EN
Crocodilians, alongside birds, represent the last extant lineage of archosaurs, yet they face significant conservation challenges. Approximately half of the 27 recognized crocodilian species are at least vulnerable to extinction, with past and present overhunting, habitat degradation, and climate change being key threats. We assess the application of genetic markers in crocodilian conservation studies, focusing on their role in addressing population dynamics and population management. A comprehensive review of 149 studies reveals that microsatellites and mitochondrial DNA sequences are the most frequently employed markers, primarily used to explore intrapopulation and interpopulation diversity. Despite the critical importance of genetic diversity for adaptation, many studies concentrate on less endangered species, potentially neglecting the urgent needs of critically endangered populations. Ultimately, we advocate for a more strategic use of conservation genetics to enhance management efforts and mitigate extinction risks in crocodilians, emphasizing the need for tailored approaches based on specific species, research questions and their ecological contexts.
PL
Krokodyle (rząd Crocodilia) obok ptaków są jedynymi żyjącymi przedstawicielami archozaurów. W obecnych czasach stoją przed poważnymi wyzwaniami związanymi z ochroną. Blisko połowa z 27 uznanych gatunków krokodyli jest co najmniej narażona na wyginięcie ze względu na historyczną i trwającą nadmierną eksploatację, degradację siedlisk i zmiany klimatu. W pracy oceniono zastosowanie markerów genetycznych w badaniach dotyczących genetyki konserwatorskiej, koncentrując się na ich roli w badaniu dynamiki populacji i zarządzaniu populacjami. Kompleksowy przegląd 149 badań pokazuje, że sekwencje mikrosatelitarne i sekwencje mitochondrialnego DNA są najczęściej stosowanymi markerami, wykorzystywanymi głównie do badania zmienności genetycznej wewnątrz populacji i pomiędzy nimi. Pomimo kluczowego znaczenia różnorodności genetycznej dla adaptacji do zmieniających się warunków środowiska wiele badań koncentruje się na gatunkach mniej zagrożonych, potencjalnie zaniedbując pilne potrzeby krytycznie zagrożonych gatunków i populacji. Zalecane jest zastosowanie strategicznego podejścia do badań nad genetyką konserwatorską w celu zwiększenia wysiłków w zakresie zarządzania i ograniczenia ryzyka wyginięcia krokodyli oraz dostosowanie podejścia do badań w zależności od badanego gatunku, pytań badawczych i kontekstu ekologicznego