Plonowanie owsa w zależności od niektórych właściwości gleby i nawożenia azotem

• Autorzy: Bednarek W. , Tkaczyk P. , Dresler S. , Jawor E.

Warianty tytułu

EN

Relationship between oat yield and some soil properties and nitrogen fertilization

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

ImmunogenW latach 1997-2006, na terenie Lubelszczyzny, przeprowadzono badania środowiskowe dotyczące wielkości uzyskanego plonu ziarna owsa zwyczajnego. Analizowano plonowanie 13 odmian tego gatunku w zależności od stosowanej agrotechniki oraz czynników glebowych. Wielkość plonu ziarna, przedplon, dawkę azotu oraz odmianę ustalono na podstawie wywiadów prze-prowadzonych z rolnikami. Analizę właściwości fizyczno-chemicznych gleby wykonano w akredytowanym laboratorium Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej w Lublinie. W próbach glebowych pobranych z warstwy 0-20 cm oznaczono: pH w 1 mol KCl dm-3, skład granulometryczny metodą Cassagrande,a w modyfikacji Prószyńskiego, zawartość C org. metodą Tiurina, zawartość przyswajalnego fosforu i potasu metodą Egnera-Riehma, zawartość przyswajalnego magnezu metodą Schacht-schabela, zawartość N-NH4+ i N-NO3- metodą kolorymetrii przepływowej. Do obliczenia równania regresji wielokrotnej wykorzystano moduł programu Statistica 6 – regresja wielokrotna krokowa po-stępująca, przy F do wprowadzenia 1. Analizę czynnikową (one way ANOVA z półprzedziałami ufności Tukey’a α = 0,05) przeprowadzono po uprzednim pogrupowaniu dawek azotu na sześć klas: N – bez nawożenia, I – 1-25; II – 26-40; III – 41-55; IV – 56-70; V – powyżej 71 kg N ha-1. Stwierdzono, że spośród rozpatrywanych właściwości gleby i zabiegów agrotechnicznych nawożenie azotem w istotny sposób wpływało na plon ziarna owsa, przy czym najwyższy stwierdzono przy dawce powy-żej 71 kg N·ha-1. Uzyskany plon zależał również, w sposób udowodniony statystycznie, od uprawianej odmiany. Współczynniki korelacji wskazują na dodatnią zależność między plonem ziarna owsa a nawożeniem azotem, zawartością mineralnych form azotu w glebie, części ilastych, pH gleby oraz zawartością węgla organicznego. Czynniki te w 33% determinowały zebrany plon.

EN

In 1997-2006, we performed a field study in the Lublin region on the yields of oat. We analysed the yields of thirteen different oat cultivars, based on the soil properties and cultivation technique. The crop, forecrop, nitrogen dosage and variety were established based on interviews with farmers. Physical and chemical analyses were performed in the accredited laboratory of the Regional Chemical and Agricultural Station in Lublin. The following assays were made in soil samples from the 0-20cm layer: pH in 1 mol KCl dm-3, particle size distribution with Cassagrande method as modified by Prószynski, content of organic C with Tiurin method, content of available phosphorus and potassium with Egner-Riehm method, content of available magnesium with Schachtschabel method, contents of N-NH4+ i N-NO3- with flow colorimetric method. Multivariate regression was performed with Statistica 6. Principal analysis (one-way ANOVA with Fisher confi-dence intervals α = 0.05) was performed after classifying nitrogen doses into six groups: N – with-out nitrogen fertilization, I – 1-25; II – 26-40; III – 41-55; IV – 56-70; V – above 71 kg N ha-1. We found that nitrogen fertilization played a significant role and affected the yields of oat, with the highest yields at nitrogen doses above 71 kg N ha-1. The yield was also statistically significantly related to the oat variety cultivated. We found positive correlation coefficients between the oat yields and nitrogen fertilization, the contents of nitrogen in the soil, clay parts, soil pH, and the content of organic carbon. These factors determined the variation in the oat yields in 33%.

Słowa kluczowe

EN

oat; oat cultivar; oat yield; grain yield; yielding factor; cultivar selection; soil property; nitrogen fertilization; soil nitrogen; mineral nitrogen; soil carbon; mineral carbon; soil Ph; correlation coefficient

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrophysica
• Rocznik: 2013
• Tom: 20
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.29-38,rys.,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bednarek W.

• Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Akademicka 15, 20-950 Lublin

autor

Tkaczyk P.

• Okręgowa Stacja Chemiczno-Rolnicza w Lublinie, ul.Sławinkowska 5, 20-810 Lublin

autor

Dresler S.

• Zakład Fizjologii Roślin, Instytut Biologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ul.Akademicka 19, 20-033 Lublin

autor

Jawor E.

