Zróżnicowanie i rozmieszczenie zbiorowisk z udziałem Cypripedium calceolus L. (Orchidaceae) na Dolnym Śląsku

• Autorzy: Szczesniak E. , Jakubska-Busse A. , Sliwinski M.

Warianty tytułu

EN

Differentiation and distribution of plant communities with Cypripedium calceolus L. (Orchidaceae) in Lower Silesia

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Cypripedium calceolus L. is a threatened species in Poland and critically threatened in Lower Silesia. Among ca. 45 recorded regional subpopulations only 14 currently exist. In the mountains and in the foothills it grows mainly in orchid beech forest Cephalanthero-Fagetum and their modified forms as well as in degraded Central-European oak-hornbeam forest Galio-Carpinetum. The only lowland stand is situated in highly modified dryland forest. In one locality lady's slipper orchids maintain in degenerating xerothermic grassland of the Bromion alliance. The paper contains phytosociological documentation of all associations, a complete list of localities and an up-to-date distribution map of the species in the region.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Botanica Silesiaca
• Rocznik: 2012
• Tom: 08
• Opis fizyczny: s.97-128,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Szczesniak E.

• Katedra Bioróżnorodności i Ochrony Szaty Roślinnej, Wydział Nauk Biologicznych, Uniwersytet Wrocławski, ul.Kanonia 6/8, 50-328 Wrocław, Polska

autor

Jakubska-Busse A.

• Katedra Bioróżnorodności i Ochrony Szaty Roślinnej, Wydział Nauk Biologicznych, Uniwersytet Wrocławski, ul.Kanonia 6/8, 50-328 Wrocław, Polska

autor

Sliwinski M.

• Katedra Bioróżnorodności i Ochrony Szaty Roślinnej, Wydział Nauk Biologicznych, Uniwersytet Wrocławski, ul.Kanonia 6/8, 50-328 Wrocław, Polska

