PL
Celem podjętych badań było poznanie wpływu nawadniania kroplowego i zróżnicowanego nawożenia azotem na plonowanie cebuli odmiany ‘Kutnowska' uprawianej na bardzo lekkiej glebie, w rejonie o obniżonych opadach atmosfe-rycznych w okresie wegetacji. Ścisłe doświadczenie polowe przeprowadzono w la-tach 2003 - 2004 w Kruszynie Krajeńskim k. Bydgoszczy na glebie zaliczanej do VI klasy bonitacyjnej (czarna ziemia zdegradowana zaliczana do kompleksu żytniego słabego i żytniego bardzo słabego). Polowa pojemność wodna gleby (PPW) w warstwie 0-50 cm wynosiła zaledwie 57,5 mm, zaś efektywna retencja użyteczna (ERU) 29,3 mm. Doświadczenie polowe założono i przeprowadzono - w trzech powtórzeniach - jako dwuczynnikowe w zależnym układzie losowanych podbloków „split-plot". Nawadnianie zastosowane w dwóch wariantach było czynnikiem pierwszego rzędu: W0 - bez nawadniania (kontrola), W1 - nawadnianie kroplowe. Czynnikiem drugiego rzędu było nawożenie azotem, zróżnicowane na 4 poziomach: N0 - 0 kg N.•ha-1 (kontrola), N1 -70 kg N.•ha-1, N2 - 140 kg N.•ha-1, N3 - 210 kg N.•ha-1. Doświadczenie obejmowało łącznie 24 poletka (2 x 4 x 3), każde o po-wierzchni 2,16 m2. Terminy nawodnień ustalano w oparciu o wskazania tensjome-trów. Nawadnianie rozpoczynano przy potencjale wody w glebie wynoszącym - 30 kPa. Nawadnianie kroplowe okazało się zabiegiem umożliwiającym uprawę cebuli na luźnej glebie piaszczystej. Plon handlowy na poletkach nawadnianych - średnio dla lat i dawek azotu - wyniósł 33,2 t•ha-1. W warunkach optymalnego uwilgotnie-nia gleby zapewnianego przez nawadnianie kroplowe wzrastała efektywność na-wożenia azotowego. Plon handlowy nawadnianej cebuli wzrastał, aż do poziomu 51,1 t•ha-1 przy najwyższej (210 kg N.•ha-1) dawce azotu, jednak różnica w plonach pomiędzy dawką 140 a 210 N.•ha-1nie była istotna statystycznie, dlatego za optymalną - dla badanych warunków wilgotnościowo-glebowych - należy uznać dawkę 140 N.•ha-1. Nawadnianie kroplowe - średnio dla lat i dawek nawożenia azotem - zwiększyło masę pojedynczej cebuli z 10,6 g do 61,9 g. Najwyższą poje-dynczą masę cebuli (w zakresie 82,9 g - 88,8 g) stwierdzono w wariancie z na-wadnianiem kroplowym połączonym z najwyższą dawką azotu. Cebula uprawiana w warunkach nawadniania kroplowego charakteryzowała się niższym poziomem azotanów. Prawidłowość ta wystąpiła dla każdej z testowanych dawek nawożenia azotem.
EN
The aim of the study was to determine the effect of drip irrigation and nitrogen fertilization on yields of ‘Kutnowska’ onion grown on the very light soil in the region characterized by rainfall deficits during the vegetation period. Field experiments were carried out in 2003-2004 at Kruszyn Krajeski near Bydgoszcz on a soil belonging to the VI class (degraded black earth belonging to the very poor and poor rye complex). Field water capacity in the layer 0-50 cm amounted 57,5 mm, and the effective useful retention was 29,3 mm. Field trial was established and conducted in three replications as two-factorial experiment in split-plot design. Irrigation was the first order factor used in the two variants: without irrigation (control) and drip irrigation at – 30 kPa. The second order factor was nitrogen fertilization: N0 – 0 kg N ha-1(control), N1 –70 kg N ha-1, N2 – 140 kg N ha-1, N3 – 210 kg N ha-1. Drip irrigation was the basic yield-creating factor, securing the cultivation of onion on the loose sandy soil. Marketable yield obtained from irrigated plots – average for years and nitrogen doses – amounted 33,2 t·ha-1. Under conditions of optimum moisture secured by irrigation, the effectiveness of nitrogen fertilization was increased. The marketable yield of the irrigated onion was the highest (51,1 t·ha-1) when 210 kg N·ha-1 was applied. Because differences between marketable yields obtained on plots fertilized with 140 and 210 kg N·ha-1 were insignificant, the nitrogen dose of 140 kg N ha-1can be recognized as the optimum dose for the studied soil-moisture conditions. Drip irrigation – average for years and nitrogen doses – increased the bulb weight from 10,6 g to 61,9 g. The highest single bulb weight (in the range 82,9-88,8g) was obtained on plots fertilized with the highest nitrogen dose under drip irrigation. Onion cultivated under irrigation was characterized by the lower nitrate content as compared to that grown on control plots (without irrigation). This regularity was detected for all the nitrogen fertilization doses.