Structural changes in the milk production sector and food security - the case of Poland

• Autorzy: Zuba-Ciszewska M.

Warianty tytułu

PL

Zmiany strukturalne w sektorze produkcji mleka a bezpieczeństwo żywnościowe - przypadek Polski

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The aim of the work was to find an answer to the question of how the changes in the milk production sector in Poland, following the marketization of the economy, influenced the country’s food security in the context of food self-sufficiency. The paper uses cow milk balances developed by the Central Statistical Office and data concerning the distribution of domestic milk production from the Institute of Agricultural and Food Economics National Research Institute. The study used a comparative analysis over time, indicators as well as descriptive and graphic methods. The indicators used concerned milk market output, food self-sufficiency and the milk balance structure. During the first few years of transformation, there was a sharp drop in domestic milk production. Since 2004, there has been, with minor exceptions, a systematic increase in production with a previous general fall in production volume. These processes were accompanied by changes resulting from the transformation of the economy in the milk production sector. These were associated with a drastic reduction, since 1990, of the number of farms involved in milk production and the decline in the number of dairy cows, albeit with a simultaneous increase in milk yield. The milk market output index increased. In 2015, resource in the milk balance returned to the level of 1991, i.e. over 14.5 bln liters. In 2017, this figure amounted to 15 bln liters. Domestic milk production is the main source of resource, though the volume of imports is significantly increasing. Despite dynamic growth of exports, milk is mainly used for domestic consumption. From 1990 onwards, Poland has significantly improved its self-sufficiency in milk production. Changes in milk production have significantly influenced food security in the country.

PL

Celem badań było znalezienie odpowiedzi na pytanie, jak zmiany w sektorze produkcji mleka w Polsce, które nastąpiły po urynkowieniu gospodarki, wpłynęły na bezpieczeństwo żywnościowe kraju w wymiarze samowystarczalności żywnościowej. Wykorzystano bilanse mleka krowiego prezentowane przez GUS oraz dane IERiGŻ-PIB, dotyczące rozdysponowania krajowej produkcji mleka. Zastosowano analizę porównawczą w czasie, wskaźnikową, opisową i graficzną. Wykorzystane wskaźniki dotyczyły towarowości produkcji mleka, samowystarczalności żywnościowej, struktury bilansu mleka. W ciągu kilku pierwszych lat transformacji gospodarki nastąpiło załamanie produkcji krajowej mleka. Od roku 2004 trwa prawie systematyczny wzrost wielkości produkcji przy wcześniejszej ogólnym spadku produkcji. Tym procesom towarzyszyły wynikające z przemian transformacji gospodarki zmiany w sektorze produkcji mleka. Związane były one z drastycznym zmniejszeniem od 1990 roku liczby gospodarstw zajmujących się produkcją mleka, ze spadkiem pogłowia krów mlecznych przy jednoczesnym wzroście wydajności mlecznej krów mlecznych. Wzrosła towarowość produkcji mleka. W 2015 roku przychody w bilansie mleka wróciły do poziomu z 1991 roku, tj. ponad 14,5 mld l, a w 2017 roku wyniosły 15 mld l. Głównym źródłem przychodów mleka jest krajowa produkcja, ale rośnie znacząco wielkość importu. Pomimo dynamicznego wzrostu eksportu, podstawowym kierunkiem przeznaczenia mleka jest zużycie krajowe. Od 1990 roku poprawiła się samowystarczalność w zakresie produkcji mleka. Zmiany w produkcji mleka wpłynęły w istotny sposób na bezpieczeństwo żywnościowe kraju.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Annals of the Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists
• Rocznik: 2019
• Tom: 21
• Numer: 2
• Opis fizyczny: p.318-327,fig.,ref.

Twórcy

autor

Zuba-Ciszewska M.