Bibliografia

• BERDOWSKI W. 1991. Szata roślinna projektowanego rezerwatu na Górze Miłek w Górach Kaczawskich. - Ochr. Przyr. 49(2): 103-117.
• BERDOWSKI W. 2001. Flora i roślinność rezerwatu przyrody „Wzgórze Miłek” w Górach Kaczawskich. - Przyr. Sud. Zach. 4: 19-28.
• BERNACKI L. 1999. Storczyki zachodniej części polskich Beskidów. - Colgraf-Press, Poznań, 119 ss.
• BOROWSKI S. 1963. Obuwik w Białowieskim Parku Narodowym. - Chrońmy Przyr. Ojcz. 19(6): 45-47.
• BOUBLIK K., PETRIK P., SADLO J., HĆDL R., WILLNER W, CERNY T., KOLBEK J. 2007. Calcicolous beech forests and related vegetation in the Czech Republic: a comparison of formalized classification. - Preslia 79: 141-161.
• BRAUN-BLANQUET J. 1964. Pflanzensoziologie. Grundzuge der Vegetationskunde. - Springer Verlag, Wien, New Jork, 865 ss.
• BRÓŻ E., PODGÓRSKA M., PRZEMYSKI A. 2006. The extinction of relict locations of Pleurospermum austriacum (L.) Hoffm. on the Małopolska Upland. - Nature Conserv. 62: 43-52.
• BRZOZOWSKA B., KUCIEL H. 1995. Stanowisko obuwika pospolitego Cypripedium calceolus na Garbie Tenczyńskim. - Chrońmy Przyr, Ojcz. 51(1): 96-100.
• DYREKTYWA RADY 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory.
• FABISZEWSKI J., KWIATKOWSKI P. 2002. Threatened vascular plants of the Sudeten Moutains. - Acta Soc. Bot. Pol. 71(4): 339-350.
• FIEK E. 1881. Flora von Schlesien preussischen und osterreichischen Anteils enthaltend die wildwachsende, verwilderte und angebaute Phanerogamen und Gefass- Cryptogamen. - J. U. Kern’s Verl. Breslau. 571 ss.
• FIJAŁKOWSKI D. 1958. Roślinność leśno-stepowa w Łabuniach koło Zamościa. - Ann. UMCS, Lublin, sect. B, 13(6): 148-186.
• GŁAZEK T. 1968. Roślinność kserotermiczna Wyżyny Sandomierskiej i Przedgórza Iłżeckiego. - Monogr. Bot. 25: 1-131
• GŁAZEK T. 1997. Projektowany rezerwat florystyczny „Bojanówka“ dla ochrony obuwika pospolitego Cypripedium calceolus. - Chrońmy Przyr. Ojcz. 53(2) 87-89.
• JAKUBSKA A. 2007. A new locality of Cypripedium calceolus L. (Orchidaceae) in the Krowiarki Mountains (the Eastern Sudetes Mts., SW Poland). - Cas. Slez. Muz. Opava (A) 56: 91-93.
• JAKUBSKA-BUSSE A., SZCZĘŚNIAK E., ŚLIWIŃSKI M., NARKIEWICZ CZ. 2010. Zanikanie stanowisk obuwika pospolitego Cypripedium calceolus L., 1753 (Orchidaceae) w Sudetach. - Przyr. Sud. 13: 43-52.
• KAŹMIERCZAKOWA R. (red.) 2005. Charakterystyka i mapa zbiorowisk roślinnych Pieniń¬skiego Parku Narodowego. - Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków, 348 ss.
• KĄCKI Z., DAJDOK Z., SZCZĘŚNIAK E. 2003. Czerwona lista roślin naczyniowych Dolnego Śląska. - W: KĄCKI Z. (red.), Zagrożone gatunki flory naczyniowej Dolnego Śląska. - Instytut Biologii Roślin, Uniwersytet Wrocławski & PTPP „ProNatura”, wrocław, s. 9-65.
• KOBENDZA R. 1935. Bukowy las w Rozewiu. - Ochr. Przyr. 15: 76-82.
• KRAWIECOWA A., PULINA M. 1963. Wzgórze Miłek w Górach Kaczawskich. - Chrońmy Przyr. Ojcz. 19(5): 22-27.
• KUCHARCZYK M. 2007. Krajowy plan ochrony gatunku. Obuwik pospolity Cypripedium calceolus. - Transition Facility 2004 “Opracowanie planów renaturyzacji siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków na obszarach Natura 2000 oraz planów zarządzania dla wybranych gatunków objętych Dyrektywą Ptasią i Dyrektywą Siedliskową, Lublin, 61 ss.
