Nietypowe połączenie funkcji uzdrowiskowej z funkcją przemysłową na przykładzie uzdrowiska Ustroń

• Autorzy: Gonda-Soroczynska E.

Warianty tytułu

EN

The uncommon combination of the curative function with the industrial functionas exemplified by the Ustron spa

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W badaniach przedstawiono nietypowe połączenie funkcji uzdrowiskowej z funkcją przemysłową na przykładzie uzdrowiska Ustroń. To niewielkie miasto liczące 15 588 stałych mieszkańców. Położone jest w południowej części województwa śląskiego, w powiecie cieszyńskim, w Beskidzie Śląskim, w dolinie rzeki Wisły i jej dopływu Jaszowca, u podnóża Równicy. Ustroń w przedziale czasowym kilkusetletnim, poddany został istotnym przemianom przestrzennym i gospodarczym. Obserwujemy etapową sukcesję funkcji, poczynając od rolnictwa, pasterstwa, furmaństwa, przez górnictwo rud żelaza i hutnictwo oraz przemysł metalowy i maszynowy, po funkcję turystyczną, zwłaszcza uzdrowiskową i wypoczynkową. To współwystępowanie obu tych funkcji, określić można mianem nietypowych, bowiem najczęściej funkcje te wykluczają się, a nie współegzystują. Przeprowadzone badania pozwoliły stwierdzić, iż Ustroń jest przykładem miejscowości w której te jakże odmienne funkcje mogą jednak wzajemnie się uzupełniać. Współistnienie funkcji przemysłowej z funkcją uzdrowiskowowypoczynkową przez wiele lat możliwe było dzięki licznym walorom turystycznym, zwłaszcza przyrodniczym tego obszaru. W rozwoju Ustronia jako ośrodka przemysłowo-uzdrowiskowego wielką rolę odegrały również uwarunkowania społeczno-polityczne.

EN

The study shows the uncommon combination of the curative function with the industrial function as exemplified by the Ustroń spa. Ustroń is a small town with 15 588 residents. It is located in the southern part of the Silesia voivodeship, in the Cieszyn powiat. It is part of the Silesian Beskids and is also located in the valley of the Vistula river and its Jaszowiec tributary, at the foot of Równica. In the last couple of centuries Ustroń was subject to significant spatial and developmental changes. This involves the succession of functions from agriculture, herding, wagoning, iron mining, steel-work, activities related to metal and machine industry to the tourist function, especially curative and recreational tourism. The coexistence of the two functions can be referred to as uncommon as usually they are mutually exclusive and do not exist alongside. Research conducted in Ustroń allowed to conclude that it is an example of a town in which these two very different functions may in fact complement each other. The coexistence of the industrial function with the curative-recreational function has been possible for many years due to the location's numerous tourist values, especially environmental ones. A great role in the development of Ustroń as an industrial-curative centre was also played by socio-political determinants.

Słowa kluczowe

PL

miasta; Ustron; funkcje uzdrowiskowe; funkcje wypoczynkowe; funkcje przemyslowe; polaczenie funkcji; infrastruktura uzdrowiskowa; uzdrowiska; walory przyrodnicze; warunki klimatyczne; atrakcje turystyczne; przemiany gospodarcze; przemysl

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2013
• Numer: 3/II
• Opis fizyczny: s.31-46,fot.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Gonda-Soroczynska E.

• Katedra Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, ul.Grunwaldzka 53, 50-357 Wrocław

Bibliografia

• Białas, Z. (2003). Ustrońskie łazienki borowinowe. 72-77, Cieszyn: Kalendarz Ustroński.
• Białas, Z. (2005). Budowa geologiczna. [w:] Ustroń.1305-2005, t. I, 17-41, Ustroń.
• Murzyński, T., Dryblas, D., Golba, J., Bartosik, A. (2005). Czynniki wpływające na jakość i konkurencyjność usług turystycznych w miejscowościach uzdrowiskowych. Kraków: Instytut Turystyki, Stowarzyszenie Gmin uzdrowiskowych.
• Chlebowczyk, J. (1972). Dwa wieki Kuźni Ustroń, Katowice. Iwanowska, M. (2005). Turystyka uzdrowiskowa Ustronia, maszynopis pracy magisterskiej. Sosnowiec: Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Śląski.
• Kaczyńscy, I., T. (2006) Polska. Najpiękniejsze uzdrowiska. 243-249, Warszawa: Sport i Turystyka- MUZA SA.
• Łazarkowie, M., R. (2007). Uzdrowiska w Europie. Teraźniejszość i rys historyczny. 98-99, Lublin: Wydawnictwo Akademickie Wyższej Szkoły Społeczno-Przyrodniczej im. Wincentego Pola w Lublinie.
• Nowak, K. (2005a). Życie gospodarcze [w:] Ustroń. 1305-2005, t. I, 321-350, Ustroń.
• Nowak, K. (2005b). Życie polityczne i społeczne [w:] Ustroń. 1305-2005, t. I, 235-320, Ustroń.
• Panic, I. (2005). Dzieje Ustronia w średniowieczu [w:] Ustroń. 1305-2005, t. I, 107-120, Ustroń.
• Spyra, J. (2005a). Gospodarka i społeczeństwo w XVIII w. (do 1780 r.) [w:] Ustroń. 1305-2005, 167-205, Ustroń.
• Spyra, J. (2005b). Przemiany społeczne od końca XVIII w. do 1848 r., [w:] Ustroń. 1305-2005, 207-232, Ustroń.
• Szkaradnik, L. (2005). Początki i rozwój uzdrowiska [w:] Ustroń. 1305-2005, 361-380, Ustroń.
• Zuzańska-Żyśko, E. (2006). Małe miasta w okresie transformacji. Studium w regionie Śląskim. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”