Możliwości wykorzystania systemów informacji geograficznej w pracach scaleniowych

• Autorzy: Jaroszewicz J. , Radziszewska W.

Warianty tytułu

EN

The possibilities of using geographical information system in land consolidation works

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Scalenia gruntów to złożony proces wymagający uwzględnienia bogatego zasobu danych o przebudowywanym terenie, preferencji uczestników scalenia dotyczących rozmieszczenia nowoprojektowanych działek, wykonania wielu analiz przestrzennych i podejmowania decyzji dotyczących wyboru optymalnych rozwiązań projektowych spośród wielu scenariuszy. Tak wieloaspektowy proces wymaga tworzenia narzędzi w środowisku, które technologicznie jest w stanie sprostać tym kryteriom. Takim środowiskiem są obecnie systemy informacji geograficznej (ang. Geographical Information System). Zalety technologiczne tych systemów w procesie przekształcania obszarów wiejskich doceniono w wielu krajach, czego przykładem są liczne publikacje o zasięgu międzynarodowym na ten temat. Jednak w Polsce systemy te nie są jeszcze w pełni swoich możliwości wykorzystywane przy realizacji poszczególnych etapów procesu scalenia gruntów. W artykule przedstawiono przykład zastosowania analiz przestrzennych w kształtowaniu przestrzeni na obszarach wiejskich. Dokonano oceny zagrożenia erozją wodną obszaru północnej części wsi Harta (woj. podkarpackie) w oparciu o podstawowe kryteria: stosunki wodne, sposób użytkowania gruntu i rzeźbę terenu, przy użyciu oprogramowania ArcGIS ESRI. Dane źródłowe (baza danych ewidencyjnych, ortofotomapa, mapa glebowo-rolnicza w skali 1:5000) zorganizowano w postaci geobazy plikowej.

EN

Land consolidation is a complex process requiring the consideration of rich resources of data on the land under consolidation, preferences of participants of the consolidation regarding arrangement of newly projected parcels, performance of a number of spatial analyses, and taking decisions concerning optimal design solutions among many potential scenarios. Such a multi-aspect process requires the development of tools in the environment being able to face these criteria. Such an environment is currently constituted by Geographical Information Systems. The technological advantages of those systems in the process of transformation of rural areas are appreciated in a number of countries. This is exemplified by numerous international publications on the subject. In Poland, however, the systems are not fully exploited in the execution of particular stages of the land consolidation process. This article presents an example application of spatial analysis in the spatial management of rural areas. It assesses the risk of water erosion of a loess area in the northern part of the Harta village (Podkarpackie Voivodeship) based on basic criteria, namely water conditions, land use, and land relief, with the application of ArcGIS ESRI software. The source data (the registration database, ortophotomap, and soil-agricultural map at a scale of 1:5000) were organised in the form of a file geobasis.

Słowa kluczowe

PL

obszary wiejskie; scalanie gruntow; erozja wodna; wystepowanie; zagrozenie erozja; analiza przestrzenna; System Informacji Geograficznej

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2013
• Numer: 1/IV
• Opis fizyczny: s.143-159,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Jaroszewicz J.

• Katedra Gospodarki Przestrzennej, Politechnika Warszawska, Pl.Politechniki 1, 00-661 Warszawa

autor

Radziszewska W.

• Katedra Gospodarki Przestrzennej, Politechnika Warszawska, Pl.Politechniki 1, 00-661 Warszawa

Bibliografia

• Demetriou, D., Stillwell, J., Seel, L. (2011). LandSpaCES: A spatial expert system for land consolidation [in.] Advancing Geoinformation Science for a Changing World. Lecture Notes in Geoinformation and Cartography 1, Springer – Verlag: Berlin Heidelberg, 249-274.
• Gónzalez, X. P., Marey, M. F., Álvarez, C. J. (2007). Evaluation of productive rural land patterns with joint regard to the size, shape and dispersion of plots. Agricultural Systems, 92:1–3, 52–62.
• Gotlib, D., Iwaniak, A., Olszewski, R. (2007). GIS. Obszary zastosowań. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Instrukcja nr 1 Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej o scalaniu i wymianie gruntów z dnia 24 marca 1983 r. (Gz-g-630-1/83), Warszawa 1983.
• Janus, J., Zygmunt, M. (2006). Techniki informatyczne wspomagające proces scalania gruntów na przykładzie systemu kompleksowej obsługi scaleń MKScal [w:] Kompleksowe scalanie gruntów rolnych i leśnych oraz jego wpływ na środowisko. Materiały szkoleniowe, 93, IUNG PIB w Puławach, 100-112.
• Józefaciuk, A., Józefaciuk, Cz. (1975). Komentarz do instrukcji w sprawie inwentaryzacji gruntów zagrożonych erozją. Puławy: Wydawnictwo Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa.
• Józefaciuk, A., Józefaciuk, Cz. (1996). Mechanizm i wskazówki metodyczne badania procesów erozji. Warszawa: Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska.
• Józefaciuk, A., Józefaciuk, Cz. (1999). Ochrona gruntów przed erozją – poradnik dla władz administracyjnych i samorządowych oraz służb doradczych i użytkowników gruntów. Puławy: Wydawnictwo Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa.
• Mazur, A. (2009). Wpływ procesów erozyjnych na kształtowanie krajobrazu terenów użytkowanych rolniczo. Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych vol. 5, 64–70.
• Radziszewska, W., Jaroszewicz, J. (2012). Ocena istniejącej sieci dróg transportu rolnego na obszarze wsi poddanej pracom scaleniowym. Acta Scientiarum Polonorum, Geodesia et Descriptio Terrarum, nr 11 (3), 17 – 34.
• Semlali, E.H. (2001). A GIS Solution to Land Consolidation Technical Problems in Morocco [in:] Abstracts of papers. New Technology for a New Century. Technical Conference during the FIG Working Week, Seoul-Korea.
• Sobolewska-Mikulska, K., Pułecka, A. (2007). Scalenia i wymiany gruntów w rozwoju obszarów wiejskich. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
• Touriño, J., Parapar, J., Doallo, R., Boullón, M., Rivera, F.F., Bruguera, J.D., González, X.P., Crecente, R., Álvarez, C. (2003). A GIS embedded system to support land consolidation plans in Galicia. International Journal of Geographical Information Science, 17:4, 377-396.
• Ustawa z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 178, poz. 1749, z późn. zm.).
• Witek, T. (1973). Mapy glebowo-rolnicze oraz kierunki ich wykorzystania. Warszawa: PWRiL.
• Wojciechowski, T. (2006). Metodyka komputerowego wspomagania projektu ogólnego scalenia gruntów. Rozprawa doktorska, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
• Żmuda, R., Szewrański, S., Kowalczyk, T., Szarawarski, Ł., Kuriata, M. (2009). Landscape alteration in view of soil protection from water erosion – an ex ample of the Mielnica watershed. J. Water Land Develop., 13a, 161–175.