Niedobory i nadmiary opadów atmosferycznych w okresie wegetacji zbóż jarych w rejonie Siedlec

• Autorzy: Radzka E. , Gasiorowska B. , Koc G.

Warianty tytułu

EN

Atmospheric precipitation deficiencies and excesses in the growing season of spring cereals in the region of Siedlce

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Plonowanie zbóż jarych zależy głównie od rozkładu opadów atmosferycznych w okresie wegetacji, zgodnego z ich wymaganiami w poszczególnych fazach rozwojowych. Zarówno nadmiar jak i niedobór jest niepożądany. Analizę zaspokojenia potrzeb wodnych zbóż jarych wykonano na podstawie danych dotyczących sum opadów atmosferycznych w Siedlcach w latach 1968-1997, pochodzących z IMGW. Miesięczne sumy opadów porównano z oszacowanymi według Klatta (Potrzeby…, 1989) optymalnymi dla wybranych zbóż jarych wielkościami opadów w poszczególnych miesiącach wegetacji. Charakterystykę zaspokojenia potrzeb wodnych poszczególnych zbóż dokonano na podstawie różnic między wysokością miesięcznych sum opadów występujących w latach badań i wielkościami uznanymi za optymalne. Kwiecień, maj i czerwiec to miesiące, w których dla wszystkich analizowanych zbóż częstość występowania niedoborów opadów była wyższa od częstości występowania ich nadmiarów. Natomiast w lipcu częściej notowano nadmiary niż niedobory opadów. Najwyższe wartości średnich niedoborów opadów w analizowanym trzydziestoleciu dla wszystkich zbóż jarych zanotowano w maju, a nadmiarów opadów w lipcu. Meteorologiczny okres wegetacyjny w analizowanym wieloleciu rozpoczynał się 30 marca, a kończył 1 listopada i trwał średnio 215 dni,. Średnia suma opadów w okresie wegetacyjnym wynosiła 383 mm, a średnia temperatura powietrza 13°C.

EN

The yield of the spring cereals depends mainly on the distribution of atmospheric precipitation in the growing season according totheir requirements in particular growing stages. Both precipitation excess and deficiency are not desirable. The analysis of spring cereals’ water requirements fulfillment was made on the basis of IMGW data concerning the sums of atmospheric precipitation in Siedlce in the years 1968-1997. Monthly sums of precipitation were compared with optimum values of precipitation, estimated by Klatt (Water needs…, 1989),for specific spring cerealsin particular vegetation months. The characteristics of water requirements fulfillment for particular cereals was made on the basis of differences between the values of monthly sums of precipitation during the years analyzed and the values considered as optimum. In the months of April, May and June the frequency of precipitation deficiencies was higher than the frequency of precipitation excesses for all the cereals analyzed. However, in July precipitation excesses have been registered more frequently than the deficiencies. During the analyzed thirty years, the highest values of the average precipitation deficiencies for all the spring cereals were registered in May, while the values of precipitation excesses – in July. Meteorological growing season during the analyzed years began on 30th March and finished on 1stNovember. It lasted on average 215 days. An average sum of precipitation in the growing season amounted to 383 mm, with an average air temperature being 13°C.

Słowa kluczowe

PL

rosliny uprawne; uprawa roslin; warunki meteorologiczne; temperatura powietrza; opady atmosferyczne; nadmiar opadow; niedobor opadow; zboza jare; okres wegetacji; rejon Siedlce

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2013
• Numer: 2/I
• Opis fizyczny: s.147-154,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Radzka E.

• Pracownia Agrometeorologii i Podstaw Melioracji, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul.B.Prusa 14, 08-110 Siedlce

autor

Gasiorowska B.

• Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul.B.Prusa 14, 08-110 Siedlce

autor

Koc G.

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie, ul.Narutowicza 9, 06-400 Ciechanów

Bibliografia

• Chmura K., Chylińska E., Dmowski Z., Nowak L. Rola czynnika wodnego w kształtowaniu plonu wybranych roślin polowych. Infrastruktura I Ekologia Terenów Wiejskich, Nr 9, 2009, s. 33–44.
• Dmowski Z., Dzieżyc H., Nowak L.: Ocena wpływu wybranych parametrów opadu i gleby na plonowanie pszenicy jarej w rejonie południowo-zachodnim Polski. Acta Agrophysica,11(3), 2008, s.613-622.
• Dmowski Z., Dzieżyc H. Potrzeby opadowe pszenicy jarej na glebach kompleksów pszennego dobrego i żytniego bardzo dobrego w północno-wschodniej Polsce. Acta Agrophysica,166,13(1), 2009, s. 39–48.
• Dzieżyc J., Dmowski Z., Dzieżycowa D., Moszowa J., Nowak L., Panek K. Produktywność opadów atmosferycznych zależnie od zwięzłości gleb, doboru roślin, ilości opadów i poziomunawożenia. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 284, 1986, s. 31–42.
• Dzieżyc J., Dmowski Z., Nowak L., Panek K. Efekty i efektywność produkcyjna deszczowania roślin w uprawie polowej. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 236, 1987, s. 27–43.
• Huculak W., Makowiec M. Wyznaczanie meteorologicznego okresu wegetacyjnego na podstawie jednorocznych materiałów obserwacyjnych. Zesz. Nauk. SGGW-AR w Warszawie, Leśnictwo25, 1977, s. 65–72.
• Kołodziej J., Wegrzyn A. Zróżnicowanie czasu trwania okresu wegetacyjnego w Obserwatorium Agrometeorologicznym w Felinie w piecdziesiecioleciu 1951–2000. Annales*UniversitatisMariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia Vol. LIX, Nr 2 Sectio E. 2004, s. 869-880.
• Ostrowski J., Łabędzki L., Kowalik W., Kanecka-Geszke E., Kasperska-Wołowicz W., Smarzyńska K., Tusiński E. Atlas niedoborów wodnych roślin uprawnych i użytków zielonych w Polsce. Falenty–Warszawa, Wyd. IMUZ, 2008, s. 19–32.
• Panek K. Opady, rozdz.4 w: Czynniki plonotwórcze – plonowanie roślin pod red. Dzieżyc J., PWN Warszawa –Wrocław, 1993, s. 149–193.
• Potrzeby wodne roślin uprawnych, red. Dzieżyc, PWN Warszawa, 1989.
• Słota H. (red.). Susza 1992. Zasięg, natężenie, przyczyny i skutki, wnioski na przyszłość. Materiały badawcze. Seria: Hydrologia i Oceanologia 16, 1992.
• Żarski J., Dudek S., Rzekanowski Cz. Zapobieganie skutkom posuch na przykładzie wieloletnich badań z deszczowaniem jęczmienia jarego. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. t. 5 z. specj. (14), 2005, s. 383–392.
• Żarski J. Potrzeby i efekty nawadniania zbóż w: Nawadnianie roślin pod red. Stanisława Karczmarczyka i Lecha Nowaka. PWRiL, 2006, s. 383-403.