Rewitalizacja terenów miejskich w kontekście produktywności przestrzeni

• Autorzy: Jezak J.

Warianty tytułu

EN

Revitalization of urban areas in the context of space productivity

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Samorządy miejskie uczestnicząc w rynkowym procesie alokacji działalności (poprzez wyznaczenie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego określonych kategorii przeznaczenia terenu), determinują popyt na określone tereny (stanowiący funkcję produktywności terenu), co wobec braku podatku katastralnego stanowi główny motor alokacji działalności człowieka w polskich miastach. Ze względu na szeroki portfel koniecznych do zrealizowania inwestycji miejskich istotne staje się odejście od traktowania planowania przestrzennego - rewitalizacji - li tylko w kontekście estetyczno-społecznym. W dniu dzisiejszym trzeba spojrzeć na cały proces zagospodarowania przestrzeni w kategoriach ekonomicznych. Tylko bowiem nieliczne samorządy miejskie będzie stać na zagospodarowanie obszarów o niskiej produktywności. Podstawą decyzji samorządu miejskiego o rewitalizacji, oczywiście poza przesłankami społecznymi zawsze będą aspekty ekonomiczne. Proces ten, mimo że uznawany jest za jedno z najkosztowniejszych działań, jakie samorządy podejmują obarczone jednocześnie dużym ryzykiem niepowodzenia, jest równocześnie jedynym sposobem podniesienia produktywności terenu, a tym samym przyrostu dochodów osiąganych z podatków, oraz częściową rekompensatą za poniesione wydatki. W obecnej sytuacji gospodarczej polskich miast nie stać na utrzymywanie „nierentownych” obszarów miasta, powodujących koszty i będących źródłem niebezpiecznych zjawisk społecznych. Proces rewitalizacji, a zwłaszcza restrukturyzacji terenów poprzemysłowych i powojskowych (ujmując go w kontekście czynnika produkcji, jakim jest ziemia), można odczytywać jako keynesowską ingerencję władz publicznych celem zniwelowania niedoskonałości wolnego rynku. Rewitalizowane tereny najczęściej bowiem przekształcane są na potrzeby innych funkcji, a zatem zwiększa się w dłuższej perspektywie podaż określonych, pożądanych przez miasto terenów. Proces taki może doprowadzić do obniżenia średniego poziomu cen, lub uwolnić nowe zasoby ziemi dotąd blokowane przez funkcje, których podaż przekracza istniejące zapotrzebowanie. Uznając zatem kluczowe znaczenie ziemi jako tego czynnika produkcji, który determinuje skuteczność rewitalizacji, musimy poznać mechanizmy powstawania renty miejskiej (budowlanej). Zróżnicowanie renty wewnątrz miasta zależy bowiem od wielu czynników. Artykuł zawiera omówienie problematyki rewitalizacji od strony teorii renty gruntowej. Na tym tle postawione zostało pytanie, jakie czynniki determinują wysokość osiąganej renty, a w konsekwencji, które tereny i w jakiej kolejności powinny być udostępniane w procesie rewitalizacji.

EN

Municipalities which participate in the market process of zoning allocations (determining specific land designation categories in Local Physical Plans), determine the demand for specific types of land (which demand is a function of land productivity), which process is the main engine of urban activity allocations in view of the fact that we are still missing a cadastre tax system. Due to a large backlog of municipal capital projects that wait for implementation, it is important to abandon treatment of physical planning or revitalization only in the context of aesthetic or social issues. Today, we need to see the whole land management process in economic terms. Few municipal authorities will afford to manage areas of low productivity. Basic decisions on the part of the municipality as regards revitalization, of course outside social premises, will always concern economic aspects. That process, although considered to be one of the most costly operations that municipalities assume, is also charged with a high risk of failure and one of the methods to increase land productivity and future increase of income generated from taxes, as well as partial compensation of expenses. In the present economic situation, Polish towns are unable to afford maintaining "unprofitable" town lands which cause costs and are sources of hazardous social developments. The revitalization process, especially that of post-industrial or post-military land restructuring (considered in the context of land as a production factor), may be understood as a Keynes-type of involvement of public authorities in order to reduce free market imperfections. Revitalized land is in fact often allocated to other functions than the original ones, and, consequently, the supply of specific types of land desired by the municipality is increased in a long run. That process may lead to the reduction of the average-price level, or release new land resources being blocked by their original functions, with the supply exceeding the existing demand. Thus, if we consider land as a key production factor that determines the revitalization effectiveness, we have to learn the mechanisms which create land annuity (or development annuity). The annuity differences depend on many factors in a town. This paper contains a discussion of the revitalization issues from the viewpoint of land annuity. On that background, the author asked the question what factors determine the annuity value, and, consequently, what areas should be made available for revitalization and in what sequence.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Problemy Rozwoju Miast
• Rocznik: 2004
• Tom: 01
• Numer: 3-4
• Opis fizyczny: s.62-69,bibliogr.

Twórcy

autor

Jezak J.

• Instytut Rozwoju Miast, Kraków

Bibliografia

• Rewitalizacja, rehabilitacja, restrukturyzacja. Odnowa miast, Praca zbior. IGPiK Oddział Kraków, Kraków 2000.
• Odnowa miast - doświadczenia brytyjskie i francuskie oraz wybrane materiały Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, Praca zbior., IRM, Kraków 2000.
• Gospodarka przestrzenna gmin. Poradnik, t. III, Brytyjski Fundusz Know-How, Kraków 1998.
• Gaczek W. M., Zarządzanie w gospodarce przestrzennej, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz-Poznań 2003.
• Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, Dz. U. nr 142 z dnia 13 grudnia 2001 r. poz. 1591.
• Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Dz. U. nr 80 z dnia 10 maja 2003 r., poz. 717.

Uwagi

Rekord w opracowaniu