Biologia i właściwości lecznicze błyskoporka podkorowego Inonotus obliquus (Fr.) Pilat

• Autorzy: Szczepkowski A. , Pietka J. , Grzywacz A.

Warianty tytułu

EN

Biology and medicinal properties of the chaga mushroom Inonotus obliquus (Fr.) Pilat

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Based on the literature and own studies, the biology and ecology of the fungus Inonotus obliquus (Fr.) Pilát as well as medicinal properties and practical application of its products were discussed.

Słowa kluczowe

PL

mikologia; grzyby; wloknouszek ukosny; Inonotus obliquus; sklerocja; biologia grzybow; ekologia grzybow; wlasciwosci lecznicze; wlasciwosci uzytkowe

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2013
• Tom: 157
• Numer: 03
• Opis fizyczny: s.223-233,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Szczepkowski A.

• Zakład Mikologii i Fitopatologii Leśnej, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

autor

Pietka J.

• Zakład Mikologii i Fitopatologii Leśnej, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

autor

Grzywacz A.

• Zakład Mikologii i Fitopatologii Leśnej, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

Bibliografia

• Auleitner A. 1845. Gospodarstwo leśne czyli proste zasady hodowania, urządzania i ochrony lasów oraz korzystnego z nich użytkowania ze szczególną uwagą na lasy prywatne dla użytku Właścicieli ziemiańskich, Rządców dóbr i Leśniczych. S.H. Merzbach, Warszawa.
• Błoński F. 1888. Spis roślin skrytokwiatowych zebranych w r. 1887 w Puszczy Białowieskiej. Pam.. Fizjogr. 8: 75−96.
• Błoński F. 1899. W sprawie żagwi modrzewiowej w Polsce. Wszechświat 29: 461−463.
• Bondarceva M. A., Parmasto É. Ch. 1986. Opredelitel gribov SSSR. Porjadok Afilloforovye. Nauka, Leningrad.
• Boyce J. S. 1961. Forest pathology. McGraw−Hill Book Company, Inc. New York Toronto London.
• Breitenbach J., Kränzlin F. 1986. Fungi of Switzerland. 2. Non−gilled fungi. Heterobasidiomycetes, Aphyllophorales, Gasteromycetes. Verlag Mykologia. Luzern.
• Browne F. G. 1968. Pests and Diseases of Forest Plantation Trees. Oxford University Press.
• Bukowiecki H., Furmanowa M., Olszowska O. 1978. Botanika farmaceutyczna w dziełach Jana Jonstona. Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej, seria B 28: 101−126.
• Burczyk J., Gawron A., Słotwińska M., Śmietana B., Termińska−Pabis K. 1996. Antimitotic activity of aqueous extracts of Inonotus obliquus. Boll. Chim. Farm. 135: 306−309.
• Burgsdorf F. A. L. 1810. Umiejętność lasowa czyli rękoksiąg dla właścicieli lasów i ich leśniczych. Tom II. Jan Gołęmbiowski Typograph, Przemyśl.
• Callan B. E. 1998. Diseases of Populus in British Columbia: a diagnostic manual. Natural Resources Canada, Canadian Forest Service.
• Cartwright K. S. G., Findlay W. P. K. 1951. Rozkład i konserwacja drewna. PWRiL, Warszawa.
• Černý A. 1976. Lesnická fytopatologie. Státni zemedelské nakladatelstvi, Praha.
• Černý A. 1989. Parazitické dřevokazné houby. Ministerstvo lesního a vodního hospodářství a dřevozpracujícího průmyslu ČSR ve Státním zemedelském nakladatelství, Praha.
• Cha J. Y., Lee S. Y., Lee S. Y., Chun K. W. 2011. Basidiocarp formation by Inonotus obliquus on a living paper birch tree. For. Path. 41: 163−164.
• Chełchowski S. 1898. Grzyby podstawkozarodnikowe Królestwa Polskiego (Basidiomycetes Polonici). Część I. Autobasidiomycetes. Podstawczaki. Pam. Fizjogr. 15 (3): 32−85.
