Adaptacja jodły jednobarwnej oraz jodły pospolitej do warunków klimatycznych nizin zachodniej Polski

• Autorzy: Wilczynski S. , Olejnik M. , Szymanski N.

Warianty tytułu

EN

Adaptation of silver and white fir to the climate of lowlands in western Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The study analysed the causes of the annual variation of tree−ring widths of silver fir and white fir. The partial populations of both fir species has been growing for over 100 years in Rzepin (western Poland) in a fresh broadleaved forest site. We assumed that the year−to−year changes of the size of radial increment presents sensitivity of trees to local climate factor. The period from 1931 to 2015 was analysed. We found that the silver and white firs had high homogeneity of radial growth responses and sensitivity to year−to−year changes of weather conditions. Warm November of the previous year, short winter and high air temperature in August had positive influence on the size of their radial increment. Moreover, precipitation in February, April and July of the year of tree−ring formation contributed to wider tree−ring. The white fir was highly resistant to winter frost in contrast to the silver fir. In addition, this fir species preferred cold springs. Furthermore, the silver fir suffered from overabundant precipitation in August. The climate conditions of western lowland part of Poland were not a limiting factor for growth of both species because the studied populations achieved the highest site index class.

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; drzewa lesne; jodla pospolita; Abies alba; jodla jednobarwna; Abies concolor; przystosowanie do srodowiska; analiza dendrochronologiczna; warunki klimatyczne; niziny; Polska Zachodnia; Nadlesnictwo Rzepin

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2018
• Tom: 162
• Numer: 03
• Opis fizyczny: s.220-230,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wilczynski S.

• Zakład Ochrony Lasu, Entomologii i Klimatologii Leśnej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al.29 Listopada 46, 31-425 Kraków

autor

Olejnik M.

• Zakład Ochrony Lasu, Entomologii i Klimatologii Leśnej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al.29 Listopada 46, 31-425 Kraków

autor

Szymanski N.

• Zakład Ochrony Lasu, Entomologii i Klimatologii Leśnej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al.29 Listopada 46, 31-425 Kraków

