Żywienie, spożycie alkoholu i palenie tytoniu a nowotwory złośliwe w Polsce i koszty ich leczenia w latach 1990-2014

• Autorzy: Jarosz M. , Rychlik E. , Wojda B.

Warianty tytułu

EN

Diet, alkohol consumption, tobacco smoking and cancers in Poland and the costs of treatment in 1990-2014

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wprowadzenie. Nowotwory złośliwe należą do najczęściej występujących chorób, a ich leczenie pochłania bardzo duże koszty. Są też przyczyną znacznej liczby przedwczesnych zgonów. Cel pracy: Celem pracy była analiza dynamiki zachorowań na wybrane nowotwory złośliwe w Polsce i korelacji ze zmianami w żywieniu, spożyciu alkoholu i paleniu tytoniu oraz oszacowanie jej wpływu na koszty leczenia. Materiał i metody: Źródłem danych o zachorowalności na nowotwory złośliwe był Krajowy Rejestr Nowotworów. Informacje o żywieniu pochodziły z bazy danych Instytutu Żywności i Żywienia zawierającej dane z bilansów żywnościowych. Dane o spożyciu alkoholu, paleniu tytoniu i kosztach leczenia pochodziły z publikacji GUS, a dodatkowe informacje dotyczące kosztów leczenia zaczerpnięto z szacunków towarzystw ubezpieczeniowych. Do określenia zależności między analizowanymi zmiennymi wykorzystano współczynnik korelacji porządku rang Spearmana. Wyniki: Spadek zachorowalności na raka żołądka odnotowywany jest od 1970 r., a od lat 90. XX wieku spada zachorowalność na inne nowotwory przewodu pokarmowego (trzustki, przełyku, wątroby i pęcherzyka żółciowego) oraz raka płuc wśród mężczyzn. Zmniejsza się też dynamika wzrostu zachorowań na raka jelita grubego i odbytnicy. Tendencje te korelują ze zmianami w żywieniu Polaków (zmniejszeniem spożycia tłuszczów zwierzęcych, mięsa czerwonego, cukru, soli oraz większym spożyciem owoców, warzyw, kawy) i paleniu tytoniu. Oszacowano, że dzięki temu udało się uniknąć około 313 000 przypadków zachorowań, co przyniosło oszczędności 9,4. mld zł. Jednocześnie wzrasta zachorowalność na takie nowotwory, jak rak gruczołu krokowego, trzonu macicy i sutka. Wzrost ten koreluje z rosnącym odsetkiem energii z tłuszczu w diecie Polaków (pośrednim wskaźnikiem występowania nadwagi i otyłości) i zwiększeniem spożycia alkoholu. Wnioski: Korzystne zmiany w żywieniu i paleniu tytoniu w polskiej populacji prawdopodobnie w istotnym stopniu przyczyniły się do spadku zachorowalności na większość nowotworów przewodu pokarmowego, a wśród mężczyzn również raka płuca, a przez to do redukcji kosztów leczenia. Nadal jednak występują czynniki związane z żywieniem i stylem życia sprzyjające zachorowalności na niektóre nowotwory.

EN

Introduction: Cancers are one of the most prevalent diseases, and their treatment is very expensive. They are also the cause of a large number of premature deaths. Aim: The aim of the study was to analyze the dynamics of selected cancers in Poland and to correlate it with changes in diet, alcohol consumption and tobacco smoking and to estimate its influence on the costs of treatment. Material and methods: The source of data on cancer incidence rates was the National Cancer Registry. Information on diet came from the Food and Nutrition Institute database containing data from national food balances sheets. Data on alcohol consumption, tobacco smoking and costs of treatment were derived from Central Statistical Office publications and additional information on these costs was taken from the estimates of Insurance Companies. Spearman rank correlation coefficient was used to determine the relationship between the analyzed variables. Results: The incidence of gastric cancer has been declining since 1970, and since the 1990s the incidence of other cancers of the gastrointestinal tract (pancreatic, oesophageal, liver and gallbladder) and lung cancer among men has decreased. Moreover the growth rate of colorectal cancer is decreasing. These trends correlate with changes in the diet of Poles (reducing the consumption of animal fats, red meat, sugar, salt and more fruit, vegetables, coffee in the diet) and tobacco smoking. It has been estimated that this has resulted in around 313,000 cases of illness less, resulting in savings of 9.4 billion zlotys. At the same time, the incidence of such cancers as prostate, endometrial and breast is increasing. This increase correlates with the increasing percentage of energy from fat in the Polish diet (an indirect indicator of overweight and obesity) and an increase in alcohol consumption. Conclusions: Favorable changes in diet and tobacco smoking in Poland have probably contributed significantly to the decline in morbidity for most cancers of the gastrointestinal tract and among men also for lung cancer, and thus to reduce the cost of treatment. However, there are still dietary and lifestyle factors that are favorable for some cancers.