• KUCHARCZYK M. 2010. Obuwik pospolity Cypripedium calceolus. - W: PERZANOWSKA J. (red.), Monitoring gatunków roślin. Przewodnik metodyczny. Część I. - Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, s. 83-98.
• KUCHARCZYK M., BĄBA W. 2001. Cypripedium calceolus L. Obuwik pospolity - W: KAŹMIERCZAKOWA R., ZARZYCKI K. (red.), Polska czerwona księga roślin. - Instytut Botaniki im. W. Szafera, PAN, Kraków, s. 529-530.
• KULL T., KULL K. 1991. Preliminary results from a study of populations of Cypripedium calceolus in Estonia. - W: WELLS T. C. E., WILLEMS J. H. (red.), Population ecology of terrestrial orchids. - SPB Academic Publishing bv, The Hague, The Netherlands, s. 69-76.
• KULL T. 1999. Biological flora of the British Isles. Cypripedium calceolus. L. - J. Ecol. 87: 913-924.
• KURPIEWSKI A, FURMANKIEWICZ J. 2008. Zagrożenia dla walorów przyrodniczych góry Połom w związku z planowanym rozszerzeniem terenu eksploatacji górniczej. - W: FURMANKIEWICZ M., MASTARSKA-CETERA B. (red.), Problemy wdrażania sieci Natura 2000 na obszarze Sudetów. - Muzeum Przyrodnicze w Jeleniej Górze, s. 119-140.
• KUSTROŃ E., MICHALEC W. 1992. Stanowisko obuwika pospolitego Cypripedium calceolus w Paśmie Przedborowsko-Małogoskim. - Chrońmy Przyr. Ojcz. 48(1): 92-93. KWIATKOWSKI P. 1997. Interesujące i rzadkie gatunki roślin naczyniowych Gór Kaczaw- skich i Pogórza Kaczawskiego. II. - Acta Univ. Wrat. 1936, Prace Bot. 73: 47-62.
• KWIATKOWSKI P. 1998. Kamieniołomy wapienia w Górach Kaczawskich ostoją rzadkich i ginących gatunków flory naczyniowej Sudetów. - Górnictwo Odkrywkowe 40(2-3): 156-163.
• KWIATKOWSKI P. 2000. Notatki florystyczne z Gór Kaczawskich i ich Pogórza. - Fragm. Flor. Geobot. Polonica 7: 105-116.
• KWIATKOWSKI P. 2001. Projekt ochrony szaty roślinnej Gór Kaczawskich i ich Pogórza. - Ann. Silesiae 31: 5-26.
• KWIATKOWSKI P. 2002. Flora naczyniowa Masywu Połomu (Góry Kaczawskie). - Przyr. Sud. Zach. 5: 35-50.
• KWIATKOWSKI P. 2004. Sudecka buczyna storczykowa. - W: HERBICH J. (red.), Poradniki ochrony siedlisk i gatuków Natura 2000 - podręcznik metodyczny. T. 5. Lasy i bory. - Ministerstwo Środowiska, Warszawa, s. 91-94.
• KWIATKOWSKI P. 2006. Current state, separateness and dynamics of vascular flora of the Góry Kaczawskie (Kaczawskie Mountains) and Pogórze Kaczawskie (Kaczawa Plateau). I. Distribution atlas of vascular plants. - W. Szafer Institute of Botany, PAN, Kraków, 467 ss.
• KWIATKOWSKI P., BUDZYN M. 2001. Szata roślinna projektowanego rezerwatu „Bukowa Góra” w Górach Kaczawskich (Sudety Zachodnie). - Ann. Silesiae 31: 27-52. LIMPRICHT W. 1942. Kalkpflanzen der ostlichen Grafschaft Glatz. - Fedders Rep. Beih. 131: 126-141.
• LIMPRICHT W. 1943. Kalkpflanzen der westlichen Grafschaft Glatz. - Englers Bot. Jahrb. 73(2): 151-174.
• LIMPRICHT W. 1944. Kalkpflanzen Bober und Katchbachgebirges. - Bot. Jahrb. Syst. 73: 375-417.
• MARCZONEK A., MAŚLUK A., SAROSIEK J. 1989. Ekologia populacji Aąuilegia vulgaris L. - Acta Univ. Wrat. 973, Prace Bot. 39: 17-35.
• MATUSZKIEWICZ J.M. 1988. Przegląd zbiorowisk leśnych Polski. Bory mieszane i acidofilne dąbrowy. - Fragm. Flor. Geobot. 33(1-2): 107-182.
