Ocena zawartości metali ciężkich i aktywności katalazy w glebach otuliny Roztoczańskiego Parku Narodowego

• Autorzy: Skwarylo-Bednarz B. , Kwapisz M. , Onuch J. , Krzepolko A.

Warianty tytułu

EN

Assessment of the content of heavy metals and catalase activity in soils located in protected zone of the Roztocze National Park

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy była ocena zawartości całkowitej wybranych metali ciężkich (Pb, Zn i Cu) oraz aktywności katalazy w poziomach genetycznych profili gleb lekkich (gleb rdzawych) położonych na terenie otuliny Roztoczańskiego Parku Narodowego. Zgodnie z polskimi ustaleniami normatywnymi w glebach obszaru badań nie stwierdzono przekroczenia wartości dopuszczalnych stężeń Pb, Zn i Cu. Uzyskane wyniki badań świadczą jednak o akumulacji oznaczonych metali w poziomach wierzchnich (Ap) w odniesieniu do poziomów skał macierzystych (C). Próby gleby świeżej cechowały się większą aktywnością katalazy niż gleby wysuszonej. Aktywność tego enzymu była największa w poziomie Ap i malała wraz z głębokością w profilu glebowym. Stwierdzono, że zawartość całkowita metali ciężkich w analizowanych glebach była istotnie skorelowana z właściwościami chemicznymi (pH, zawartością węgla organicznego i pojemnością sorpcyjną) oraz aktywnością katalazy w glebie świeżej i wysuszonej.

EN

The aim of the study was to assess the total content of heavy metals (Pb, Zn and Cu) and catalase activity in horizons of genetic profiles of light soils (rusty soils), located in the protected zone of the Roztocze National Park. The limit values of concentration of Pb, Zn and Cu in analysed soils were not exceeded in accordance with the Polish legal regulations. However, our results indicated the accumulation of those metals in the surface horizon (Ap) compared to the parent rock (C). Fresh soil samples had higher catalase activity than the dry soil samples. The enzyme activity was the highest in the Ap horizon and decreased with the depth in the soil profile. It was found that the total content of heavy metals in analysed soils was significantly correlated to the chemical properties (pH, the content of organic carbon, soil absorbing capacity) and the activity of catalase in fresh and air dry soil.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrophysica
• Rocznik: 2014
• Tom: 21
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.351-359,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Skwarylo-Bednarz B.

• Wydział Nauk Rolniczych w Zamościu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Szczebrzeska 102, 22-400 Zamość

autor

Kwapisz M.

• Wydział Nauk Rolniczych w Zamościu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Szczebrzeska 102, 22-400 Zamość

autor

Onuch J.

• Wydział Nauk Rolniczych w Zamościu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Szczebrzeska 102, 22-400 Zamość

autor

Krzepolko A.

• Wydział Nauk Rolniczych w Zamościu, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Szczebrzeska 102, 22-400 Zamość