• Chung M. J., Chung C. K., Jeong Y., Ham S. S. 2010. Anticancer activity of subfractions containing pure compounds of Chaga mushroom (Inonotus obliquus) extract in human cancer cells and in Balbc/c mice bearing Sarcoma−180 cells. Nutrition Research and Practice 4 (3): 177−182.
• Cui Y., Kim D. S., Park K. C. 2005. Antioxidant effect of Inonotus obliquus. Journal of Ethnopharmacology 96: 79−85.
• Domański S. 1965. Grzyby (Fungi), Podstawczaki (Basidiomycetes), Bezblaszkowe (Aphyllophorales), Żagwiowate I (Polyporaceae I), Szczecinkowate I (Mucronoporaceae I). PWN, Warszawa.
• Domański S. 1975. Auriscalpiaceae, Bankeraceae, Clavicoronaceae, Coniophoraceae, Echinodontiaceae, Hericiaceae,
• Hydnaceae, Hymenochaetaceae, Lachnocladicaeae. Część 2. W: Domański S. [red.]. Mała flora grzybów. Tom 1. Basidiomycetes (Podstawczaki), Aphyllophorales (Bezblaszkowe). PWN, Warszawa−Kraków.
• Dominik T. 1957. Huby. Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa.
• Dulęba K., Wysocki M., Styczyński J. 2008. Postawy i opinie lekarzy leczących pacjentów onkologicznych wobec medycyny alternatywnej i komplementarnej: doniesienie wstępne. Medycyna Wieku Rozwojowego 12 (4, cz. II): 1148−1154.
• Encyklopedia Powszechna. 1861. T.6 (Cul.−Den.). Drukarnia S. Orgelbranda, Warszawa.
• Fedorov N. I. 1992. Lesnaja fitopatologija. Izdatelstvo Vyšéjšaja škola, Minsk.
• Gammerman A. F., Kadaev G. N., Šupinskaja M. D., Jacenko−Chmelevskij A. A. 1975. Lekarstvennye rastenija. Vysšaja Škola, Moskva.
• Gilbertson R. L., Ryvarden L. 1987. North American polypores. Tom. 2. Fungiflora, Oslo.
• Grochowski W. 1992. Włóknouszek ukośny w przyrodzie i medycynie. Głos Lasu 12: 28−29.
• Grzywacz A. 1997. Użytkowanie grzybów leśnych – dawniej i dziś. Postępy Techniki w Leśnictwie 63: 42−47.
• Ham S .S., Kim S. H., Moon S. Y., Chung M. J., Cui C. B., Han E. K., Chung C. K., Choe M. 2009.
• Antimutagenic effects of subfractions of Chaga mushroom (Inonotus obliquus) extract. Mutation Research 672: 55−59.
• Hepting G. H. 1971. Diseases of forest and shade trees of the United States. U.S. Department of Agriculture Forest Service. Agriculture Handbook 386.
• Hyodo I., Eguchi K., Nishina T., Endo H., Tanimizu M., Mikami I., Takashima S., Imanishi J. 2003.
• Perceptions and attitudes of clinical oncologist on complementary and alternative medicine: a nationwide survey in Japan. Cancer. 97 (11): 2861−2868.
• Ichimura T., Otake T., Mori H., Maruyama S., 1999. HIV−1 protease inhibition and anti−HIV effect of natural and synthetic water−soluble ligninlike substance. Bioscience, Biotechnology, and Biochemistry 63 (12): 2202−2204.
• Instrukcja stosowania grzyba brzozowego włóknouszka ukośnego Inonotus obliquus zatwierdzona przez Zastępcę Przewodniczącego Rady Naukowej Ministerstwa Zdrowia ZSRR prof. W. Swiatuchin, 4 września 1956 r. 1956. Maszynopis. Zakład Mikologii i Fitopatologii Leśnej SGGW w Warszawie.
• Jarosz A., Skórska M., Rzymowska J., Kochmańska−Rdest J., Malarczyk E. 1990. Effect of the extracts from fungus Inonotus obliquus on catalase level in HeLa and Nocardia cells. Acta Biochimica Polonica 37 (1): 149−151.
• Jiang J. H., Dou Y., Feng Y. J., Bondartseva M. A., Gao T. H., Chen F. M. 2007. The anti−tumor activity and MDR reversal properties of constituents from Inonotus obliquus. Mikologia i Fitopatologia 41 (5): 455−460.
• Jundziłł J. 1830. Opisanie roślin na Litwie, na Wołyniu, Podolu i Ukrainie dziko rosnących, jako i oswojonych. Wilno.