Słowa kluczowe

PL

Polska; choroby czlowieka; nowotwory zlosliwe; czynniki ryzyka; zywienie czlowieka; napoje alkoholowe; spozycie zywnosci; palenie tytoniu; leczenie; koszty leczenia; lata 1990-2014

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm
• Rocznik: 2017
• Tom: 44
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.163-171,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Jarosz M.

• Zakład Żywienia i Dietetyki z Kliniką Chorób Metabolicznych i Gastroenterologii, Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie, Warszawa

autor

Rychlik E.

• Zakład Żywienia i Dietetyki z Kliniką Chorób Metabolicznych i Gastroenterologii, Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie, Warszawa

autor

Wojda B.

• Zakład Żywienia i Dietetyki z Kliniką Chorób Metabolicznych i Gastroenterologii, Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie, Warszawa

Bibliografia

• 1. Bray F., Jemal A., Grey N., et al.: Global cancer transitions according to the Human Development Index (2008-2030): a population-based study. Lancet Oncol., 2012, 13, 8, 790 - 801.
• 2. Wojciechowska U., Didkowska J.: Zachorowania i zgony na nowotwory złośliwe w Polsce. Krajowy Rejestr Nowotworów, Centrum Onkologii - Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, 2015. http://onkologia.org.pl/raporty/.
• 3. IARC. Word Cancer Report 2014. Edited by Stewart BW, Wild CW.
• 4. Luengo-Fernandez R., Leal J., Gray A., Sullivan R.: Economic burden of cancer across the European Union: a population-based cost analysis. Lancet Oncol., 2013, 14, 12, 1165 - 74.
• 5. Sekuła W., Niedziałek Z., Figurska K., et al.: Food Consumption in Poland Converted into Energy and Nutrients, 1950 - 1995. Warszawa, Instytut Żywności i Żywienia, 1996.
• 6. Sekuła W., Figurska K., Jutrowska I., et al.: Changes in the food consumption pattern during the political and economic transition in Poland and their nut ritional and health implications. Polish Population Review 2005, 27, 141 - 158.
• 7. Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B. i wsp.: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2005.
• 8. Główny Urząd Statystyczny. Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2015, Warszawa, 2015.
• 9. Główny Urząd Statystyczny. Zdrowie i ochrona zdrowia w 2014 r., Warszawa, 2015.
• 10. Jarosz M., Sekuła W., Rychlik E., Figurska K.: Impact of diet on long-term decline in gastric cancer incidence in Poland. World J. Gastroenterol, 2011, 17, 1, 89 - 97.
• 11. Jarosz M., Sekuła W., Rychlik E.: Influence of diet and tobacco smoking on pancreatic cancer incidence in Pola:nd in 1960 - 2008. Gastroetnerol. Res. Pract., 2012, 2012, 682156. doi: 10.1155/2012/682156.
• 12. Jarosz M., Sekuła W., Rychlik E.: Trends in dietary patterns, alcohol intake, tobacco smoking and colorectal cancer in Polish population in 1960 - 2008. BioMed Res. Int., 2018, art. ID 183204, http://dx.doi.org/10.1155/2013/183204.
• 13. Jarosz M., Rychlik E.: Overweight and obesity among adults in Poland, 1983 - 2005. Adv. Med. Sci., 2008, 53, 2, 158 - 66. doi: 10.2478M0039-008-0048-2.
• 14. Biela U., Pająk A., Kaczmarczyk-Chałas K., i wsp.: Częstość występowania nadwagi i otyłości u kobiet i mężczyzn w wieku 20 - 74 lat. Wyniki programu WOBASZ. Kardiol. Pol. 2005, 63, 6, Supl. 4, 632 - 635.
• 15. Waśkiewicz A., Szcześniewska D., Dorota Szostak-Węgierek D., i wsp.: Czy sposób żywienia polskiej populacji jest zgodny z rekomendacjami dotyczącymi profilaktyki chorób sercowo-naczyniowych? - Badanie WOBASZ II. Kardiol. Pol., 2016, 74, 9, 969 - 977.