PL
W artykule przedstawiono konkurencyjność i efektywność polskich gospodarstw sadowniczych na tle analogicznych gospodarstw wybranych krajów Unii Europejskiej. Analizowano gospodarstwa specjalizujące się w uprawie drzew i krzewów owocowych, objęte systemem monitoringu FADN w latach 2007-2009 i 2011-2013. Konkurencyjność badanych gospodarstw sadowniczych określono wskaźnikiem konkurencyjności, obliczonym jako stosunek dochodu z gospodarstwa rolnego do kosztów użycia własnych czynników produkcji: ziemi, pracy i kapitału (za W. Kleinhanssem). Efektywność natomiast opisano wskaźnikami produktywności ziemi, aktywów i pracy. Zdolnościami konkurencyjnymi wykazały się polskie gospodarstwa sadownicze o wielkości ekonomicznej 25-50 i 50-100 tys. euro SO i powierzchni odpowiednio:17,70 i 38,80 ha UR. Zdolnościami tymi wykazały się także gospodarstwa węgierskie z klas 50-500 tys. euro SO, rumuńskie z klasy 100-500 tys. euro SO, niemieckie z klas 50-500 tys. euro SO, francuskie z klasy 25-50 tys. euro SO, włoskie z klasy 500 i więcej tys. euro SO oraz hiszpańskie z klasy 100-500 tys. euro SO. Powierzchnia konkurencyjnych gospodarstw sadowniczych z krajów Europy Zachodniej była mniejsza od gospodarstw polskich w odpowiednich klasach wielkości ekonomicznej.
EN
The paper presents competitiveness and efficiency of the Polish fruit farms against similar farms from selected European Union countries. The analysis covered farms specialising in fruit trees and bushes covered by FADN monitoring in 2007-2009 and 2011-2013. Competitiveness of the researched fruit farms was determined by competitiveness index calculated as a ratio of farm income to costs of using own factors of production: land, labour and capital (as in: W. Kleinhanss). Whereas effectiveness was described by the index of productivity of land, assets and labour. Competitive abilities were demonstrated by Polish fruit farms with economic size of EUR 25-50 thousand of SO and EUR 50-100 thousand of SO and area, respectively, of 17.70 and 38.80 ha of UAA. These abilities were also demonstrated by Hungarian farms of EUR 50-500 thousand of SO, Romanian – EUR 100-500 thousand of SO, German – EUR 50-500 thousand of SO, French – EUR 25-50 thousand of SO, Italian – EUR 500 thousand of SO and more, and Spanish – EUR 100-500 thousand of SO. Area of competitive fruit farms from Western European countries was lower than that of the Polish farms in corresponding economic size classes.