Poziom życia ludności a wielkość i struktura spożycia żywności w aspekcie regionalnym

• Autorzy: Gutkowska K. , Murawska A.

Warianty tytułu

EN

The standard of living of the population and the volume and pattern of food consumption in regional terms

RU

Uroven’ zhizni naselenija i ob’’em i struktura potreblenija produktov pitanija v regional’nom aspekte

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Poziom życia definiuje się jako stopień zaspokojenia potrzeb człowieka wynikający z konsumpcji dóbr i usług. Potrzeby żywnościowe należą do podstawowych fizjologicznych potrzeb człowieka i sklasyfikowane są na pierwszym miejscu jako najważniejsze potrzeby każdej jednostki. Cel: Celem pracy jest przedstawienie regionalnego zróżnicowania poziomu życia ludności w Polsce przez analizę podstawowych mierników określających to zjawisko oraz zaprezentowanie wielkości i struktury spożycia żywności. Dodatkowo starano się wykazać, czy zachodzą, i jeżeli tak to jakie, relacje między wskaźnikami opisującymi poziom życia a poziomem i strukturą spożycia artykułów żywnościowych w aspekcie regionalnym. Materiał i metody: Do realizacji założonego celu wykorzystano najnowsze informacje pochodzące ze źródeł wtórnych, głównie z badań budżetów gospodarstw domowych, roczników statystycznych oraz innych materiałów źródłowych. Analizie poddano szesnaście województw w Polsce. Do oceny regionalnych różnic, zachodzących relacji oraz zależności wykorzystano podstawowe mierniki i wskaźniki, mające postać ocen liczbowych. Obliczono współczynniki natężenia, struktury, zmienności, asymetrii oraz korelacji. Wyniki: Istotną rolę w kształtowaniu spożycia żywności odgrywają uwarunkowania makro i mikroekonomiczne, które są jednocześnie wyznacznikami rozwoju gospodarczego oraz poziomu życia ludności. Między wskaźnikami ekonomicznymi a poziomem spożycia żywności zachodzą istotne zależności. W gospodarstwach domowych zlokalizowanych w województwach bogatszych istotnie częściej spożywa się takie produkty, jak: jogurty, napoje mleczne, sery i owoce, a w województwach biedniejszych – pieczywo, mleko, jaja, oleje, warzywa oraz cukier. Wnioski: W Polsce występują istotne regionalne dysproporcje w poziomie PKB, przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń i dochodów, co w konsekwencji wpływa na poziom i strukturę wydatków na dobra żywnościowe i w rezultacie na poziom zaspokajania potrzeb w tym zakresie. W regionach lepiej rozwiniętych gospodarczo ludność spożywa więcej pożywienia przetworzonego przemysłowo, a w regionach biedniejszych, o niższym poziomie życia, więcej produktów nieprzetworzonych, tańszych substytutów zaspokajających te same potrzeby.

EN

Introduction: Quality of life is defined as a degree of satisfaction of human needs resulting from consumption of goods and services. Food needs are basic physiological human needs and are classified in the first place as the most important needs of each individual. Aim: An aim of this study was to show regional differences in living standards in Poland through an analysis of the measures defining the phenomenon and to present the volume and pattern of food consumption. In addition, efforts were made to establish whether there are, and if so what, relationships between the indicators that describe the standard of living and the level and pattern of consumption of food in terms of regions. Material and methods: The aim accomplishment used the most current information from secondary sources, mainly from household budget surveys, statistical yearbooks, and other source materials. The authors analysed all sixteen provinces in Poland. To assess the regional differences, occurring relationships and dependencies there were used basic measures and indicators in the form of numerical ratings. There were calculated intensity ratios, coefficients of the pattern, variability, asymmetry, and correlation. Results: An important role in the development of food intake there is played by macro- and microeconomic factors that are both determinants of economic development and standard of living. There are significant relationships between the economic indicators and the level of food consumption. In households located in wealthier regions, there are significantly more frequently consumed products such as yogurt, milk drinks, cheese and fruit, while in poorer provinces - bread, milk, eggs, oil, vegetables, and sugar. Conclusion: In Poland, there are significant regional disparities in GDP, average monthly wages and incomes, which, in turn, affect the level and structure of expenditure on food products and, as a result, the level of meeting needs in this area. In the more developed regions, the population consume more processed foodindustry products, while in poorer regions, with a lower standard of living, more unprocessed products, and cheaper substitutes that meet the same needs.

