutination (P ≤ 0.01), where the difference between the summer (27.2%) and the autumn (10.7%) is more than 2.5 times.
PL
Celem niniejszej pracy było określenie wpływu sezonu na zachowania seksualne i jakość nasienia knurów rasy wschodnio-bałkańskiej i zmian w różnych porach roku (kwiecień, sierpień, październik). Badaniem objęto 120 ejakulatów pochodzących od 8 młodych, dojrzałych płciowo knurów. Przed otrzymaniem każdego ejakulatu kontrolowano i rejestrowano czas od momentu wejścia knura do kojca z lochą znajdującą się w rui i wspięcia się na lochę oraz całkowity czas ejakulacji. Każdy ejakulat oceniono pod kątem objętości, koncentracji i ruchu plemników oraz częstotliwości występowania aglutynacji plemników. Ocenę statystyczną wyników wykonano jednoczynnikową analizą wariancji. Otrzymane wyniki wykazały, że libido knurów nie ulegało zmianom przez cały okres obserwacji. Stwierdzono wpływ sezonu, w którym były pobierane ejakulaty na jakość nasienia knurów. Ejakulaty o największej objętości (228 ml) były produkowane jesienią, a najmniejszą objętość miały ejakulaty pobierane latem (193 ml). W największym stopniu sezon pobierania ejakulatów wpłynął na koncentrację i aglutynację plemników w nasieniu knurów. Różnica w koncentracji plemników (33 mln/ml) pomiędzy dwoma sezonami (latem i jesienią) była istotna przy P ≤ 0,05. Aglutynacja plemników w lecie (27,2%) była ponad 2,5 razy większa w porównaniu z jesienią (10,7%).