Wybrane aspekty turystyki zrównoważonej na wiejskich obszarach uzdrowiskowych

• Autorzy: Hadzik A. , Hadzik A.

Warianty tytułu

EN

The chosen aspects of sustainable tourism on country health resort areas

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule zaprezentowano problematykę turystyki zrównoważonej, która odpowiada koncepcji rozwoju zrównoważonego. Praca koncentruje się na teoretycznej analizie turystyki zrównoważonej traktowanej często jako narzędzie realizacji zrównoważonego rozwoju lub również jako narzędzie rozwoju samej turystyki. Artykuł jest próbą określenia podstawowych zasad turystyki zrównoważonej na tzw. wiejskich obszarach uzdrowiskowych. Praca pokazuje jakie rodzaje turystyki można uprawiać na analizowanych obszarach wiejskich, będąc równocześnie w zgodzie z koncepcją turystyki zrównoważonej. W artykule dokonano analizy piśmiennictwa krajowego i zagranicznego z zakresu koncepcji turystyki zrównoważonej, w tym na obszarach wiejskich oraz obserwację wybranych wskaźników rozwoju zrównoważonego wsi uzdrowiskowych. Koncepcja zrównoważonego rozwoju jest wyrazem krytycznej reakcji na zwiększającą się ingerencję w zasoby naturalne oraz społeczno-kulturowe, nie przecząc równocześnie możliwościom wzrostu gospodarczego. Koncepcje wykorzystania zasad zrównoważonego rozwoju w działalności turystycznej w literaturze światowej zaczęły być widoczne na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX w. Istotnym dla rozwoju koncepcji turystyki zrównoważonej okazał się dokument Agenda 21 dla Podroży i Gospodarki Turystycznej. Praktyczne wykorzystanie koncepcji zrównoważonego rozwoju w gospodarce wiejskich obszarów wymaga opracowania wskaźników i indeksów charakteryzujących ten rozwój. Wskaźniki dzielą się na: wskaźniki presji (zagrożenia, stresu) środowiskowej, wskaźniki stanu (jakości) środowiska oraz wskaźniki działań zapobiegawczych. Ponadto, uwzględniając specyfikę miejscowości uzdrowiskowych w koncepcji turystyki uzdrowiskowej na analizowanych obszarach, ważnym są wskaźniki uzdrowiskowo-turystyczne, które opisują: zagospodarowanie uzdrowiskowo- turystyczne, ruch turystyczno-uzdrowiskowy, walory turystyczno-lecznicze, czy dostępność komunikacyjną. Ekonomiczne znaczenie turystyki polega na jej wpływie na różne działy gospodarki. Turystyka dla rolnictwa może dostarczyć wiele korzyści. Jednym z ważniejszych oddziaływań jest zahamowanie odpływu ludności z terenów wiejskich.

EN

In article was presented problems of sustainable tourism, which it answers the conception of sustainable development. The work focuses on theoretical analysis of sustainable tourism, which it is often treated as tool realization of sustainable development, or also as tool development of same tourism. The article is an attempt to state the basic rules of the sustainable tourism on the so-called rural health resort areas. The work shows what kind of tourism can be developed on the analised rural areas, at the same time being in harmony with the concept of the sustainable tourism. In the article, it has been done: the analysis of the national and foreign literature from the domain of the concept of the sustainable tourism, including rural areas, and the observation of the chosen indicators of the sustainable development of health resorts villages. The concept of the sustainable development arose in the 1970s and it was an expression of the critical reaction to the growing interference in natural and social and cultural resources. The concept of the sustainable development is not opposite to the possibilities of economic growth, on condition that the pace of the reproduction of the environmental resources is not slower than the pace of the usage of these resources. The theoretical basis of the usage of the rules of the sustainable development in the world literature started to be seen at the turn of the 1980s and 1990s. The document „Agenda 21 for Travelling and Tourism Economy” turned out to be fundamental for the development of the concept of the sustainable tourism. The practical use of the concept of the sustainable development in the rural areas economy needs devising indicators and indexes characterizing this development. The indicators are divided into: indicators of environmental pressure (danger, stress), indicators of condition (quality) of the environment and indicators of preventive activities. The economic significance of the tourism lies in its positive influence on the different departments of the economy, including agriculture. One of the more important impacts is stopping the migration of people from the rural areas.

