Kobiety rządzą polską wsią? Władza lokalna i płeć

• Autorzy: Matysiak I.

Warianty tytułu

EN

Women rule the Polish village? Local authorities and gender

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Podstawowym celem artykułu jest analiza udziału kobiet w samorządzie lokalnym i wiejskim na przykładzie funkcji radnej gminy i sołtyski. Autorka poszukuje odpowiedzi na pytania o skalę tego zaangażowania, jego zmian w czasie oraz przestrzennych zróżnicowań. W pierwszej części artykułu została opisana dynamika zmian udziału kobiet w samorządzie lokalnym i wiejskim przed i po 1989 r. Następnie zostaną omówione zróżnicowania zaangażowania kobiet w strukturach samorządowych w poszczególnych regionach kraju. Ogólny trend wzrostu odsetka kobiet wśród radnych i sołtysów jest kształtowany przez: uwarunkowania instytucjonalne i polityczne, charakter samych funkcji, poziom kapitału kulturowego oraz zasoby biograficzne samych kobiet wiejskich, proces redefinicji ról społecznych kobiet i mężczyzn oraz czynniki kontekstowe. Treść artykułu opiera się na wybranej literaturze przedmiotu, dostępnych statystykach publicznych oraz wynikach jakościowego badania własnego.

EN

The main aim of this article is to analyse rural women’s participation in local and rural self-government using the example of the position of commune councilor and village representative. The author addresses the questions about the scale of such involvement, how it changes over time as well as its regional differentiations. The first part of the article is focused on the dynamics of changes of women’s participation in the local and rural self-government before and after 1989. Subsequently, the differences in women’s involvement in self-governmental structures according to the region will be described. The overall increase of women’s share among commune councilors and village representatives is shaped by: institutional and political conditions, the nature of the position entered into, the level of rural women’s cultural and their biographical resources, the process of the redefinition of gender roles and contextual factors. The article draws secondary data available from relevant literature as well as from the outcome of own qualitative research.

Słowa kluczowe

PL

wies; samorzady wiejskie; soltysi; samorzady lokalne; gminy; radni; plec; kobiety

• Wydawca: -
• Czasopismo: Wieś i Rolnictwo
• Rocznik: 2015
• Numer: 1.2
• Opis fizyczny: s.127-141,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Matysiak I.

• Akademia Pedagogiki Specjalnej im.Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, Warszawa

