PL
Niskocząsteczkowa substancja organiczna wprowadzona w celu rekultywacji do gruntów zawierających metale ciężkie stwarza ryzyko mobilizacji tych pierwiastków wskutek ich kompleksowania. W pracy badano zmiany rozpuszczalności Cu, Pb i As w 3 różnych osadach poflotacyjnych przemysłu miedziowego i dawnego przemysłu arsenowego pod wpływem 4 różnych osadów ściekowych. W celu porównania efektów mobilizacji połączeń łatwo rozpuszczalnych oraz ich wtórnej sorpcji na fazie stałej substancji organicznej przeprowadzono równoległe testy wytrząsania osadów poflotacyjnych z zawiesiną osadów ściekowych i z równoważnymi dawkami ekstraktów z tych osadów. Nie stwierdzono znaczniejszego wzrostu rozpuszczalności Pb w osadach poflotacyjnych, potwierdzono natomiast możliwość mobilizacji Cu i As, zależnie od właściwości osadów poflotacyjnych i osadów ściekowych. Najsilniejszy wzrost rozpuszczalności Cu (do 316 mg ·kg⁻¹) stwierdzono po zastosowaniu silnie alkalicznych stabilizowanych osadów z oczyszczalni wrocławskiej, co było prawdopodobnie skutkiem kompleksowania z jonami amonowymi, a nie z substancją organiczną. Mobilizacja As z osadów poflotacyjnych ze Złotego Stoku (do 131 mg·kg⁻¹) następowała głównie w wyniku zastosowania surowych osadów ściekowych z oczyszczalni wrocławskiej.
EN
Low molecular weight organic matter introduced into waste materials containing heavy metals, in the process of their reclamation, poses a risk of their mobilization due to the formation of soluble complexes. In this study aims at investigating changes of Cu, Pb and As solubility in 3 different tailings produced by copper industry and former arsenic processing, as affected by four different types of sewage sludge. In order to comparethe effects of mobilization of easily soluble compounds and their secondary sorption on the organic matter solid phase, parallel tests were carried out in which the tailings were shaken with sewage sludge suspensions and the equivalent doses of their extracts. No significant increase of Pb solubility was observed, whereas the tests confirmed the possibility of mobilization of Cu and As, depending on the properties of tailings and sewage sludge. The strongest increase of the Cu solubility (up to 316 mg·kg⁻¹) was found after the application of highly alkaline sludge from Wrocław, which was probably the result of Cu complexing with ammonium ions rather than with organic matter. The strongest mobilization of As (up to 131 mg·kg⁻¹) in arsenic rich tailings from Złoty Stok occurred as a result of their amendment with raw sewage sludge from Wrocław.