Słowa kluczowe

PL

obszary wiejskie; obszary uzdrowiskowe; uzdrowiska; rozwoj zrownowazony; turystyka zrownowazona; turystyka wiejska

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2008
• Numer: 02
• Opis fizyczny: s.287-296,bibliogr.

Twórcy

autor

Hadzik A.

• Katedra Turystyki, Rekreacji i Zarządzania, Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach, ul.Mikołowska 72b, 40-065 Katowice

autor

Hadzik A.

Bibliografia

• Borys T. Wskaźniki ekorozwoju. Wydawnictwo „Ekonomia i Środowisko”, Białystok 1999.
• Cater E. Environmental contradictions in sustainable tourism. The Geographical Journal, 161/1, 1995, s. 21–28.
• Dubel K. Przyrodnicze uwarunkowania rozwoju zrównoważonego na przykładzie regionu. Materiały Interdyscyplinarnej Konferencji Naukowej nt. „Mechanizmy i uwarunkowania ekorozwoju”,Białystok 1996, s. 7–14.
• Fiedor B. System wskaźników i indeksów ekorozwoju. ESEŚiZN, Biblioteka Ekonomia i Środowisko, nr 18 1995, s. 110–123.
• Gaworecki W. Turystyka. PWE, Warszawa 2007.
• Gawroński K. Wskaźniki i kryteria zrównoważonego rozwoju w aspekcie gospodarki przestrzennej. [w:] R. Michałek (red.). Inżynieria Rolnicza. Polskie Towarzystwo Inżynierii Rolniczej- Komitet Techniki Rolniczej PAN, Warszawa 2003, nr 3 (45), tom I, s. 215–227.
• Gruszczyński J. Preferencje w wielofunkcyjnym rozwoju wsi. [w:] R. Michałek (red.). Inżynieria Rolnicza. Polskie Towarzystwo Inżynierii Rolniczej-Komitet Techniki Rolniczej PAN, Warszawa 2003, nr 3 (45), tom I, s. 175–181.
• Hadzik A. Infrastruktura techniczna jako element rozwoju funkcji leczniczo –turystycznej w sudeckich terenach wiejskich. [w:] R. Michałek (red.). Inżynieria Rolnicza. Polskie Towarzystwo Inżynierii Rolniczej-Komitet Techniki Rolniczej PAN, Warszawa 2003, nr 3 (45),tom I, s. 351–361.
• Hadzik A. Poziom infrastruktury technicznej w gminach o funkcjach turystyczno-uzdrowiskowych w Polsce. Wybrane zagadnienia. [w:] G. Gruszczyński (red.). Infrastruktura i EkologiaTerenów Wiejskich. Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie, Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi, Kraków 2004, nr 2, s. 61–73.
• Hammond A., Adrianse A., Rodenburg E., Bryant D., Woodward R. Environmental Indicators a Systematic Approach. Word Resource Institute, Washington 1995.
• Honey M. Ecotourism and Sustainable Development: Who Owns Paradise. Island Press, Washington 1999.
• Hunter C. Sustainable Tourism as an Adaptative Paradigm. Annals of Tourism Research, 24/4, 1995.
• Jeżowski P. (red.) Ochrona środowiska i ekorozwój. SGH, Warszawa 2000.
• Jędrzejczyk I. Nowoczesny biznes turystyczny. Ekostrategie w zarządzaniu firmą. PWN, Warszawa 2001.
• Jędrzejczyk I. Wybrane problemy programowania rozwoju zrównoważonego regionów górskich.[ w:] Problemy Zagospodarowania Ziem Górskich. Zeszyt 44, PAN, Komitet Zagospodarowania Ziem Górskich, Kraków 1998.
• Jędrzejczyk. I. Ekologiczne uwarunkowania i funkcje turystyki. Wyd. „Śląsk”, Katowice 1995.
