Siarka w glebach użytków zielonych powiatu dębickiego narażonych na zanieczyszczenia komunikacyjne

• Autorzy: Filipek-Mazur B. , Gondek K.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Siarka należy do pierwiastków szeroko rozpowszechnionych w przyrodzie i jest niezbędnym do życia składnikiem pokarmowym wszystkich żywych organiz­mów. Oprócz źródeł naturalnych, siarka dostaje się do gleby w postaci mokrego i suchego opadu związków tego pierwiastka. W ostatnich latach coraz więcej kon­trowersji budzi problem nadmiarów i niedoborów siarki. Nadmierne zasiarczenie atmosfery prowadzi do nieuchronnej degradacji środowiska biologicznego. Jest ono spowodowane rozwojem przemysłu i motoryzacji, a także opalaniem miesz­kań węglem. W pracy określono zawartości siarki ogólnej w glebach użytków zielonych wzdłuż drogi krajowej Nr 4 w granicach powiatu dębickiego oraz jej zróżnicowa­nie w zależności od odległości od skraju drogi. Próbki gleb - z dwóch poziomów profilu: 0-10 cm i 40-50 cm - pobrano w odległości od skraju szosy 5, 25, 50 i 100 m. Pobierano je z trwałych użytków zielonych. W materiale glebowym wykonano podstawowe analizy fizykochemiczne oraz oznaczono zawartość siarki ogólnej metodą ICP-AES. Większość analizowanych gleb należała do utworów lekkich. Zawartości węgla organicznego w wierzchniej warstwie gleby mieściły się w granicach od 5,3-43,7 g·kg⁻¹ i były znacznie wyższe niż w głębszym poziomie, gdzie ilości te wahały się w zakresie od 0,6-7,8 g·kg⁻¹ suchej masy gleby. Odczyn gleb w obu poziomach mieścił się w przedziale od bardzo kwaśnych do lekko kwaśnych. Zawartość siarki ogółem w glebie była w warstwie 0-10 cm wyższa niż w poziomie 40-50 cm. Nie stwierdzono antropogenicznego zanieczyszczenia gleb siarką. W 83% przebadanych próbek stwierdzono średnią zawartość siarki ogółem, a tylko 1 w 17% wysoką zawartości tego pierwiastka.

EN

Sulphur, which is a nutrient indispensable for the life of all living orga­nisms. belongs to elements commonly occurring in nature. Sulphur finds its way to the soil either from its natural sources or as wet and dry deposits of this ele­ment. In the recent years the problem of sulphur excess and deficiency raises a growing controversy. An excessive sulphur content in the atmosphere leads to unavoidable degradation of the natural environment. It is caused by developing industries and traffic but also by the use of coal for house heating. The work aimed at determining total sulphur concentrations in grassland soils along the national route No. 4 within the Dębicki poviat boundaries and their diversification depending on the distance from the edge of the road. Soil was sampled from two profile levels: 0-10 cm and 40-50 cm at a dis­tance of 5, 25, 50 and 100 m from the road edge. The samples were collected from permanent grasslands. Basic physico-chemical analyses were conducted in the soil material and total sulphur concentrations were assessed by the ICP-AES method. A majority of the analysed soils belonged to light deposits. Organic carbon content in the topsoil ranged between 5.3-43.7 g·kg⁻¹ and was much higher than in the deeper level where it amounted to from to 0.6 and 7.8 g·kg⁻¹ of soil dry matter. The soils of both levels fell within the limits from very acid to slightly acid soils. The total soil content of sulphur was higher in the 0-10 cm layer than in the 40-50 cm lever. No anthropogenic soil pollution with sulphur was de­tected. 83% of the tested samples revealed mean total sulphur content and only in 17% of a high content of this element was determined.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2004
• Tom: 499
• Opis fizyczny: s.79-87,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Filipek-Mazur B.

• Katerda Chemii Rolnej, Akademia rolnicza im. H. Kołłątaja w Krakowie

autor

Gondek K.

• Katerda Chemii Rolnej, Akademia rolnicza im. H. Kołłątaja w Krakowie

Bibliografia

• Boreczek В. 2001. Bilans siarki w uprawie wybranych roślin polowych. Fragmenta Agronomica XVIII Nr 4(72): 118-135.
• Czarnowska K. 1994. Akumulacja niektórych metali ciężkich w glebach uprawnych i w liściach selera w pobliżu dróg wylotowych z Warszawy. Rocz. Gleb. XIV(3/4): 67-75.
• Filipek-Mazur В., Gondek K. 2002. Poziom wybranych metali ciężkich w glebach i runi łąkowej w granicach oddziaływania drogi krajowej Nr 4 na terenie powiatu dę­bickiego. Acta Scien. Polon., Formatio Circum. 1-2: 131-142.
• Gorlach E., Mazur T. 2001. Chemia rolna. PWN, Warszawa: 37-229.
• Kabata-Pendias A., Motowicka-Terelak T. 1996. Metale ciężkie i siarka w roślinie wskaźnikowej i w glebach jako podstawa przestrzennej gospodarki gruntami w kraju. Raport z realizacji grantu KBN, IUNG Puławy.
• Kabata-Pendias A., Motowicka-Terelak Т., Piotrowska M., Terelak M., Witek T. 1993. Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb i roślin metalami ciężkimi i siarką. Ramo­we wytyczne dla rolnictwa. IUNG, Puławy: 20 ss.
• Lehmann K., Grzelczak J. 1972. Oddziaływanie dymów i pyłów hut aluminium „Maliniec" na zawartość siarki w glebie i roślinach. Mat. XIX Ogólnopolskiego Zjazdu Naukowego PTG, Komunikaty, 5-7 VI 1972: 229-232.
• Motowicka-Terelak Т., Dutka S. 1991. Degradacja chemiczna gleb zanieczyszczo­nych siarką i jej wpływ na rośliny uprawne. Wyd. IUNG, Puławy R(284): 95 ss.
• Motowicka-Terelak Т., Terelak H. 1988. Siarka w glebach Polski - Stan i zagroże­nie. Biblioteka Monitoringu Środowiska, PIOŚ, Warszawa: 105 ss.
• Ostrowska A., Gawliński S., Szczubiałka Z. 1991. Metody analizy i oceny właściwoś­ci gleb i roślin. Inspektorat Ochrony Środowiska, Warszawa: 324 ss.
• Przybylski Z. 1976. Wpływ skażonej atmosfery związkami siarki na środowisko czło­wieka. Kosmos 5: 435-438.
• Skłodowski P. 1968. Rozmieszczenie siarki w profilach niektóiych typów gleb Polski. Rocz. Gleb. XIX(1): 99-119.
• Strona internetowa powiatu dębickiego, .