• Instytut Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Akademicka 15, 20-950 Lublin

Bibliografia

• Bartnikowska E., Lange E., Rakowska M., 2000. Ziarno owsa – niedocenione źródło składników odżywczych i biologicznie czynnych. Cz. II. Polisacharydy i włókno pokarmowe, składniki mineralne, witaminy. Biul. IHAR, 215, 223-237.
• Bojarczuk J., Bojarczuk M., 1992. Reakcja owsa na niekorzystne warunki fitosanitarne gleby po różnych przedplonach. Biul. IHAR, 181-182.
• Brinkman M.A., Rho Y.D., 1984. Response of three oat cultivars to N fertilizer. Crop Sci., 24(5), 973-977.
• Cermak B., Moudry J., 1998. Comparison of grain yield and nutritive value of naked and husked oats. Acta Acad. Agricult. Tech. Olst. Agricultura, 66, 89-98.
• Budzyński W. 1999: Reakcja owsa na czynniki agrotechniczne przegląd wyników badań krajowych. Żywność. Nr 1 (18), Supl. Kraków, (6), 11-25.
• Gąsiorowski H., 1999. Współczesny pogląd na walory fizjologiczno-żywieniowe owsa. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 1 (18) Supl., 193-195.
• Hołubowicz-Kliza G., Król M., Pawłowska J., Wierzbicka-Kukuła A., 1991. Wpływ dawek azotu na produkcyjność odmian owsa. IUNG Puławy, R(275), 13-34.
• Kozłowska-Ptaszyńska Z., Pawłowska J., Woch J., 2000. Wpływ dawek azotu na plon i jego strukturę u nowych polskich odmian owsa. Biul. IHAR, 215, 239-244.
• Legget J.M., 1992. Classification and specation in Avena. W: Segoe S. (red.), Oat science and technology. American Society of Agronomy. Agronomy Monograph, No. 33, Madison, WI, USA, 29-52.
• Leszczyńska D., Noworolnik K., 2010. Wpływ nawożenia azotem i gęstości siewu na plonowanie owsa nagoziarnistego. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 3 (70), 197-204.
• May, W.E., Mohr, R.M., Lafond, G.P., Johnston, A.M., and Stevenson, F.C., 2004. Effect of nitrogen, seeding date and cultivar on oat quality and yield in the eastern Canadian prairies. Canadian Journal of Plant Science, 84(4), 1025-1036.
• Mazurek J., Mazurek J., Król M. 1993. Wpływ odmiany, gleby i agrotechniki na plonowanie owsa. Biologia i agrotechnika owsa. Red. Mazurek J., IUNG, Puławy, 247-308.
• Noworolnik K., 2003. Wpływ wybranych czynników agrotechnicznych na plonowanie jęczmienia jarego w różnych warunkach siedliska. Monogr. Rozpr. Nauk., 8, 1-67.
• Piech M., Maciorowski R., Petkov K. 2003. Plon ziarna i składników pokarmowych owsa nieoplewionego i oplewionego uprawianego przy dwóch poziomach nawożenia azotem. Biul. IHAR 229, 103-113.
• Piech M., Nita Z., Maciorowski R., 1999. Porównanie plonowania dwóch odmian owsa nieoplewionego z oplewionym przy dwóch poziomach nawożenia azotem. Żywność: Nauka. Technologia. Jakość 1 Supl., 137-141.
• Pisulewska E., Lepiarczyk A., Gambuś F., Witkowicz R., 2009. Plonowanie oraz skład mineralny brązowo i żółtoplewkowych form owsa. Fragm. Agron., 26 (1), 84-92.
• Pisulewska E., Witkowicz R., Borowiec F., 1999. Wpływ sposobu uprawy na plon oraz zawartość i skład kwasów tłuszczowych ziarna owsa nagoziarnistego. Żywność. Nauka. Technologia. Ja-kość, 1(18), 240-245.
• Pisulewska E., Witkowicz R., Kidacka A., 2010. Plon, komponenty składowe plonu oraz celność ziarna wybranych odmian owsa siewnego. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 3 (70), 117-126.
• Rivera-Reyes J.G., Cortez-Baheza E., Peraza-Luna F.A., Serratos-Arevalo J.C., Posos-Ponce P., Guevara-GonzalezR.G., Torres-Pacheco I., Guzman-Maldonado S.H., 2008. Agronomic Traits Associated to Yield and Quality in Oat Seeds. Asian Journal of Plant Sciences, 7, 767-770.
• Rocznik statystyczny rolnictwa i obszarów wiejskich, GUS, Warszawa 2010.
• Sułek A., 2010. Porównanie produkcyjności i architektury łanu owsa brunatnoplewkowej odmiany „Gniady” w zależności od doboru kompleksu glebowego. Żywność. Nauka. Technologia. Ja-kość, 17 (3), 205-215.
• Sułek A., Leszczyńska D., Zych J., 2001. Charakterystyka i technologia uprawy owsa. IHAR, s. 32.
• Śniady R. 2002. Owies w rolnictwie ekologicznym - referat. Konferencja „Owies – Hodowla, Nasiennictwo”. AR Kraków.
• Witkowicz R., Lepiarczyk A., Pisulewska E., 2009. Ocena plonowania różnych form owsa. Fragm. Agron., 26 (2), 165-175.
• Zając T., Pińczuk A., Witkowicz R., 2010. Porównanie plonowania i cech morfologicznych roślin owsa oplewionego uprawianego w siewie czystym i mieszanym na terenie powiatu sanockiego Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 3 (70), 148-159.
• Zając T., Szafrański W., Witkowicz R., Oleksy A., 1999. Indywidualny udział komponentów plonu w kształtowaniu wysokości plonu ziarna owsa w różnych warunkach siedliskowych. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 1(18) Supl., 173-179.
• Żarski J., 1992. Efekty deszczowania zbóż jarych na glebie bardzo lekkiej. Zesz. Nauk. ART Bydgoszcz, Roln., 180(32), 101-108.

Uwagi

PL

Rekord w opracowaniu