• MATUSZKIEWICZ J.M., KOZŁOWSKA A. 1991. Przegląd fitosocjologiczny zbiorowisk leśnych Polski - ciepłolubne dąbrowy. - Fragm. Flor. Geobot. 36(1): 203-256.
• MATUSZKIEWICZ J.M., KOZŁOWSKA A. 2000. „Orchidaceous” beech forests in the Góry Krowiarki Range (Eastern Sudety Mountains). - Fragm. Flor. Geobot. 45(1-2): 373-391.
• MATUSZKIEWICZ W. 1982. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. - PwN, warszawa, 298 ss.
• MATUSZKIEWICZ W. 2005. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. - Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 540 ss.
• MATUSZKIEWICZ W., MATUSZKIEWICZ A. 1973. Przegląd fitosocjologiczny zbiorowisk leśnych Polski. cz. 1. Lasy bukowe. - Phytocoenosis, Biuletyn Fitosocjologiczny 2(2): 143-201.
• MICHALIK S., MICHALIK R. 2000. Dynamika populacji i aktywna ochrona obuwika pospolitego Cypripedium calceolus L. w rezerwacie przyrody „Michałowiec”. - Chrońmy Przyr. Ojcz. 56(6): 13-28.
• MIREK Z., PIĘKOŚ-MIREK H., ZAJĄC A., ZAJĄC M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. - W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków, 442 ss.
• NIKLEWICZ A. 1993. Flora i zbiorowiska roślinne wzgórza bazaltowego w Grodźcu. - Zakład Bioróżnorodności i Ochrony Szaty Roślinnej, Instytut Biologii Roślin UWr., Wrocław. Mscr. pracy magisterskiej.
• OSZKINIS K. 2004. Storczyki - PWRiL, 332 ss.
• OBERDORFER E. 2001. Pflanzensoziologische Exkursionsflora: Fur Deutschland und angrenzende Gebiete. 8 Auflage. - Verl. Eugen Ulmer, pp. 1050.
• PANCER-KOTEJOWA E. 1973. Zbiorowiska leśne Pienińskiego Parku Narodowego. - Fragm. Flor. Geobot. 19(2): 197-258.
• PAX F. 1915. Schlesiens Pflanzenwelt. Eine pflanzengeographische Schilderung der Prowinz. - Gustav Fischer Verl. Jena. 313 ss.
• PIELECH R., FURMANKIEWICZ J., JAKUBSKA-BUSSE A., JARZEMBOWSKI P., ZAJĄC T., ŻUK K. 2011. Raport oddziaływania na środowisko przyrodnicze dla planowanego rozwoju robót eksploatacyjnych w kopalni wapienia na górze Połom w Wojcieszowie. - Via Naturae Agata Kowalska, na zlecenie Zakładów Wapienniczych Lhoist S.A., Wrocław, 201 ss.
• POKORNY J. 2004. The mountain range Krowiarki (Eastern Sudeten) as a refuge for Orchidaceae. - Ecological Questions 4: 83-90.
• POZNAŃSKA Z. 1988. Stanowisko obuwika pospolitego Cypripedium calceolus w rezerwacie stepowym Wały na Wyżynie Miechowskiej. - Chrońmy Przyr. Ojcz. 44(4): 71-73.
• PROĆKÓW J., SZELĄG Z. 2002. Rośliny i grzyby. - W: JANKOWSKI W. (red.), Inwentaryzacja przyrodnicza gminy Bystrzyca Kłodzka. - „Fulica” Jankowski Wojciech, na zlecenie Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody we Wrocławiu, Wrocław.
• ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 9 lipca 2004 w sprawie określenia gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną. Dz. U. 2004 Nr 168, poz. 1764.
• ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 5 stycznia 2012 w sprawie ochrony gatunkowej roślin. Dz. U. 2012 Nr 248, poz. 81.
• SAROSIEK J., KOSZELA M. 1991. Storczykowa Góra na Pogórzu Wojcieszowskim koło Bolkowa na Dolnym Śląsku. - Chrońmy Przyr. Ojcz. 47(1-2): 74-76.
• SCHALOW E. 1933. Die Ergebnisse der schlesichen Phanerogamenforschung im Jahre 1932. - Jahres-Bericht der Schles. Gesell. vaterl. Cultur 105: 154-173.
