Wrażliwość rzodkiewki (Raphanus sativus L.) i sałaty (Lactuca sativa L.) na niskie stężenia antracenu podawanego dolistnie

• Autorzy: Wieczorek J. , Wieczorek Z. , Olszewski J.

Warianty tytułu

EN

Radish (Raphanus sativus L.) and lettuce (Lactuca sativa L.) sensitivity to low concentration of anthracene applied by foliar deposition

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Podczas doświadczenia modelowego badano fitotoksyczność antracenu nanoszonego w formie aerozolu na część nadziemną Lactuca sativa L. i Raphanus sativus L. Wpływ antracenu na wzrost roślin starano się określić poprzez pomiary świeżej i suchej masy części nadziemnej oraz korzeni roślin, wyznaczenie współczynnika suchej masy pędu do suchej masy korzenia (S : R), oznaczenia wydajności transpiracji (mmol (H₂O)·m⁻²·s⁻¹) i intensywności fotosyntezy (µmol (CO₂)·m⁻²·s⁻¹). Związek ten podawano w różnych wariantach stężeniowych: średnio 12 µg/roślinę/dzień i 24 µg/roślinę/dzień (sałata) oraz 8,3 µg/roślinę/dzień i 16,6 µg/roślinę/dzień (rzodkiewka). Na sałatę antracen nanoszono przez okres 12 dni, na rzodkiewkę 31 dni. Stwierdzono, że świeża i sucha masa roślin malała po naniesieniu antracenu w formie aerozolu na liście roślin. Zaobserwowano również spadek wydajności transpiracji i intensywności fotosyntezy. Po zakończeniu doświadczenia za pomocą spektroskopii emisyjnej wykonano oznaczenia zawartości antracenu w częściach nadziemnych i korzeniach badanych roślin. Średnie poziomy antracenu w części nadziemnej pojedynczej rośliny były bardzo niskie i stanowiły od 0,15% (sałata) do 0,07% (rzodkiewka) sumarycznej dawki. Jeszcze mniejsze ilości antracenu stwierdzono w korzeniach.

EN

In model experiment toxicity of anthracene applied by foliar deposition on Lactuca sativa L. and Raphanus sativus L. was studied. Effect of anthracene on plants growth was evaluated on the basis of the determination of fresh weight and dry matter of shoots and roots, shoot dry matter/root dry matter ratio (S : R), molar transpiration and photosynthesis intensity. Anthracene was applied in different average doses: 12 µg/plant/day and 24 µg/plant/day (lettuce), 8.3 µg/plant/day and 16.6 µg/plant/day (radish). Anthracene was sprayed over lettuce for 12 days, over radish for 31 days. The effect of toxic action of anthracene was observed. Hie values of determined parameters were lower from several to dozen percent in comparison with a control group. After finishing experiments anthracene content in shoots and roots was determined by the method of emission spectroscopy. The average levels of anthracene in shoot of single plant were very low, from 0.15% (lettuce) to 0.07% (radish) of total doses. Even smaller amount of anthracene was determined in roots.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2004
• Tom: 496
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.527-536,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wieczorek J.

• Instytut Towaroznawstwa i Kształtowania Jakości, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Pl.Cieszyński 1, 10-957 Olsztyn

autor

Wieczorek Z.

• Katedra Fizyki i Biofizyki, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, ul.Michała Oczapowskiego 4, pok.107, 10-719 Olsztyn

autor

Olszewski J.

• Katedra Diagnostyki i Patofizjologii Roślin, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Olsztyn

Bibliografia

• Eriksson M., Faldt J., Dalhammar G., Borg-Karlson A.K. 2001. Determination of hydrocarbons in old creosote contaminated soil using headspace solid phase microextraction and GC-MS. Chemosphere 7: 1641-1648.
• Huang X.D., Zeiler L.F., Dixon D.G., Greenberg B.M. 1996. Photoinduced toxicity of PAHs to the foliar regions of Brassica napus (canola) and Cucumbis sativus (cucumber) in simulated solar radiation. Ecotoxicology and Environmental Safety 35: 190-197.
• Huang X.D., McConkey B.J., Babu T.S., Greenberg B.M. 1997. Mechanisms of photoinduced toxicity of photomodified anthracene to plants: inhibition of photosynthesis in the aquatic higher plant Lemna gibba (duckweed). Environ. Toxicol. and Chem. 8: 1707-1715.
• Kayali-Sayadi M.N., Rubio-Barroso S., Diaz-Diaz C.A., Polo-Diez L.M. 2000. Rapid determination of PAHs in soil samples by HPLC with fluorimetric detection following sonication extraction. Fres. J. Anal. Chem. 7: 697-701.
• Kipopoulou A.M., Manoli E., Samara C. 1999. Bioconcentration of polycyclic aromatic hydrocarbons in vegetables grown in an industrial area. Environmental Pollution 106: 369-380.
• Kiss G., Varga-Puchony Z., Tolnai B., Varga B., Gelencser A., Krovacsy Z., Hlavay J. 2001. The seasonal changes in the concentration of polycyclic aromatic hydrocarbons in precipitation and aerosol near Lake Balaton, Hungary. Environmental Pollution 1: 55-61.
• Lipniak M., Jawień W. 1988. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) w pyle opadowym. Roczn. PZH 2: 156-160.
• Lipniak M., Brandys J., Stępniewska B. 1993. Oznaczanie wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w trawie. Roczn. PZH 2-3: 205-212.
• Maliszewska-Kordybach B., Smreczak B. 1997. Zawartość wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w glebach użytkowanych rolniczo na terenie woj. lubelskiego. Rocz. Glebozn. 1/2: 95-110.
• Maliszewska-Kordybach B., Smreczak B. 1999. Fitotoksyczne oddziaływanie wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w glebach o zróżnicowanych właściwościach. Rocz. Glebozn. 1/2: 15-30.
• Maliszewska-Kordybach B., Smreczak B. 2000. Wpływ wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych na mikrobiologiczne właściwości gleb o zróżnicowanej kwasowości i zawartości substancji organicznych. Rocz. Glebozn. 3/4: 5-18.
• Mallakin A., Dixon D.G., Greenberg B.M. 2000. Pathway of anthracene modification under simulated solar radiation. Chemosphere 40: 1435-1441.
• Namieśnik J. 1992. Metody instrumentalne w kontroli zanieczyszczeń środowiska. Wyd. Politechniki Gdańskiej: 407 ss.
• Starck Z. 1999. Niektóre aspekty zróżnicowania reakcji roślin na niekorzystne warunki środowiska - stare problemy, nowa interpretacja. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 469a: 145-158.
• Tsibulsky V 2001. Polycyclic aromatic hydrocarbons emission inventories and emission expert estimates. Technical Note 7: 8-29.
• Tukaj Z. 1998. Rola światła w toksycznym oddziaływaniu węglowodorów ropopochodnych na glony Scenedesmus armatus (Chlorophyta), w: Ekofizjologiczne aspekty reakcji roślin na działanie czynników stresowych. ZFR PAN Kraków: 115-124.
• Wieczorek J., Wieczorek Z., Olszewski J., Bałdyga B., Smoczyńska K., Smoczyński S.S. 2001. Effect of high anthracene concentration in the soil on its accumulation and growth of pea plants. Natur. Science 8: 135-143.
• Wilcke W. 2000. Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in soil - a review. J. Plant Nutr. Soil Science 3: 229-248.
• Wild S.R., Jones K.C. 1994. The significance of polynuclear aromatic hydrocarbons applied to agricultural soils in sewage sludges in the U.K. Waste Management and Research 12: 49-59.