• Institute of Economics and Management, Faculty of Social Sciences, The John Paul II Catholic University of Lublin, Raclawickie Av. 14, 20-950 Lublin, Poland

Bibliografia

• FAO. 1999. Implications of economic policy for food security: a training manual, http://www.fao. org/docrep/004/x3936e/x3936e03.htm, access: 19.02.2019.
• FAO. 2001. Food balance sheets. A handbook, http://www.fao.org/docrep/003/X9892E/ X9892e04. htm#P3488_107390, access: 19.02.2019.
• FAO. 2009. The State Of Food Insecurity In The World 2009. Economic crises – impacts and lessons learned, http://www.fao.org/3/a-i0876e.pdf, access: 19.02.2019.
• Gornowicz Mirosław. 2003. Polskie mleczarstwo w aspekcie konkurencyjności na jednolitym rynku UE (Polish dairy industry in terms of competitiveness on the EU market). Olsztyn: Wydawnictwo UW-M.
• Gulbicka Bożena. 2003. Bezpieczeństwo żywnościowe krajów rozwijających się (Food Security of Developing Countries). Warszawa: IERiGŻ-PIB.
• GUS (CSO). 2017. Charakterystyka gospodarstw rolnych w 2016 roku (Characteristics of agricultural holdings in 2016). Warszawa: GUS.
• GUS (CSO). 2019. Roczniki statystyczne rolnictwa (Statistical Yearbooks of Agriculture), https:// stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-statystyczny-rolnictwa-2018,6,12.html, access: 29.02.2019.
• IERiGŻ-PIB. 2019. Rynek mleka (Milk Market), https://www.ierigz.waw.pl/publikacje/analizy-rynkowe/rynek-mleka, access: 11.03.2019.
• Kulikowski Roman. 2013. Produkcja i towarowość rolnictwa w Polsce: przemiany i zróżnicowania przestrzenne po II wojnie światowej (Production and commodity of agriculture in Poland: changes and spatial diversity after World War II). Warszawa: IGiPZ PAN.
• Kwasek Mariola. 2009. Tendencje w spożyciu żywności w krajach rozwijających się na tle rozwoju społeczno-gospodarczego (Trends in food consumption in developing countries against the background of socio-economic development). Warszawa: IERiGŻ-PIB.
• Małysz Jerzy. 2008. Bezpieczeństwo żywnościowe strategiczną potrzebą ludzkości (Food security is a strategic need of humanity). Warszawa: DRUKTUR.
• Mikuła Aneta. 2012. Bezpieczeństwo żywnościowe Polski (Food security in Poland). Roczniki Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich 99 (4): 38-48.
• Parzonko Andrzej. 2009. Główne czynniki oddziałujące na zmiany ekonomiczno-organizacyjne w polskich gospodarstwach mlecznych w latach 1989-2009 (Main factors influence on economic-organizational change in Polish milk farms in 1989-2009). Roczniki Nauk Rolniczych. Seria G. 96 (3): 225-235.
• Parzonko Andrzej. 2013. Globalne, regionalne i lokalne zróżnicowanie produkcji i przetwórstwa mleka (Global, regional and local diversification of milk production and processing). Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
• Pawlak Karolina. 2013. Międzynarodowa zdolność konkurencyjna sektora rolno-spożywczego krajów Unii Europejskiej (International competitive ability of agri-food sector European Union countries). Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
• Sapa Agnieszka. 2010. Bezpieczeństwo żywnościowe w krajach rozwijających się (Food security in the developing countries). Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy 3: 231-244.
• Seremak-Bulge Jadwiga. 2005. Rozwój rynku mleczarskiego i zmiany jego funkcjonowania w latach 1990–2005 (Development of the dairy market and changes in its functioning in 1990-2005). Warszawa: IERiGŻ-PIB.
• Szajner Piotr. 2009. Perspektywy eksportu polskich produktów mleczarskich w zmieniających się uwarunkowaniach (Prospects for the export of Polish dairy products in changing conditions). Warszawa: IERiGŻ-PIB.
• Sznajder Michał. 1999. Ekonomia mleczarstwa (The economy of dairy). Poznań: Wydawnictwo Akademii Rolniczej.
• Woś Augustyn. 2004. W poszukiwaniu modelu rozwoju polskiego rolnictwa (In search of a model for the development of Polish agriculture). Warszawa: IERiGŻ-PIB.
• Ziętara Wojciech, Marcin Adamski. 2014. Skala produkcji, efektywność i konkurencyjność polskich gospodarstw wyspecjalizowanych w produkcji mleka (The scale of production, efficiency and competitiveness of Polish farms specialising in milk production). Zagadnienia Ekonomiki Rolnej 1 (338): 97-115.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0013.2069