• Koreleski K. Koncepcja rozwoju zrównoważonego w unijnej polityce kształtowania obszarów wiejskich. [w:] G. Gruszczyński (red.). Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie, Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi, Kraków 2007, nr 1, s. 19-26.
• Kowalczyk A. Geografia turyzmu. PWN, 2001.
• Lewandowska A. Turystyka uzdrowiskowa. Materiały do studiowania. Wyd. Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2007.
• Łojewski S., Skinder Z., Koncepcja badań w dziedzinie zrównoważonego i wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich. Zeszyty Naukowe AR, Sesja Naukowa, nr 59, Kraków 1998, s. 11–23.
• Majewski J., Lane B. Turystyka wiejska i rozwój lokalny. Fundacja Fundusz Współpracy, Poznań 2001.
• Meadows D. H. i in. Granice wzrostu. PWE, Warszawa 1973.
• Mirowski W. Wpływ świadomości i kultury ekologicznej na ekologizację turystyki. [w:] Gospodarka turystyczna w XXI w., praca zbiorowa pod red. S. Bosiackiego, AWF Poznań 2002.
• Müller H., Flügel M. Tourismus und Ökologie. Forschungsinstitut für Freizeit und Tourismus der Universität, Bern 1999.
• Nasza wspólna przyszłość. Raport Światowej Komisji d.s. Środowiska i Rozwoju, PWE, Warszawa 1991.
• Niezgoda A. Obszar recepcji turystycznej w warunkach rozwoju zrównoważonego. Prace habilitacyjne nr 24, AE, Poznań 2006.
• Niezgoda A. Problems of Implementing Sustainable Tourism in Poland. The Poznań University of Economics Review, 4/5, Poznań 2004.
• Niezgoda A. Problemy wprowadzania turystyki zrównoważonej w Polsce. [w:] „Studia Turystyczne” nr 1, 2004, s. 77-88.
• Niezgoda A., Zmyślony P. Identifying Determinants of the Development of Rural Tourist Destinations in Poland, Tourism vol. 51, nr 4, 2002, Institute for Tourism, Croatian National Tourist Board.
• Our Common Future. Raport Brundtland, Word Commission on Environment and Development,1987.
• Place S. Ecotourismus for sustainable development: oxymoron or plausible strategy?. Geojournal, 35/2, s. 131–173.
• Sharpley R. Sustainability: A Barier to Tourism Partnerships [in:] Tourism and Development, Aspect of Tourism 5, ed. R. Sharpley, D. Telfer, Channel View Publications, Clevendon– Buffalo–Toronto–Sydney 2002.
• Strzembicki L. Zrównoważony rozwój turystyki wiejskiej-założenia i formy realizacji. Problemy Turystyki, nr 3-4, Instytut Turystyki, Warszawa 2001, s. 31–41.
• Sustainable Truism and Natura 2000. SECA, Lisbon 1999.
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r., Prawo ochrony środowiska. Dz.U., nr 62, poz. 627, z późniejszymi zmianami.
• Woźniak M. Infrastruktura a zrównoważone zarządzanie obszarami wiejskimi [w:] R. Michałek (red.). Inżynieria Rolnicza. Polskie Towarzystwo Inżynierii Rolniczej-Komitet Techniki Rolniczej PAN, Warszawa 2002, Nr 3 (36), Tom III, s. 463–471.
• Zaręba D. Ekoturystyka. Wyzwania i Nadzieje. PWN, Warszawa 2000.
• Żabińska T. Paradygmat turystyki zrównoważonej a rozwój turystyki na obszarach chronionych [w:] Gospodarka turystyczna u progu XXI wieku, praca pod red. S. Bosiackiego, Wyd. AWF, Poznań 2000.
• Żylicz T. Ekonomia środowiska i zasobów naturalnych. PWE, Warszawa 2004.