EN
We assessed the genetic diversity and phylogeography of the Azores Blackbird Turdus merula, based on sequences of two mitochondrial genes (Cytochrome b and NADH Dehydrogenase subunit 2) and one nuclear gene (Aconitase 1 - intron 9) from 45 individuals and an outgroup of 15 birds from Madeira, continental west Europe and north Africa. Our results revealed the lack of genetic structure on these islands and the presence of, at least, two different lineage groups that may indicate two different founder events of the Azores by Blackbirds.
PL
Azory stanowią najbardziej izolowany archipelag na Atlantyku Północnym. Są położone ok. 1 500 km od wybrzeży kontynentalnej Europy. Wyspy te zamieszkują m.in. gatunki ptaków stwierdzanych w Palearktyce Zachodniej. Zróżnicowanie genetyczne jak i powiązania filogeograficzne tych populacji stały się w ostatnich latach przedmiotem badań wskazując zarówno na dużą odrębność populacji z Azorów w stosunku do tych z kontynentu (jak w przypadku zięby czy gila), jak i na znaczne podobieństwo (np. kapturka). Badaniami objęto kosy, zaliczane do podgatunku występującego na Azorach. Podgatunek ten został wydzielony wyłącznie na podstawie cech ubarwienia oraz cech morfometrycznych, czyli parametrów, które są często trudne do określenia. Znacznie wiarygodniejszych danych dostarczają analizy genetyczne. W pracy zbadano różnorodność genetyczną kosów na podstawie sekwencji dwóch genów mitochondrialnych: cytochromu b (CYTB) i podjednostki 2 dehydrogenazy NADH (ND 2) oraz jednego genu jądrowego — intronu 9 akonitazy 1 (ACO1) (Apendyks 1, 3). W celu pozyskania materiału biologicznego na każdej z dziewięciu głównych wysp archipelagu (Fig.1) schwytano po pięć kosów (N = 45). Do porównań jako grup zewnętrznych wykorzystano dane dla ptaków z Madery oraz kontynentalnej Palearktyki Zachodniej (Europa i Północna Afryka) (N = 15). Uzyskane wyniki wskazują na brak struktury genetycznej na Azorach. Parametry zróżnicowania genetycznego były podobne zarówno w obrębie archipelagu, jak i pomiędzy archipelagiem i grupami zewnętrznymi (Tab. 1). Wyjątek stanowiła liczba haplotypów genu ACO1, była ona niższa na Azorach niż w dwóch grupach zewnętrznych (Tab. 1). Analizy wskazują na niedawną ekspansję kosów na Azorach (Tab. 2), a rozkład liczby niedopasowań nukleotydowych, zarówno dla genów mitochondrialnych, jak i genu jądrowego, pozwala na wyróżnienie trzech głównych grup haplotypowych (Fig. 2). Porównanie zmienności genetycznej wskazuje, że największa zmienność występuje pomiędzy osobnikami w obrębie populacji (Tab. 3) i tylko populacje z niektórych wysp różnią się od tych z Madery i kontynentalnej Palearktyki Zachodniej (Tab. 4). Sieć haplotypów markerów mitochondrialnych wskazuje na istnienie czterech wyraźnych grup (H1-H4, Fig. 3), zawierających: 1) haplotypy z Azorów, Madery i zachodniej kontynentalnej Palearktyki, 2) tylko haplotypy z Azorów, 3) tylko haplotypy z kontynentalnej Palearktyki Zachodniej oraz 4) dwa haplotypy — l z wyspy Faial i 1 z kontynentalnej Palearktyki. W przypadku sieci haplotypów markera jądrowego większość osobników z Azorów miała wspólny haplotyp z ptakami z Madery i kontynentalnej Palearktyki (Fig. 3). Drzewo filogenetyczne skonstruowane na podstawie mitochondrialnego DNA utworzyło, podobnie jak w przypadku sieci haplotypowej, cztery grupy. Ptaki z Azorów grupują się w dwa oddzielne klady (Fig. 4). Może to wskazywać na dwa odrębne epizody kolonizacji archipelagu Azorów przez kosy. Pierwszy miał miejsce ok. 0,47 min lat temu, drugi — w plejstocenie (ok. 0,09 mln lat temu), gdy Azory mogły pełnić rolę refugium, co było już sugerowane w przypadku badań nad innymi gatunkami ptaków.