RU

Уровень жизни определяют как степень удовлетворения потребностей человека, вытекающую из потребления благ и услуг. Потребности в продуктах питания относятся к основным физиологическим потребностям человека и они классифицируются на первом месте в качестве самых важных потребностей каждого индивида. Цель: Цель работы – представить региональную дифференциацию уровня жизни населения в Польше посредством анализа основных измерителей, определяющих это явление, а также указать объем и структуру потребления пищевых продуктов. Дополнительно авторы старались указать, существуют ли, и если да, то какие, соотношения между показателями, описывающими уровень жизни, и уровнем и структурой потребления продуктов питания в региональном аспекте. Материалы и методы: Для осуществления поставленной цели использовали новейшую информацию, поступающую из вторичных источников, в основном из обследования бюджетов домохозяйств, статистических ежегодников и других первоисточников. Анализу подвергли все шестнадцать воеводств в Польше. Для оценки региональных отличий, происходящих отношений и зависимостей использовали основные измерители и показатели, имеющие вид цифровых оценок. Были рассчитаны коэффициенты интенсивности, структуры, изменчивости, асимметрии и корреляции. Результаты: Существенную роль в формировании потребления продуктов питания играют макро- и микроэкономические обусловленности, которые одновременно являются определителями экономического развития и уровня жизни населения. Между экономическими показателями и уровнем потребления продуктов питания происходят существенные зависимости. В домохозяйствах, расположенных в более богатых воеводствах, существенно чаще потребляют такие продукты, как йогурты, молочные напитки, сыры и фрукты, а в более бедных воеводствах – хлебобулочные изделия, молоко, яйца, масла, овощи и сахар. Выводы: В Польше выступают существенные региональные диспропорции в уровне ВВП, среднемесячных зарплате и доходах, что в итоге влияет на уровень и структуру расходов на продукты питания и, в результате, на уровень удовлетворения потребностей в этом отношении. В регионах, лучше развитых экономически, население потребляет больше продуктов питания промышлен- ной переработки, а в более бедных регионах, с более низким уровнем жизни– больше непереработанных продуктов, более дешевых заменителей, удовлетворяющих одни и те же потребности.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Handel Wewnętrzny
• Rocznik: 2013
• Tom: 59
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.47-60,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Gutkowska K.

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa

autor

Murawska A.

• Wydział Zarządzania, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im.Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy, ul.Fordońska 430, 85-790 Bydgoszcz

Bibliografia

• Andrycz J. (1996), Metody badania poziomu życia ludności. Materiały do studiowania, Wydawnictwo Uczelniane AE w Katowicach, Katowice.
• Andrycz J. (1995), Poziom życia ludności. Materiały do studiowania, Wydawnictwo AE w Katowicach, Katowice.
• Budżety gospodarstw domowych w 2011 roku (2012), GUS, Warszawa, http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/WZ_budzety_gospodarstw_domowych_w_2011.pdf [dostęp: 12.07.2013].
• Frąckiewicz-Wronka A., Zrałek. M. (red.) (2000), Polityka społeczna w okresie transformacji, Kolegium Zarządzania AE, Katowice.
• Gutkowska K., Murawska A. (2011), Regionalne zróżnicowanie poziomu i jakości życia Polaków, „Handel Wewnętrzny” (styczeń-luty), Rynek. Przedsiębiorstwo. Konsumpcja. Marketing. Konsumpcja a rozwój regionów.
• Gutkowska K., Ozimek I. (2009), Czynniki ekonomiczne warunkujące sposób żywienia populacji, (w:) Gawęcki J., Roszkowski W. (red.), Żywienie człowieka a zdrowie publiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Jeżewska-Zychowicz M., Babicz-Zielińska E., Laskowski W. (2009), Konsument na rynku nowej żywności. Wybrane uwarunkowania spożycia, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
• Luszniewicz A. (1972), Statystyka poziomu życia ludności, PWE, Warszawa.
• Luszniewicz A. (1982), Statystyka społeczna. Podstawowe problemy i metody, PWE, Warszawa.
• Milewski R., Kwiatkowski E. (2005), Podstawy ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Murawska A. (2008), Rozwój społeczno-ekonomiczny a poziom życia w gospodarstwach domowych w Polsce, praca doktorska (maszynopis niepublikowany), SGGW, Warszawa.
• Rocznik statystyczny województw 2011 (2012), GUS, Warszawa, http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/rs_rocznik_stat_wojew_2012.pdf [dostęp: 12.07.2013].