Wybrane problemy fiskalne rozwoju wsi. Wprowadzenie do problemu

• Autorzy: Kulawik J.

Warianty tytułu

EN

Selected fiscal problems of rural development. An introduction

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rozwój wsi jest wielorako uwarunkowany i jednocześnie osadzony w ekonomiczno-społecznym rozwoju ponadlokalnym i regionalnym, a w ślad za tym także i w ogólnym rozwoju gospodarczym. Bardzo rzadko jednak wśród jego uwarunkowań występują zmienne finansowe, a w tym fiskalne. Zmniejszenie tej luki poznawczej, o dużym znaczeniu także dla polityki regionalnej i rolno-żywnościowej, jest zatem głównym celem artykułu. Osią analizy jest przy tym teoria i dorobek praktyczny federalizmu fiskalnego, będącego subdyscypliną finansów publicznych. Zgodnie z tym najpierw przedstawiono ogólne założenia federalizmu fiskalnego i środowiskowego, następnie skoncentrowano się na kontrowersjach związanych z decentralizacją fiskalną, by potem przejść do między jurysdykcyjnej konkurencji i kooperacji. W tle tej części analizy znajduje się model Charlesa M. Tiebouta, który jest jednym z ciekawszych ujęć mechanizmu rozwoju lokalnego i regionalnego. W końcowej części artykułu zaprezentowano kluczowe elementy teorii dóbr klubowych Jamesa M. Buchanana jako narzędzia do optymalizacji wielkości jednostek lokalnych.

EN

Rural development is understood as a socio-economic process that consists of desired and positive qualitative and quantitative changes, leading to increased efficiency and productivity of rural businesses and the usefulness of rural households. This is in many ways determined by and at the same time embedded in the socio-economic development beyond local and regional level, and, consequently, also in general economic development. However, financial variables, including fiscal ones, quite rarely determine rural development. Therefore, the main objective of the article is to reduce this cognitive gap, which is of great importance also for regional and agri-food policy. The analysis is centered around the theory and practical achievements of fiscal federalism, which is a sub-discipline of public finances. According to this, the Author starts with presenting general assumptions of fiscal and environmental federalism. Then, focus is shifted to controversies related to fiscal decentralization in order to move on inter-jurisdictional competition and cooperation. In the background of this part of the analysis there is the Tiebout model, which is one of the most interesting conceptualizations of local and regional development mechanism. In the final part of the article the Author presents the key elements of Buchanan’s theory of club goods as a tool for optimizing the size of the local units.

Słowa kluczowe

PL

wies; rozwoj wsi; decentralizacja; kooperacja międzyjurysdykcyjna; model Tiebouta; dobra klubowe; federalizm srodowiskowy; federalizm fiskalny; koszty

• Wydawca: -
• Czasopismo: Wieś i Rolnictwo
• Rocznik: 2016
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.59-87,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kulawik J.

• Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy, ul.Świętokrzyska 20, 00-002 Warszawa

