PL
W pracy przedstawiono wyniki badań ukazujące wpływ procesów erozyjnych na ewolucję krajobrazu w warunkach intensywnej gospodarki rolnej na obszarze lessowej zlewni rolniczej, obejmującej swoim zasięgiem grunty wsi Wielkopole i Zamostek na Wyżynie Lubelskiej. Badania w zlewni wykonano w oparciu o: inwentaryzację szkód erozyjnych po spływach powierzchniowych, pomiar odpływu wody i zawiesiny w przekroju hydrometrycznym zamykającym zlewnię, wykonanie aktualizacji badań dotyczących struktury użytkowania zlewni i profilu niwelacyjno-glebowego na zboczu o poprzecznostokowej uprawie. Przeprowadzone badania wykazały duże zagrożenie erozją wodną i uprawową badanej zlewni. Intensywne procesy erozyjne uwarunkowane antropogenicznie, doprowadziły na obszarze badanej zlewni do powstania specyficznego, mozaikowatego krajobrazu rolniczego, z gęstą siecią dróg gruntowych, dużą ilością długich i wąskich działek rolnych leżących na terasach oddzielonych wysokimi krawędziami, bardzo małą lesistością zlewni oraz mozaiką typów i podtypów gleb. Krajobraz naturalny został przekształcony w kulturowy, a powrót do pierwotnego wyglądu jest niemożliwy w związku z ciągle istniejącą antropopresją.
EN
This paper presents the results of studies showing the effect of erosion processes on the evolution of the loess catchment landscape in the conditions of intensive farming in the Lublin Upland spreading over such rural lands as Wielkopole and Zamostek. The research is based on: the inventory of erosion damage on the surface wash; the measurement of the water and suspension runoff in the discharge section line closing the catchment; the execution of studies concerning the upgrading the structure and leveling-soil profile on the slope of transverse-slope crop. The study shows a high risk of water and tillage erosion of the area in question. Being subject to intense anthropogenesis, erosion processes led to the occurrence of a specific mosaic agricultural landscape with: a dense network of dirt roads; great number of long and narrow agricultural parcels situated on the separated by high edges terraces; poor woodiness of the catchment; and the mosaic of soil types and subtypes. The natural landscape has been transformed into a cultural one and the return to its original appearance is impossible due to the still existing anthropopressure.