Bibliografia

• Bartkowski J., 1996: Lokalne elity władzy w Polsce w latach 1966–1995. Wydawnictwo Interart, Warszawa.
• Bartkowski J., 2003: Tradycja i polityka. Wpływ tradycji kulturowych polskich regionów na współczesne zachowania społeczne i polityczne. Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
• Bourdieu P., 1986: The Forms of Capital. [w:] Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education, E. Richardson (red.). Greenword Press.
• Brodowska H., 1992: Dziewczęta wiejskie w ruchu oświatowym w Polsce międzywojennej. [w:] Kobieta i edukacja na ziemiach polskich w XIX i XX w. A. Żarnowska, A. Szwarc (red.). Instytut Historyczny UW, Warszawa.
• Budrowska B., Duch D., Titkow A., 2003: Szklany sufit: bariery i ograniczenia polskich kobiet. Raport z badań jakościowych. Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
• Epstein F.C., 1981: Women and Elites: A Cross National Perspective. [w:] Access to Power. Cross-National Studies of Women and Elites. C.F. Epstein, C.L. Rose (red.). George Allen & Unwin (Publishers) Ltd., London, s. 3–15.
• Fuszara M., 2006: Kobiety w polityce. Wydawnictwo „Trio”, Warszawa.
• Główny Urząd Statystyczny, 1968: Sołectwa i sołtysi. Seria „Statystyka Regionalna” nr 15, GUS, Warszawa.
• Główny Urząd Statystyczny, 1970: Radni rad narodowych 1958–1969. Seria „Statystyka Polski – materiały statystyczne” nr 59 (181). GUS, Warszawa.
• Główny Urząd Statystyczny, 1981: Rocznik Statystyczny 1981. GUS, Warszawa.
• Główny Urząd Statystyczny, 1992: Rocznik Statystyczny 1992. GUS, Warszawa.
• Główny Urząd Statystyczny, 2007: Kobiety w Polsce. GUS, Warszawa.
• Główny Urząd Statystyczny, 2012: Raport z wyników. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011. GUS, Warszawa.
• Iwanicka J., 2009: Kiedy statut nieważny? [w:] Poradnik Radnego i Sołtysa na 2009 rok. Z. Iwanicki, H. Iwanicki (red.). Wielkopolskie Stowarzyszenie Sołtysów, Konin, s. 45–47.
• Józefowicz A., 2011: Rola społeczna matki w rodzinie wiejskiej w Drugiej Rzeczpospolitej. Wydawnictwo „Trans Humana”, Białystok.
• Kołodziejczyk A., 1999: Na drogach ruchu ludowego. Rozprawy i studia. Muzeum Historii Ruchu Ludowego, Warszawa.
• Konecki K., 2000: Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kwiatkowski J., Modrzewski P., Płatek D., 2011: Co nam powiedziały wybory samorządowe w 2010 roku, w 20 lat od wprowadzenia reformy samorządowej? Sukces? Porażka? Normalność? FRDL MISTiA, Kraków.
• Lachiewicz W., 2013: Gospodarka finansowa sołectw – na podstawie ustawy o funduszu sołeckim oraz w ramach ustaleń statutu gminy i statutu sołectwa. Stowarzyszenie Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich, Warszawa.
• Lewenstein B., 1999: Wspólnota społeczna a uczestnictwo lokalne. Monografia procesów uczestnictwa w samorządzie terytorialnym w pierwszych latach transformacji w Polsce. ISNS UW, Warszawa.
• Markowska D., 1976: Rodzina w społeczności wiejskiej – ciągłość i zmiana. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.
• Matysiak I., 2012: Rola sołtysów we współczesnych społecznościach wiejskich. Płeć jako czynnik różnicujący. Praca doktorska napisana pod kierunkiem prof. dr hab. Renaty Siemieńskiej-Żochowskiej, obroniona w Instytucie Socjologii UW.
• Matysiak I., 2014: Rola sołtysów we współczesnych społecznościach wiejskich. Płeć jako czynnik różnicujący. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Mędrzecki W., 2000: Kobieta w rodzinie i społeczności wiejskiej w Polsce w okresie międzywojennym. [w:] Równe prawa i nierówne szanse. Kobiety w Polsce międzywojennej. A. Żarnowska, A. Szwarc (red.). Wydawnictwo DiG, Warszawa.
• Niżyńska A., 2013: Kobiety w wyborach samorządowych w Polsce w 2010 roku. [w:] Kobiety, wybory, polityka, M. Fuszara (red.). Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
• Okólski M., 2004: Demografia zmiany społecznej. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Ostrowski L., 1995: Rada sołecka w systemie samorządu terytorialnego. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Komunikaty, Raporty, Ekspertyzy (371), Warszawa.
• Pańków I., 2006: Społeczny kapitał rodzinny a kapitał przywódczy w demokracji lokalnej. [w:] Powiatowa elita polityczna: rekrutacja, struktura, działanie, J. Wasilewski (red.). ISP PAN, Warszawa.
• Podwiński S., Typiak P., 1936: Przewodnik-kalendarz dla sołtysów i radnych gromadzkich na rok 1936. Związek Zawodowy Pracowników Samorządu Terytorialnego, Warszawa.
• Psyk-Piotrowska E., 2004: Społeczne konsekwencje przekształceń własnościowych w rolnictwie państwowym. Wydawnictwo UŁ, Łódź.
• Sawicka J., 2005: Rola kobiety w aktywizacji i wielofunkcyjnym rozwoju obszarów wiejskich. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
• Scott J., Marshall G., 2005: A Dictionary of Sociology. Oxford University Press, Oxford.
• Siemieńska R., 1990: Płeć, zawód, polityka. Kobiety w życiu publicznym w Polsce. Oficyna Wydawnicza „Forum”, Warszawa.
• Siemieńska, R. (red.), 2005: Płeć, wybory, władza. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Siemieńska R., 2011: Kobiety i mężczyźni – aktorzy „płynnej rzeczywistości”. Niespójności postaw, zachowań i pozycji – dwie dekady przemian w Polsce i na świecie. [w:] Polska po 20 latach wolności. M. Bucholc, S. Mandes, T. Szawiel, J. Wawrzyniak (red.). Wydawnictwa UW, Warszawa, s. 443–465.
• Tryfan B., 1976: Rola kobiety wiejskiej. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa.
• Tryfan B., Rosner A., Pięcek B., 2003: Kobiety wiejskie wobec zmian systemowych. IRWiR PAN, Warszawa.
• Wawrzykowska-Wierciochowa D., 1961: Z dziejów kobiety wiejskiej. Szkice historyczne 1861–1945. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.
• Witkowski W., 2007: Historia administracji w Polsce 1764–1989. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.