Bibliografia

• Baran S., 2000. Ocena stanu degradacji i rekultywacji gleb. Wyd. AR Lublin, 106-133.
• Bartkowiak A., Lemanowicz J., 2014. Application of biochemical tests to evaluate the pollution of the Unislaw Basin soils with heavy metals. Int. J. Environ. Re., 8(1), 93-100.
• Bartosz G., 2003. Druga twarz tlenu. Wyd. PWN Warszawa, 30-57.
• Borowska K., Koper J., Tykwińska T., 2007. Zawartość selenu w wybranych typach gleb mineralnych regionu Kujaw i Pomorza na tle aktywności oksydoreduktaz. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych 31, 18-22.
• Brauner L., Bukatsch F., 1987. Praktikum z fizjologii roślin. Wyd. PWN Warszawa, 36-37.
• IRNBrzezińska M., 2004. Aeration status of soil and enzyme activity. In: Soil-Plant-Atmosphere Aeration and Environmental Problems (Eds J. Gliński, G. Józefaciuk, K. Stahr). IA PAN, Lublin, 55-60.
• Brzezińska M., 2006. Aktywność biologiczna oraz procesy jej towarzyszące w glebach organicznych nawadnianych oczyszczonymi ściekami miejskimi. Acta Agrophysica, Rozprawy i Monografie, 131, 1-164, 12.
• Cieśla W., Dąbkowska-Naskręt H., Borowska K., Malczyk P., Długosz J., Jaworska H., Kędzia W., 1994. Pierwiastki śladowe w glebach wybranych obszarów Pomorza i Kujaw. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 414, 63-70.
• Dąbkowska-Naskręt H., Różański S., 2009. Formy połączeń Pb i Zn w glebach urbanoziemnych miasta Bydgoszczy. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych 41, 489-496.
• Dziadek K., Wacławek W., 2005. Metale w środowisku. Cz. I. Metale ciężkie (Zn, Cu, Ni, Pb, Cd) w środowisku glebowym. Chemia, Dydaktyka, Ekologia i Metrologia 10 (1-2), 33-44.
• Gambuś F., Rak M., Wieczorek J., 2004. Wpływ niektórych właściwości gleby na fitoprzyswajalność i rozpuszczalność cynku, miedzi i niklu w glebie. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 502 (1), 71-79.
• Jaworska H., Dąbkowska-Naskręt H., 2011. Profilowa dystrybucja i mobilność ołowiu w wybranych glebach uprawnych z obszaru Pradoliny Głogowskiej. Proceedings of ECOpole, 5, 1, 239-243.
• Kabata-Pendias A., 1989. Zanieczyszczenie pierwiastkami śladowymi gleb użytków roślinnych, w: Wybrane zagadnienia związane z chemicznymi zanieczyszczeniami gleb. PAN, Wro-cław, 69-83.
• Kabata-Pendias A., Pendias H., 1999. Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN, Warszawa, 1-398.
• Karczewska A., Kabała C., 2002. Pierwiastki śladowe w glebach Parku Narodowego Gór Stołowych. (w:) Szerszeń L., Kabała C.: Gleby Parku Narodowego Gór Stołowych. Monografia, Wydawnictwo PNGS Szczeliniec, 6, 133-160.
• Margesin R., Zimmerbauer A., Schinner F., 2000. Monitoring of bioremediation by soil biological activities. Chemosphere, 40, 339-346.
• Mocek-Płóciniak A., 2010. Wykorzystanie aktywności enzymatycznej do oceny antropogenicznych zmian wywołanych przez metale ciężkie w środowisku glebowym, Nauka Przyroda Technologie 4, 1-10.
• Nowak J., Niedźwiedzki E., Dziel M., 1999. Wpływ metali ciężkich na zmiany aktywności enzymatycznej gleby. Rocz. Glebozn., ½, 61-68.
• Ostrowska A., Gawliński S., Szczubiałka Z., 1991. Metody analizy i oceny właściwości gleb i roślin. Wyd. Instytut Ochrony Środowiska, 9-212, Warszawa.
• Piotrowska M., 1967.Rozmieszczenie pierwiastków śladowych w niektórych profilach gleb wytworzonych z lessów Wyżyny Sandomiersko-Opatowskiej. Pam. Puł., 30, 83-98
• Piotrowska M., Terelak H., 1997. Metale ciężkie w glebach Pomorza i Kujaw na tle ich występowania w kraju. Mat. Konf. Monitorowanie i ochrona gleb Pomorza i Kujaw. Przysiek/Toruń, 6-19.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi. Dz. U. z 2002 r. nr 165, poz. 1359.
• Sanka M., Strnad M., Vondra J., Paterson E., 1995. Sources of soil land plant contamination in an urban environment and possible assessment methods. Intern. J. Environ. Anal. Chem., 59, 327-343.
• IRNSienkiewicz A., 2012. Zawartość wybranych metali ciężkich w glebach autogenicznych Nadleśnictwa Supraśl i Dojlidy w Puszczy Knyszyńskiej. Budownictwo i Inżynieria Środowiska, 3, 91-94.
• Skwaryło-Bednarz B., Krzepiłko A., 2007. Biological and antioxidant properties of soils from the protected zone of Roztocze National Park. Polish Journal of Environmental Studies, 16, 3A, ISSN 1230-1485, 251-254.
• Terelak H., Piotrowska M., Motowiecka-Terelak T., Stuczyński T., Budzyńska K., 1995. Zawartość metali ciężkich i siarki w glebach użytków rolnych Polski oraz ich zanieczyszczenie tymi składnikami. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 418, 45-59.
• Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Dz. U. Nr 92, poz. 880 z dnia 16 kwietnia 2004 r.
• Waroszewski J., Kabała C., Drozdowska J., 2010. Profilowe rozmieszczenie miedzi w glebach brunatnych i bielicowych wytworzonych z różnych skał macierzystych w Parku Narodowym Gór Stołowych. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych, 42, 91-99.
• Wróbel S., Kaus A., Sienkiewicz U., Sadowski J., 2010. Wpływ metali ciężkich na pozostałości pendimetaliny w glebie. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 50 (2), 863-866.
• Wyszkowska J., Kucharski J., 2003. Liczebność drobnoustrojów w glebie zanieczyszczonej metalami ciężkimi, Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 492, 427-433.
• Wyszkowska J., Kucharski M., Kucharski J., Borowik A., 2009. Activity of dehydrogenases, catalase and urease in copper polluted soil. J. Elementol., 14(3), 605-617.