Wybrane wskaźniki zanieczyszczeń wód małej zlewni sudeckiej

• Autorzy: Helis M. , Rajmund A.

Warianty tytułu

EN

Selected indicators of pollution of a small catchment in the Sudety mountains

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawione zostały wyniki niektórych wskaźników zanieczysz­czeń wód powierzchniowych i gruntowych z małej zlewni sudeckiej. Badania pro­wadzone były w okresie wegetacyjnym roślin od kwietnia do października w la­tach 2007-2010 w pięciu wybranych punktach zlewni. Zlewna w Boguszynie o po­wierzchni 50,7 ha położona jest w Górach Bardzkich i reprezentuje obrzeża Kot­liny Kłodzkiej. Obszar zlewni to głównie tereny leśne, użytki zielone oraz uży­tkowane rolniczo grunty orne, które zostały przekształcone w 2008 r. na czarny ugór. Zaobserwowano, że wyłączenie z użytkowania gruntów ornych powoduje zwiększenie wymywania azotanów do wód gruntowych, a zmniejszenie ich ilości w wodach powierzchniowych. Na migrację zanieczyszczeń do wód powierzchniowych i gruntowych prze­ważający wpływ miały dwa czynniki: opad atmosferyczny oraz sposób użytkowania terenu. Na podwyższone wskaźniki zanieczyszczenia wód gruntowych mierzonych w piezometrze w dolinie miał wpływ rozkład związków organicznych roślin, nato­miast wzrost azotanów w okolicach studzienki spowodowany jest opadem atmo­sferycznym, wypasem bydła na łące oraz zachodzącymi procesami mineralizacji substancji korzennej traw. Wyniki badań wykazały, że sposób zagospodarowania terenu, czynniki an­tropogeniczne, jak również czynniki klimatyczne mają wpływ na zwiększenie stę­żenia zanieczyszczeń wód na zlewni cząstkowej w Boguszynie.

EN

The paper presents the results concerning some indicators of the surface and groundwater pollution of a small catchment in the Sudety mountains. The investigations were performed during the plant growing season from April to October 2007-2010 in five chosen points of the catchment. The catchment in Boguszyn of 50.7 ha is located in the Bardzkie mountains and represents the outskirts of the Kłodzka Valley. The area of the catchment comprises mainly the woodlands, grasslands and arable lands used for agricultural purposes which in 2008 were converted into black fallow. It was noted that the exclusion of land from agricultural use results in the increase of washing out nitrates from the soil into the groundwaters and decreases their amounts in the surface waters. The migration of pollutants to the surface and groundwaters was mostly affected by two factors: precipitation and land use. The increased indices of the pollution of groundwaters measured in the piezometers located in the valley re­sulted from the decay of the plant organic compounds and the increase of the nitrate content close to the well resulted from the atmospheric precipitation, cat­tle grazing in the meadow and the processes of mineralization taking place in the grass root substance. The results of the investigations revealed that the way of land use, anthro­pogenic and climatic factors affect the increase of the concentration of water pollutants in the Boguszyn catchment.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2011
• Tom: 564
• Opis fizyczny: s.93-101,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Helis M.

• Dolnośląski Ośrodek Badawczy we Wrocławiu, Instytut Technologiczno-Przyrodniczy, Falenty

autor

Rajmund A.

• Dolnośląski Ośrodek Badawczy we Wrocławiu, Instytut Technologiczno-Przyrodniczy, Falenty

Bibliografia

• Grygorczuk-Petersons E. 2008. Wpływ opadów atmosferycznych na skład wód zbiornika wodnego Zarzeczany woj. Podlaskie. Infrastruktura i Ekologia terenów wiejskich, Nr 5/2008, PAN, Oddział w Krakowie: 129-137.
• Hermanowicz W., Dożańska W., Dojlido J., Kosiorowski В., Zerze J. 1999. Fizyczno- chemiczne badania wody i ścieków. Arkady, Warszawa: 540 ss.
• Koc J., Nowicki Z., Glińska K., Łachacz A. 2000. Kształtowanie się jakości wód w warunkach malej antropopresji na przykład zlewni strugi Ardung (Pojezierze Olsztyńskie). Zesz. Nauk. PAN „Człowiek i Środowisko" 25: 155-167.
• Księżopolska A. 2010. Wpływ komponentów mineralnych i organicznych na właści­wości gleby i rozkład materii organicznej. Wyd. Adam Marszałek: 154.
• Lipiński J. 2003. Drenowanie gleb mineralnych a środowisko przyrodnicze. Wiado­mości Melioracyjne 2: 74-76.
• Raport o stanie środowiska w województwie dolnośląskim w 2007 roku. Dostępne on-line: http://www.wrodaw.pios.gov.pl/index.php?id=publikacje&sub = raporty :
• Raport o stanie środowiska w województwie dolnośląskim w 2009 roku. Dostępne on-line: http://www.wroclaw.pios.gov.pl/index.php?id==publikacje&sub=raporty Rozporządzenie MŚ 2008a. Z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfika­cji stanu jednolitych części wód powierzchniowych. Dz. U. Nr 162, poz. 1008.
• Rozporządzenie MŚ 2008b. Z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kiyteriów i sposobu oceny wód podziemnych. Dz. U. Nr 143, poz. 896.
• Sapek A. 1995. Wpływ rolnictwa na jokość gleby. Rolnictwo polskie a jakość wody. Przysięk: ODR-RCEE: 7-21.
• Soczyńska U. 1997. Hydrologia dynamiczna. Wydawn. Nauk. PWN, Warszawa: 350 ss.
• Suchowolec Т., Górniak A. 2006. Sezonowość jakości wody małych zbiorników retencyjnych w krajobrazie rolniczym Podlasia. Woda-Srodowisko-Obszary Wiejskie, t. 6, 2(18): 347-358.
• Trojanowski J. 1972. Przemiany substancji organicznych w glebie. Wyd. PWRiL Warszawa: 253-255.
• Turski R., Flis-Bujak M. 1980. Pizemiany związków próchniczych w podobnie użytkowanych glebach różnego pochodzenia. Roczn. Gleb. 31(3/4): 299-307.
• Van Loon G.W., Duffy SJ. 2007. Chemia środowiska. Praca zbiorowa, Red. M. Galus, Warszawa PWN: 421-428.
• Wysocka-Czubaszek A., Banaszuk P. 2003. Migracja składników azotowych i bariery biogeochemiczne w zalewowych dolinach rzecznych na przykładzie doliny górnej Narwi. Acta Agropisica 1(2): 349-354.
• Zestaw Norm 1999. Woda i ścieki. Wyd. Normalizacyjne Alfa-Wero, Warszawa.