• Kahlos K. 1994. Antifungal activity of cysteine, its effect on C−21 oxygenated lanosterol derivatives and other lipid in Inonotus obliquus, in vitro. Applied Microbiology and Biotechnology 3: 339−385.
• Kahlos K., Kangas L., Hiltunen R. 1987. Antitumor activity of some compounds and fractions from an n−hexane extract of Inonotus obliquus. Acta Pharmaceutica Fennica 96: 33−40.
• Kahlos K., Lesnau A., Lange W., Lindequist U. 1996. Preliminary tests of antiviral activity of two Inonotus obliquus strains. Fitoterapia 67: 344−347.
• Karasiński D., Kujawa A., Szczepkowski A., Wołkowycki M. 2010. Operat ochrony gatunków grzybów. W: Plan ochrony Białowieskiego Parku Narodowego. Maszynopis. BPN, Białowieża.
• Kirk P. M., Cannon P. F., Minter D. W., Stalpers J. A. 2008. Dictionary of the Fungi. CAB International, Wallingford.
• Klimuszko A. C. 2011. Wrócimy do ziół leczniczych. Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa.
• Kluk K. 1786−1788. Dykcyonarz Roślinny. Drukarnia J. K. Mci y Rzeczypospolitey u XX. Scholarum Piarum, Warszawa.
• Konev G. I. 1968. Čaga. Lesnoe chozjajstvo 2: 87.
• Końska G., Komorowska H. 2009. Lecznicze działanie grzybów. Cz. II. Grzyby workowe i grzyby podstawkowe jako źródło substancji leczniczych. Wszechświat 110 (10−12): 41−46.
• Kordek R. [red.]. 2006. Onkologia. Podręcznik dla studentów i lekarzy. Via Medica, Gdańsk.
• Kotlaba F. 1984. Zemepisne rozšiřeni a ekologie chorošu (Polyporales s. l.) v Československu. Academia Praha.
• Kozłowski W. 1846. Słownik leśny, bartny, bursztyniarski i orylski. Drukarnia S. Orgelbranda, Warszawa.
• Krauss−Żaki J. 1962. Wyciągi wodne huby brzozowej (Inonotus obliquus vel Poria obliquua) w diagnostyce białaczek. Postępy higieny i medycyny doświadczalnej 16: 855.
• Kreisel H. [red.]. 1987. Pilzflora der Deutschen Demokratischen Republik. Basidiomycetes (Gallert−, Hut−, und Bauchpilze). VEB Gustav Fischer Verlag, Jena.
• Kutiak E. 1995. Wpływ wodnego wyciągu z owocników wegetatywnych włóknouszka ukośnego Inonotus obliquus na wzrost grzybni grzybów rozkładających drewno brzozowe. Praca magisterska. Katedra Ochrony Lasu i Ekologii, Wydział Leśny SGGW, Warszawa.
• Kuzmichev E. P., Sokolova E. S., Kulikova E. G. 2001. Common Fungal Diseases of Russian Forests. General Technical Report NE−279. Newtown Square, PA, US Department of Agriculture, Forest Service, Northeast Research Station.
• Legon N. W., Henrici A. [red.]. 2005. Checklist of the British & Irish Basidiomycota. Kew Publishing.
• Łukaszewicz J. 1845. Kaja Pliniusza Starszego Historia Naturalna, ksiąg XXXVII. Poznań.
• Macer A. 1537. Herbarum virtutibus, cum veris figuris herbarum. Officina Ungleriana, Kraków.
• Mańka K. 2005. Fitopatologia leśna. PWRiL, Warszawa.
• Mau J. L., Lin H. C., Chen C. C., 2002. Antioxidant properties of several medicinal mushrooms. Journal of Agricultural and Food Chemistry 50: 6072−6077.
• Mizuno T. 1999. The extraction and development of antitumor−active polysaccharides from medicinal mushrooms in Japan. International Journal of Medical Mushrooms 1: 9−29.
• Mizuno T., Zhuang C., Abe K., Okamoto H., Kiho T., Ukai S., Leclerc S., Meijer L. 1999. Antitumor and hypoglycemic activities of polysaccharides from the sclerotia and mycelia of Inonotus obliquus (Pers.: Fr.) Pil. (Aphyllophoromycetideae). Int. J. Med. Mushroom 1: 301−316.
• Mowszowicz J. 1968. Systematyka roślin leczniczych. PZWL, Warszawa.
• Münstedt K., Entezami A., Wartenberg A., Kullmer U. 2000. The attitudes of physicians and oncologists towards unconventional cancer therapies (UCT). Eur. J. Cancer 36: 2090−2095.