• SCHUBE T. 1903a. Die Verbreitung der GefaBpflanzen in Schlesien preussischen und osterreichischen Anteils. - R. Nischkowsky Verl. Breslau, 361 ss.
• SCHUBE T. 1903b. Die Ergebnisse der Durchforschung der schlesichen Gefasspflanzen im Jahre 1902. - Jahres-Bericht der Schles. Gesell. vaterl. Cultur 80: 33-59.
• SCHUBE T. 1905. Die Ergebnisse der Durchforschung der schlesichen Gefasspflanzen im Jahre 1903. - Jahres-Bericht der Schles. Gesell. vaterl. Cultur. 82: 75-95.
• SCHUBE T. 1914. Die Ergebnisse der Durchforschung der schlesichen Gefasspflanzen im Jahre 1913. - Jahres-Bericht der Schles. Gesell. vaterl. Cultur. 91: 133-155.
• SCHUBE T. 1929. Die Ergebnisse der Durchforschung der schlesichen Gefasspflanzen im Jahre 1928. - Jahres-Bericht der Schles. Gesell. vaterl. Cultur. 101: 88-96.
• SZCZĘŚNIAK E. 2004. Flora roślin naczyniowych i roślinność rezerwatu „Jeziorko Daisy” koło Mokrzeszowa - Acta Bot. Siles. 1: 71-83
• SZCZĘŚNIAK E. 2010. Murawy z rzędu Brometalia erecti (W. Koch 1926) Br.-Bl. 1936 w Sudetach polskich: zróżnicowanie i wpływ zmian użytkowania (na przykładzie pasma Krowiarki, Masyw Śnieżnika) - W: RATYŃSKA H., WALDON B. (red.), Ciepłolubne murawy w Polsce - stan zachowania i perspektywy ochrony. - Wyd. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz, s. 325-337.
• SZELĄG Z. 1995. Koeleriapyramidata (Poaceae) kommt in Polen vor. - Fragm. Flor. Geobot. 40(2): 749-753.
• SZELĄG Z. 2000. Rośliny naczyniowe Masywu Śnieżnika i Gór Bialskich. - Fragm. Flor. Geobot. Polonica, Suppl. 3: 2-255.
• ŚPIEWAKOWSKI E. R., SPANIDIS A., PIASECKI J., KORCZYŃSKI M. 1988. Największe stanowisko obuwika pospolitego Cypripedium calceolus L. na Pomorzu Zachodnim. - Chrońmy Przyr. Ojcz. 44(4): 74-78.
• ŚWIEBODA M. 1976. Rozmieszczenie obuwika pospolitego Cypripedium calceolus L. w Polsce. - ochr. Przyr. 41: 205-230.
• URBAŃSKI J. 1948. O występowaniu obuwika pospolitgo (Cypripedium calceolus L.) w Nadleśnictwie Kosobudy koło Zwierzyńca na Zamojszczyźnie. - Chrońmy Przyr. Ojcz. 4(11-12): 42-43.
• WILLNER W. 2002. Syntaxonomische Revision der sudmitteleuropaischen Buchenwalder. - Phytocoenologia 32(3): 337-453.
• WIMMER F. 1841. Flora von Schlesien preussischen und osterreichischen Antheils. - Verlag von Ferdinand Firt, Breslau, 464 ss.
• WIMMER F. 1857. Flora von Schlesien preussischen und osterreichischen Antheils. - Ferdinand Firt’s Verl., Breslau, 695 ss.
• WIMMER F., GRABOWSKI H. 1827. Flora Silesiae. Pars Prima. - Apud Guilelum Theophilum Teophilum Korn, Vratislaviae, 446 ss.
• ZAJĄC A. 1978. Atlas of distribution of vascular plants in Poland. - Taxon 27(5-6): 481-484.
• ZARZYCKI K. 1986. Lista wymierających i zagrożonych roślin naczyniowych Polski - W: ZARZYCKI K., WOJEWODA W. (red.), Lista roślin wymierających i zagrożonych w Polsce. - PWN, Warszawa, s. 11-28.
• ZARZYCKI K., SZELĄG Z. 1992. Czerwona lista roślin naczyniowych zagrożonych w Polsce. - W: ZARZYCKI K., WOJEWODA W., HEINRICH Z. (red.), Lista roślin zagrożonych w Polsce. - Instytut Botaniki im. W. Szafera, PAN, Kraków, s. 87-98.
• ZARZYCKI K., SZELĄG Z. 2006. Czerwona lista roślin naczyniowych w Polsce. - W: MIREK Z., ZARZYCKI K., WOJEWODA W., SZELĄG Z. (red.), Czerwona lista roślin i grzybów Polski. - Instytut Botaniki im. W. Szafera, PAN, Kraków, s. 9-20.