PL
Badania przeprowadzone na terenie miasta Wrocławia dotyczyły określenia aktualnego stanu zdrowotnego drzew pomnikowych. Zakres prac obejmował w szczególności ocenę stanu korony i aparatu asymilacyjnego, stanu pnia, a także ocenę porażenia drzew przez grzyby oraz zasiedlenia ich przez owady, ze szczególnym uwzględnieniem gatunków podlegających ochronie prawnej. Przeanalizowano 164 drzewa pomnikowe, w tym 87 dębów szypułkowych, 23 platany klono- listne oraz 10 cisów pospolitych. Pozostałe 25 gatunków drzew reprezentowanych było przez pojedyncze okazy. Stan zdrowotny koron drzew w większości przypadków (78%) sklasyfikowano do stopnia 0 - bez uszkodzeń, przy czym tylko 11% drzew nie wykazywała zamierania pędów. Na 20% gałęzi i konarów stwierdzono występowanie owocników grzybów powodujących zgnilizny drewna, a na 10% żery owadów. W 41% przepadków pnie drzew pomnikowych nie wykazywały żadnych oznak porażenia bądź uszkodzenia. Zgniliznę drewna stwierdzono w pniach 35% analizowanych drzew, a uszkodzenia przez owady na 16%. Zidentyfikowano 16 gatunków grzybów patogenicznych na 30% pomników przyrody, z czego dwa były objęte ochroną (Grifola frondosa i Meripilus giganteus). Z kolei żery owadzie stwierdzono na 25% drzew. Zidentyfikowano 7 gatunków lub rodzin owadów. Najliczniej występował objęty ochroną Cerambyx cerdo. Żery kozioroga dębosza stwierdzano na 25% dębów szypułkowych. Pomniki przyrody na terenie Wrocławia wymagają monitorowania i pielęgnowania, szczególnie te, w których stwierdzono zaawansowany proces zgnilizny i obumierania korony.
EN
The aim of this study was to evaluate the health status of monumental trees in Wrocław. In particular the health staus of the crown, trunks and roots was considered during the estimation. In addition fungi which colonized and insects which damaged trees were identified with the attention paid to the occurrence of organisms protected by low. 164 monumental trees were examined, including 87 Quercus robur, 23 Platanus x acerifolia and 10 Taxiis baccata. The rest of the tree species were represented by single specimens. In most cases (78%) the health status of tree crowns was classified a 0 degree - without damages, but only in 16% crowns there were no dying twigs or branches. The fungi fruit bodies was found on 20% of trees and the insect galleries on 10%. In 41% cases the trunks were not infected by fungi or damaged by insects. Wood decay was found in 35% of trunks. There were identified 16 fungi species on 30% of monumental trees, including two fungi protected by low (Grifola frondosa i Meripilus gigan- teus). The insect galleries were found on 25% of trees. Seven species or families of insects were identified. The most frequent was Cerambyx cerdo protected by low. Galleries of this species occurred on 25% of sessile oaks. The monumental tress in Wrocław needs to be monitored and tended, in particular those in which an advanced decay process and dieback of the crown was observed.