• Nakajima Y., Nishida H., Matsugo S., Konishi T. 2009. Cancer cell cytotoxicity of extracts and small phenolic compounds from Chaga [Inonotus obliquus (Persoon) Pilat]. J. Med. Food 12: 501−507.
• Nakajima Y., Sato Y., Konishi T. 2007. Antioxidant small phenolic ingredients in Inonotus obliquus (Persoon) Pilat (Chaga). Chem. Pharm. Bull. 55: 1222−1226.
• Niemelä T., Kotiranta H. 1983. Polypore survey of Finland 3. The genera Coltricia, Inonotopsis, Inonotus and Onnia. Karstenia 23: 15−25.
• Nikolajeva V. G. 1964. Materialy k issledovaniju lekarstvennych rastenij narodnoj mediciny Belorussii. Minsk. Ożarowski A. [red.]. 1982. Ziołolecznictwo. Poradnik dla lekarzy. PZWL, Warszawa.
• Pegler D. N. 2001. Useful Fungi of the World: Amadou and Chaga. Mycologist 15 (4): 153−154.
• Piaskowski S. 1957. Wstępne badania nad otrzymywaniem i zastosowaniem preparatów z czarnej huby brzozowej w przypadkach nowotworów złośliwych u ludzi. Doniesienie tymczasowe. Sylwan 101 (10): 5−12.
• Piaskowski S. 1962. Przeciwnowotworowe własności wyciągów wodnych z czarnej huby brzozowej w wyniku dotychczasowych badań laboratoryjnych. Sylwan 106 (2): 23−31.
• Piaskowski S. 1967. Sztuczne zaszczepienie brzozy (Betula verrucosa Ehrh.) grzybnią czarnej huby brzozowej (Inonotus obliquus). Farmacja Polska 11−12: 853−854.
• Piętka J., Grzywacz A. 2006. Attempts at active protection of Inonotus obliquus by inoculating birches with its mycelium. Acta Mycol. 41 (2): 305−312.
• Pilz D. 2004. Chaga and other fungal resources: assessment of sustainable commercial harvesting in Khabarovsk and
• Primorsky Krais, Russia. Winrock International, Morrilton, Arkansas and the FOREST Project, Khabarovsk, Russia. April 30, 2004.
• Podberski A. 1880. Materiały do demonologii ludu ukraińskiego. Zbiór Wiadomości do Antropologii Krajowej 4: 3−82.
• Przesław B. 1985. Biologia włóknouszka ukośnego (Inonotus obliquus) i jego występowanie w drzewostanach brzozowych. Praca magisterska. Katedra Ochrony Lasu i Ekologii, Wydział Leśny SGGW−AR, Warszawa.
• Reichan J. [red.]. 1996. Słownik gwar polskich. Pracownia Dialektologii Polskiej. Instytut Języka Polskiego PAN w Krakowie. 5, 2 (14): 215−416.
• Reid D.A. 1976. Inonotus obliquus (Pers. ex Fr.) Pilát in Britain. Transactions of the British Mycological Society 67 (2): 329−332.
• Rolfe R. T, Rolfe F. W. 1974. The romance of the fungus world. An account of fungus life in its numerous guises, both real and legendary. Dover Publications, Inc., New York.
• Rostafiński J. 1900a. Średniowieczna historya naturalna w Polsce. Część I. Kraków.
• Rostafiński J. 1900b. Średniowieczna historya naturalna. Część II. Kraków.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną. 2004. Dz. U. 2004 nr 168 poz. 1765.
• Ryvarden L., Gilbertson R. L. 1993. European Polypores. Part 1, Abartiporus−Lindtneria. Fungiflora, Oslo.
• Rzymowska J. 1998. The effect of aqueous extracts from Inonotus obliquus on the mitotic index and enzyme activities. Boll. Chim. Farm. 137 (1): 13−5.
• Saar M. 1991. Fungi in Khanty folk medicine. Journal of Ethnopharmacology 31 (2): 175−179.
• Sautin V. N., Fomina V. I., Valova Z. G. 1984. Dary našich lesov. Izdatelstvo Polymja, Minsk.
• Schmidt O. 2006. Wood and tree fungi. Biology, damage, protection, and use. Springer− Verlag, Germany.
• Scholian U. 1996. Der Zunderschwamm (Fomes fomentarius) und seine Nutzung. Schweiz. Z. Forstwesen 147 (8): 647−665.
