Cechy osadów i rozwój sedymentacji w zagłębieniach bezodpływowych obszarów lessowych na przykładzie stanowiska Snopków (Płaskowyż Nałęczowski, wschodnia Polska)

• Autorzy: Kolodynska-Gawrysiak R. , Mroczek P. , Chabudzinski L.

Warianty tytułu

EN

The features of sediments and sedimentation development in the closed depression on loess area - a case study: Snopkow site (Naleczow Plateau, E Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Closed depressions are characteristic elements of the loess plateau landscape. They formed by suffosive processes occurring within initial depressions in the loess cover. Detailed study were conducted in the eastern part of the Nałęczów Plateau (Lublin Upland) in one of the closed depressions located near a multicultural archaeological site. In the closed depression the Holocene soil-sediment sequence of a total thickness 1,3 m were documented. The soil-sediment sequence filling the closed depression and its bottom-forming loesses were detailed physico-chemical and micromorphological analyses as well as C-14 dating performed. This allowed to determine of postglacial litho- and pedogenesis development in the closed depression. Four major phases of Holocene sedimentation were recognized, witch were correlated with human settlement activity from Neolithic to modern times.

Słowa kluczowe

PL

osady; sedymentacja osadow; obszary lessowe; zaglebienia bezodplywowe; Plaskowyz Naleczowski; Polska Wschodnia

• Wydawca: -
• Czasopismo: Prace i Studia Geograficzne
• Rocznik: 2013
• Tom: 51
• Opis fizyczny: s.29-44,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kolodynska-Gawrysiak R.

• Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Lublin

autor

Mroczek P.

• Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Lublin

autor

Chabudzinski L.

• Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Lublin

Bibliografia

• Borowska J., 2011: Opracowanie naukowe archeologicznych badań wykopaliskowych stanowiska Snopków 18 (AZP 76-81, stan 126), poprzedzających budowę obwodnicy Lublina. IZIS Małgorzata Bienia. Archiwum Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Lublinie.
• Czarnecki R., Lewartowska-Urbańska M., 1987: Wymoki okolic Sandomierza. Przegląd Geograficzny, t. LIX, z. 3, PWN, Warszawa, s. 385-397.
• Czrnecki R., Solnceva N. P., 1992: Wymoki okolic Sandomierza (cz. II.). Przegląd geograficzny, t. LXIII, z. 1-2, PWN, Warszawa, s. 143-149.
• Fedoroff N., Goldberg P., 1982: Comparative micromorphology of the two late Pleistocene paleosols (in the Paris Basin). Catena, 9; 227-251.
• Gillijns K., Poesen J., Deckers J., 2005: On the characteristics and origin of closed depression in loess-derived soils in Europe - a case study from central Belgium. Catena 60, 43-58.
• Harasimiuk M., 1987: Lithologic Properties as Indices of the Sedimentation Conditions of the istulian Loesses in the Eastern Part of the Nałęczów Plateau (SE Poland). Annales UMCS, sec. 8, vol. XLI, 11, 179-202.
• Harasimiuk M., Henkiel A., 1978: Wpływ budowy geologicznej i rzeźby podłoża na ukształtowanie pokrywy lessowej w zachodniej części Płaskowyżu Nałęczowskiego. Annales UMCS, sec. B, vol. XXX/XXXI, Lublin, s. 55-80.
• Harasimiuk M., Henkiel A., 1981: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1: 50 000 ark. Lublin, PIG, Warszawa.
• Hoczyk-Siwkowa S., 1999: Małopolska północno-wschodnia w VI-X w; struktury osadnicze. UMCS, Lublin, 149s.
• Konecka-Betley K., 2002: Paleosoils as units of Quaternary stratigraphy. (W:) B. Manikowska, K. Konecka-Betley, R. Bednarek (red.), 2002: Problemy paleopedologii w Polsce, ŁTN, Łódź; 37-45.
• Konecka-Betley K., 2009: Złożona geneza gleb płowych (lessives). Roczniki Gleboznawcze, 60, 4, 113-128.
• Konecka-Betley K., Maruszczak H., 1993: Rozwój holoceńskiej pedogenezy w wymokach obszarów lessowych okolic Lublina. Roczniki Gleboznawcze t. 34, z. ¾, 153-163.
• Kołodyńska-Gawrysiak R., Bienia M., 2010: Uwarunkowania i przebieg holoceńskiej denudacji w rejonie wielokulturowaj osady w Panieńszczyźnie koło Lublina. Prace i Studia Geograficzne t. 45, 89-104.
• Kołodyńska-Gawrysiak R., Chabudziński Ł., 2012: Cechy morfometryczne oraz rozmieszczenie zagłębień bezodpływowych Płaskowyżu Nałęczowskiego (Wyżyna Lubelska, E Polska). Annales UMCS, sec. 8, vol. LXVII, 1, 45-61.
• Kowalkowski A., 1991: Ewolucja gleb w holocenie. [W:] L. Starkel (red.) Geografia Polski - Środowisko Przyrodnicze, PWN, Warszawa; 127-139.
• Maruszczak H., 1954: Werteby obszarów lessowych Wyżyny Lubelskiej. Annales UMCS, sec. B, vol. VIII, Lublin, s. 123-237.
• Maruszczak H., 1972: Wyżyny Lubelsko-Wołyńskie. [W:] M. Klimaszewski (red.) Geomorfologia Polski t. 1, Warszawa, 340-384.
• Maruszczak H., 1986: Tendencje sekularne i zjawiska ekstremalne w rozwoju rzeźby małopolskich wyżyn lessowych w czasach historycznych. Czasopismo Geograficzne, 57.
• Maruszczak H. , 1988: Zmiany środowiska przyrodniczego kraju w czasach historycznych. [W:] Starkel L. (red.) Przemiany środowiska geograficznego Polski. Ossolineum, Wrocław, s. 109-137.
• Maruszczak H., 1991: Zróżnicowanie stratygraficzne lessów polskich. [W:] H. Maruszczak (red.) Podstawowe profile lessów w Polsce. Wyd. UMCS, Lublin, s. A.13-A.15.
• Mroczek P., 2008: Interpretacja paleogeograficzna cech mikromorfologicznych neoplejstoceńskich sekwencji lessowo-glebowych. Wydawnictwo UMCS, Lublin, 130s.
• Nogaj-Chachaj J., 2006: Zmiany środowiska Płaskowyżu Nałęczowskiego w świetle badań stanowisk archeologicznych. [W:] A. Latocha, A. Traczyk (red.) Zapis działalności człowieka w środowisku przyrodniczym. Metody badań i studia przypadków, Wrocław, 186-197.
• Reuter, G. 2000. A logical system of paleopedological terms. Catena 41, 93-109.
• Systematyka Gleb Polski, wyd. 5, Roczniki Gleboznawcze, t. LXII, 2011.
• Urban D., Mikosz A., 1996: Zmiany szaty roślinnej doliny Ciemięgi i jej otoczenia (okolice Ożarowa) w holocenie. [W:] T. Puszkar, L. Puszkar (red.) Współczesne kierunki ekologii. Ekologia behawioralna, Lublin, 211-222.
• Vanwalleghem T., Poesen J., Vitse I., Bork H. R., Dotterweich M., Schmidtchen G., Deckers J., Lang A., Mauz B., 2007: Origin and evolution of closed depression in central Belgium, European loess belt. Earth Surface Processes and Landforms 32, 574-586.
• Karte von West - Galizien 1801-1808r, Anton Mayer von Heldensfeld.
• Topograficzna Karta Królestwa Polskiego (1822-1831).
• Karte des Wsstlichen Russlands (1886-1893).
• Mapa taktyczna Polski 1: 100 000, WIG, Lublin Północ, P43 S35.