Bibliografia

• Agrawal R.D. (2015). The tax gradient: Spatial aspects of fiscal competition. American Economic Journal: Economic Policy, 7 (2), 1−29.
• Bartkowiak P., Koszel M. (2015). Koopetycja jednostek samorządu terytorialnego. Przegląd Organizacji, 9, 68−76.
• Blankart B.Ch. (2011). Öffentliche Finanzen in Demokratie. Eine Einführung in die Finanzwissenschaft. 8. Auflage, München: Verlag Franz Vahlen.
• Boadway R. (1986). Federal – provincial transfers in Canada. W: Krasnick M. (coordinator). Fiscal Federalism, Royal Commission on the Economic Union and Development Prospects for Canada, Supply and Services (s. 302–322). Canada, Ottawa: University of Toronto Press.
• Brümmerhoff D. (2011). Finanzwissenschaft. München: Oldenbourg Verlag.
• Buchanan J.M. (1965). An economic theory of clubs. Economica, 32, 1−14.
• Casier D., Bayer S. (2003). Einführung in die Finanzwissenschaft. Grundfunktionen das Fiskus. München: Oldenburg Wissenschaftsverlag GmbH.
• Cascio E.U., Gordon N., Reber S. (2013). Local responses to federal grants: Evidence from the introduction of title I in the south. American Economic Journal: Economic Policy, 5 (3), 126−159.
• Cullis J., Jones P. (2009). Public Finance and Public Choice. Analytical Perspectives, New York: Oxford University Press.
• Duke J.M., Wu J. (red.) (2014). The Oxford Handbook of Land Economics. New York: Oxford University Press.
• Gramlich E. (1969). State and local governments and their budget constraint. International Economic Review, 10 (2), 163−182.
• Gruber J. (2015). Public Finance and Public Policy. New York: Worth Publishers.
• Hardt Ł., Milczarek-Andrzejewska D. (red.) (2015). Ekonomia jest piękna? Księga dedykowana Profesorowi Jerzemu Wilkinowi. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Henderson J.M. (1968). Local governments expenditures: a social welfare analysis. Review of Economics and Statistics, 50 (2), 156−163.
• Inman R.P. (2008). The Flypaper Effect. NBER Working Paper, nr 14579.
• Jankowska B. (2009). Konkurencja czy kooperacja? Ekonomista, 1, 40–56.
• Kołodziejczyk D. (red.) (2015). Wieloaspektowe ujęcie problemu spójności obszarów wiejskich na poziomie lokalnym i regionalnym w dotychczas realizowanych i planowanych strategiach rozwoju. Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej − Państwowy Instytut Badawczy.
• Kulawik J. (2016). Wybrane aspekty ekonomiczno-fiskalne zrównoważenia i wielofunkcyjności wsi i rolnictwa. Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej − Państwowy Instytut Badawczy (w druku).
• Mueller C.D. (2009). Public Choice III. New York: Cambridge University Press.
• Ng Y.K. (1973). The economic theory of clubs: Pareto optimality conditions. Economica, 40, 291−298.
• Nowotny E., Zagler M. (2009). Der öffentliche Sektor. Einführung in die Finanzwissenschaft. Berlin, Heidelberg: Springer Lehrbuch.
• Oates W.E. (1972). Fiscal Federalism. New York: Harcourt Brace Janovich.
• Oates W.E. (1999). An essay on fiscal federalism. Journal of Economic Literature, 37 (3), 1120−1149.
• Oates W.E. (2001). A Reconsideration of Environmental Federalism. Discussion Paper 11−54, Washington D.C.: Resource for the Future.
• Oates W.E. (2005). Toward a second-generation theory of fiscal federalism. International Tax and Public Finance, 12, 349−373.
• Oates W.E., Schwab M.R. (1988). Economic competition among jurisdictions: Efficiency enhancing or distortion inducing? Journal of Public Economics, 35, 333−354.
• Oates W.E., Schwab M.R. (1991). The allocative and distributive implications of local fiscal competition. W: Kenyon D., Kincaid J. (red.). Competition among States and Local Governments (s. 245–289), Washington, DC: Urban Institute.
• Oates W.E., Schwab M.R. (1996). The theory of regulatory federalism. W: Oates W. (red.). The Economics of Environmental Regulation (s. 101–119). Cheltenham: Edward Elgar Publishing.
• Perez-Sebastian F., Raveh O. (2016). The natural resource curse and fiscal decentraliza tion. American Journal of Agricultural Economics, 98 (1).
• Rosen H.S., Gayer T. (2013). Public Finance. New York: McGraw-Hill.
• Scherf W. (2011). Öffentliche Finanzen. Einführung in die Finanzwissenschaft, Kostanz, München: UVK Verlagsgesellschaft mbH.
• Sikorska A. (red.) (2015). Kierunki przeobrażeń strukturalnych oraz uwarunkowania rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich. Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej − Państwowy Instytut Badawczy.
• Stiglitz E.J., Rosengard K.J. (2015). Economics of the Public Sector. New York, London: W.W. Norton and Company, INC.
• Światowiec-Szczepańska J. (2012). Renta ekonomiczna a przewaga konkurencyjna przedsiębiorstwa. Ekonomista, 2, 203−226.
• Tiebout C.M. (1956). A pure theory of local expenditures. Journal of Political Economy, 64 (5), 416−424.
• Zegar S.J. (2012). Współczesne wyzwania rolnictwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Zimmermann H. (2009). Kommunalfinanzen. Berlin: BWW Wissenschaftsvelag.
• Zimmermann H., Henke K.D., Broer M. (2012). Finanzwissenschaft. Eine Einführung in die Lehre von der öffentlichen Finanzwirtschaft. München: Verlag Franz Vahlen.

Identyfikatory

DOI

10.7366/wir022016/03