• Semenkova I. G., Sokolova É. S. 1992. Lesnaja fitopatologija. Ékologija, Moskva.
• Ševčenko S. V., Ciljurik A. V. 1986. Lesnaja fitopatologija. Izdatelskoe obedinenie Višča škola. Kiev.
• Shashkina M. Y, Shashkin P. N., Sergeev A. V. 2006. Chemical and medicobiological properties of chaga (review). Pharmaceutical Chemistry Journal 40 (10): 560−568.
• Shigo A. L. 1969. How Poria obliqua and Polyporus glomeratus incite cankers. Phytopathology 59 (8): 1164−1165.
• Sinadskij J. V. 1973. Bereza eë vrediteli i bolezni. Izdatelstvo Nauka, Moskva.
• Sokół M., Burczyk J. 1990. Czarny grzyb brzozowy Inonotus obliquus (Pers. Pil.) – ludowy lek przeciwnowotworowy. Wiad. Ziel. 32 (6): 2−4.
• Sołżenicyn A. 2010. Oddział chorych na raka. Dom Wydawniczy Rebis. Poznań.
• Song Y., Hui J., Kou W., Xin R., Jia F., Wang N., Hu F., Zhang H., Liu H. 2008. Identification of Inonotus obliquus and analysis of antioxidation and antitumor activities of polysaccharides. Current Microbiology 57 (5): 454−462.
• Szczepkowski A. 2012. Grzyby nadrzewne w innym świetle – użytkowanie owocników. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo−Leśnej 32 (3): 171−189.
• Szczepkowski A., Piętka J. 2009. Błyskoporek podkorowy Inonotus obliquus (Ach. ex Pers.) Pilát – ekologia, użytkowanie i rozmieszczenie w Polsce. Ogólnopolskie Sympozjum Mikologiczne. Interdyscyplinarny charakter mikologii. Olsztyn−Krutyń 10−12 września 2009. Wyd. UW−M, Olsztyn. 77−78.
• Trojanowska A. 2008. Wiedza o grzybach leczniczych w Polskiej literaturze naukowej XIX wieku. Rozprawy z Dziejów Nauki i Techniki. T. 18. Komitet Historii Nauki i Techniki PAN. Instytut Historii Nauki PAN. Retro−Art., Warszawa.
• True R. P., Tryon E. H., King J. F. 1955. Cankers and decays of birch associated with two Poria species. Journal of Forestry 53 (6): 412−415.
• Vanin S. I. 1955. Lesnaja fitopatologija. Goslesbumizdat, Moskva−Leningrad.
• Wagner T., Fischer M. 2001. Natura groups and a revised system for the European poroid Hymenochaetales (Basidiomycota) suppoted by nLSU rDNA sequence data. Mycol. Res. 105 (7): 773−782.
• Wagner T., Fischer M. 2002. Proceedings towards a natural classification of the worldwide taxa Phellinus s.l. and Inonotus s.l., and phylogenetic relationships of allied genera. Mycologia 94 (6): 998−1016.
• Wasson V. P, Wasson R. G. 1957. Mushrooms, Russia and History. Pantheon Books, New York.
• Wierzbicka E. 1964. Botanika w Polsce w średniowieczu (do końca XV wieku), cz. I. Wiad. Bot. 8 (1): 79−91.
• Wierzbicka E. 1965. Botanika w Polsce w średniowieczu, cz. II. Wiad. Bot. 9 (2): 133−147.
• Winters J. H., Becker C. H.; Lauter W. M. 1961. Porównawcze badania fitochemiczne polskiej i amerykańskiej odmiany Poria obliqua. Sylwan 105 (2): 15−24.
• Wojewoda W. 2003. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych w Polsce. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
• Zabel R. A. 1947. Poria obliqua on dying beech. Phytopathology 37: 189−190.
• Zabel R. A. 1976. Basidiocarp development in Inonotus obliquus and its inhibition by stem treatments. Forest Science 22 (4): 431−437.
• Zheng W., Miao K., Liu Y., Zhao Y., Zhang M., Pan S., Dai Y. 2010. Chemical diversity of biologically active metabolites in the sclerotia of Inonotus obliquus and submerged culture strategies for up−regulating their production. Appl. Microbiol. Biotechnol. 87: 1237−1254.
• Žuravlev I. I., Sokolov D. V. 1969. Lesnaja fitopatologija. Izdatelstvo Lesnaja promyšlennost, Moskva.