EN
The investigation of bee virus infections in Poland. In 1995–1996 adult dead bee samples were collected from April to September from apparently healthy colonies in nine apiaries located in different parts of Poland. The samples were tested by agar gel immunodiffusion (AGID) for black queen cell virus (BQCV), acute bee paralysis virus (ABPV), chronic bee paralysis virus (CBPV) and sacbrood virus (SBV), also by microscopy for Nosema spores and by electron microscopy for fi lamentous virus (FV). Nosema was a very common infection in the investigated apiaries. It was detected in 80% of tested colonies in 1995 and in 79% of colonies in 1996. FV and BQCV were found in all the apiaries, respectively in 70% and 60% of investigated colonies. The percentage of samples infected with FV and BQCV was very high in the period April – June, with the peak in May. ABPV was found in six apiaries – located in the area where a marine climate predominates over a humid continental one – in 24% of investigated colonies, mainly in samples collected from July to September. SBV was detected in fi ve apiaries (approximately in 10% of colonies), mainly in April and May. CBPV also occurred in fi ve apiaries (15% of colonies), mainly in May – June. In three apiaries fi ve viruses and in the other three – four viruses per apiary were found. In about 6% of colonies infection by at least three viruses was detected.
PL
Badanie dotyczące infekcji wirusowych pszczół w Polsce. Zainteresowanie wirusami pszczół w ostatnich latach jest coraz większe. Przypuszcza się, że odgrywają one bardzo istotną rolę w zespole masowego ginięcia rodzin pszczelich (CCD) w USA. Odkąd na przełomie dwudziestego i dwudziestego pierwszego wiekuwprowadzono technikę RT-PCR do identyfi kacji wirusów pszczelich w publikacjach naukowych pojawiają się często doniesienia o stwierdzeniu za pomocą tej metody zakażeń poszczególnymi wirusami w kolejnych krajach. Wcześniej wykrywanie tego typu zakażeń opierało się głównie na stosowaniu immunodyfuzji w żelu agarozowym (AGID), do której niezbędne były surowice diagnostyczne, lub niezwykle pracochłonnych prób biologicznych. W 1992 r. w próbkach pszczół z polskich pasiek testem AGID i mikroskopią elektronową po raz pierwszy stwierdzono (w Rothamsted Experimental Station – w Wielkiej Brytanii) obecność 7 wirusów pszczelich. W latach 1995–1996 w 9 polskich pasiekach, w rodzinach rozwijających się normalnie i niewykazujących objawów zakażeń wirusowych zbierano od kwietnia do września próbki martwych pszczół. Testem AGID badano w próbkach obecność wirusa ostrego paraliżu pszczół (ABPV), wirusa chronicznego paraliżu pszczół (CBPV), wirusa choroby woreczkowej czerwiu (SBV), wirusa choroby czarnych mateczników (BQCV) oraz mikroskopią elektronową – wirusa włókienkowego (FV) (Ball i Allen, 1988). FV i BQCV wykryto we wszystkich badanych pasiekach (w 70% i w 60% badanych rodzin), w rodzinach ze stwierdzoną obecnością spor z rodzaju Nosema – głównie w okresie kwiecień-czerwiec. SBV stwierdzono w 5 pasiekach (ok. 10% rodzin), głównie w kwietniu i maju, CBPV w 5 pasiekach (15% rodzin) – głównie w maju i czerwcu. ABPV stwierdzono w 6 pasiekach (w 24% badanych rodzin), głównie w okresie od lipca do września. W ok. 6% rodzin stwierdzono jednoczesne zakażenie 3 wirusami. Wykrycie ABPV, CBPV, BQCV i SBV mało czułą metodą, jaką jest AGID, świadczy o silnym zakażeniu rodzin, pomimo iż pszczelarze nie obserwowali objawów zakażenia. Natomiast późniejsze badanie próbek pszczół pochodzących z rodzin zamarłych zimą 2007/2008 wykazało, że w połączeniu z silną inwazją Varroa destructor ABPV był bardzo istotnym czynnikiem prowadzących do wyginięcia wielu rodzin pszczelich. Zakażenie rodzin pszczelich wirusami BQCV i FV jest w Polsce bardzo powszechne. Obecność znacznego zakażenia rodziny pszczelej nawet 3 wirusami nie musi w widoczny sposób wpływać na stan rodziny pszczelej.