Bibliografia

• Bellon S., Tumiłowicz J., Król S. 1977. Obce gatunki drzew w gospodarstwie leśnym. PWRiL, Warszawa.
• Bernadzki E. 2008. Jodła pospolita – ekologia, zagrożenia, hodowla. PWRiL, Warszawa.
• Beuntgen U., Brazdil R., Frank D., Esper J. 2009. Three centuries of Slovakian drought dynamics. Climate Dynamics. DOI: 10.1007/s00382-009-0563-2.
• Bijak S. 2010. Tree-ring chronology of silver fir and its dependence on climate of the Kaszubskie Lakeland (northern Poland). Geochronometria 35: 91-94.
• Briffa K. R. 1984. Tree climate relationships and dendroclimatological reconstruction in the British Isles. Diss., University of East Anglia.
• Bronisz A., Bijak S., Bronisz K. 2010. Dendroklimatologiczna charakterystyka jodły pospolitej (Abies alba Mill. ) na terenie Gór Świętokrzyskich. Sylwan 154 (7): 463-470.
• Bugała W. 2000. Drzewa i krzewy. PWRiL, Warszawa.
• Carrer M., Urbinati C. 2004. Age-dependent tree-ring growth responses to climate in Larix decidua and Pinus cembra. Ecology 85 (3): 730-740.
• Douglass A. E. 1920. Evidence of climate effects in the annual rings of trees. Ecology 1: 24-32.
• Ermich K. 1955. Zależność przyrostu drzew w Tatrach od wahań klimatycznych. Acta Societatis Botanicorum Poloniae 24 (2): 245-273.
• Ermich K. 1960. O sezonowym przebiegu czynności miazgi i tworzenia słoja rocznego u Fagus silvatica L. i Abies alba Mill. Roczniki Dendrologiczne. PTB 14: 101-109.
• Ermich K. 1963. The inception and the end of the annual tree ring formation in Fagus silvatica L., Abies alba Mill., and Picea excelsa Lk. in Tatra Mountains. Ekologia Polska A 11 (13): 311-336.
• Feliksik E. 1990. Badania dendroklimatologiczne dotyczące jodły (Abies alba Mill.) występującej na obszarze Polski. Zeszyty Naukowe AR w Krakowie 151.
• Feliksik E., Wilczyński S. 2009. The effect of climate on tree-ring chronologies of native and nonnative tree species growing under homogenous site conditions. Geochronometria 33: 46-57.
• Feliksik E., Wilczyński S., Podlaski R. 2000. Wpływ warunków termiczno-pluwialnych na wielkość przyrostów radialnych sosny (Pinus sylvestris L.), jodły (Abies alba Mill.) i buka (Fagus sylvatica L.) ze Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Sylwan 144 (9): 53-63.
• Fritts H. C. 1976. Tree Rings and Climate. Academic Press, London.
• Hoffmann K., Beuntgen U., Kynel T., Brazdsil R., Esper J. 2009. On the potential of fir width data for summer drought reconstruction in southern Moravia, Czech Republic. W: Kaczka R. J., Malik I., Owczarek P., Gärtner H., Heinrich I., Helle G., Schleser G. [red.]. TRACE – Tree Rings in Archeology, Climatology and Ecology 7: 57-63.
• Holmes R. L. 1983. Computer-assisted quality control in tree-ring dating and measurement. Tree-Ring Bulletin 43: 69-78.
• Holmes R. L., Lough J. M. 1989. Program RESPO modified for the DPL. Australian Institute of Marine Science, Townsville.
• Holstener-Jorgensen H. 1967. Influences of forest management and drainage on groundwater fluctuations. W: Sopper W. E., Lull H. W. [red.]. Forest hydrology. Pergamon Press, Oxford. 325-333.
• Jaworski A., Zarzycki K. 1983. Ekologia. W: Jodła pospolita. PWN, Warszawa – Poznań.
• Kaczka R. J., Wiórkowski S., Czajka B., Skrzydłowski T. 2012. Zmiany wrażliwości klimatycznej jodły pospolitej (Abies alba Mill.) w naturalnym lesie dolnoreglowym w Tatrach Polskich. Studia i Materiały CEPL 30: 111-117.
• Koprowski M., Gławęda M. 2007. Dendrochronologiczna analiza przyrostów rocznych jodły pospolitej (Abies alba Mill.) na Pojezierzu Olsztyńskim (Nadleśnictwo Wichrowo). Sylwan 151 (11): 35-40.
• Linares J. C. 2011. Biogeography and evolution of Abies (Pinaceae) in the Mediter-ranean Basin: the roles of long-term climatic change and glacial refugia. J.Biogeogr. 38: 619-630.
• Macias M., Andreu L., Bosch O., Camarero J. J., Gutiérrez E. 2006. Increasing aridity is enhancing silver fir (Abies alba Mill.) water stress in its south-westerndistribution limit. Climatic Change 79: 289-313.
• Major J. E., Johnsen K. H. 2001. Shoot water relations of mature black spruce families displaying a genotype × environment interaction in growth rate. III. Diurnal patterns as influenced by vapour pressure deficit and internal water status. Tree Physiology 21: 579-587.
• Pichler P., Oberhuber W. 2007. Radial growth response of coniferous forest trees in an inner Alpine environment to heat-wave in 2003. Forest Ecology and Management 242: 688-699.
• Robakowski P., Standio B., Bułaj B. 2005. Występowanie i przydatność hodowlana jodły pospolitej (Abies alba Mill.) poza granicami jej naturalnego zasięgu. Sylwan 149 (8): 18-30.
• Schweingruber F. H., Eckstein D., Serre-Bachet F., Bräker O. U. 1990. Identification, presentation and interpretation of event years and pointer years in dendrochronology. Dendrochronologia 8: 9-38.
• Steppe K., De Pauw D. J. W., Lemeur R., Vanrolleghem P. A. 2006. A mathematical model linking tree sap flow dynamics to daily stem diameter fluctuations and radial stem growth. Tree Physiology 26: 257-273.
• Wigley T. M. L., Briffa K. R., Jones P. D. 1984. On the Average Value of Correlated Time Series, with Applications in Dendroclimatology and Hydrometeorology. Journal of Applied Meteorology and Climatology 23: 201-213.
• Wilczyński S. 2006. The variation of tree-ring widths of Scots pine (Pinus sylvestris L.) affected by air pollution. European Journal of Forest Research 125 (3): 213-219.
• Wilczyński S. 2010. Uwarunkowania przyrostu radialnego wybranych gatunków drzew z Wyżyny Kieleckiej w świetle analiz dendrochronologicznych. Zeszyty Naukowe UR w Krakowie 464 (341).
• Wilczyński S. 2013. Krótkookresowe reakcje przyrostowe jodły, świerka i sosny rosnących w jednorodnych warunkach siedliskowych. Sylwan 157 (6): 442-452.
• Wilczyński S., Szymański N., Kołbut Ł. 2015. Klimatyczne przyczyny krótkookresowych reakcji przyrostowych jodły pospolitej z pogórza oraz regla dolnego. Sylwan 159 (5): 372-380.
• Wilczyński S., Wertz B. 2012. Sygnał klimatyczny w seriach przyrostów radialnych jodły pospolitej i modrzewia europejskiego. Studia i Materiały CEPL 30: 66-74.