Częstotliwość spożycia warzyw i owoców przez dzieci i młodzież w szkołach podstawowych i gimnazjach w Polsce

• Autorzy: Wolnicka K. , Jaczewska-Schuetz J. , Taraszewska A. , Charzewska J. , Jarosz M.

Warianty tytułu

EN

Frequency of consumption of vegetables and fruits by children and adolescents in primary and lower secondary schools in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wprowadzenie: Warzywa i owoce stanowią bardzo istotny element zdrowego żywienia. Produkty te są ważnym źródłem przeciwutleniaczy, błonnika oraz witamin i składników mineralnych. Regularne spożywania warzyw i owoców przyczynia się do zmniejszenia ryzyka zapadalności na choroby układu sercowo-naczyniowego, a także niektóre nowotwory. Cel pracy: Celem pracy była ocena częstotliwości spożycia warzyw i owoców wśród uczniów szkół podstawowych i gimnazjów. Materiał i metody: Badanie przeprowadzono w grupie 3266 uczniów szkół podstawowych i gimnazjów z terenu 16 województw. Badanie przeprowadzono metodą ankietową. Ankieta zawierała pytania zamknięte, w której wydzielono 6 poziomów częstotliwości spożycia dla warzyw i owoców. Wyniki: Częściej po warzywa jak i owoce sięgają dziewczęta niż chłopcy i to zarówno w szkole podstawowej, jak i w gimnazjum. Wraz z wiekiem zmniejsza się liczba uczniów spożywających owoce codziennie więcej niż jeden raz, a także zmniejsza się liczba uczniów spożywających warzywa codziennie więcej niż jeden raz. Wykazano, że 62% chłopców i 56% dziewcząt w gimnazjum nie spożywa owoców codziennie oraz aż 65% chłopców i 58% dziewcząt w gimnazjum nie spożywa warzyw codziennie. Wnioski: W Polsce spożycie warzyw i owoców przez dzieci w szkołach podstawowych i gimnazjach jest niewystarczające w stosunku do zaleceń. Ze względu na pogarszanie się nawyków żywieniowych z wiekiem, wydaje się niezbędne podejmowanie działań edukacyjnych motywujących do zwiększania spożycia warzyw i owoców na wszystkich etapach edukacji, zaczynając już od najmłodszych dzieci. Równie ważne dla zdrowia dzieci jest promowanie wśród rodziców korzyści ze spożycia warzyw i owoców.

EN

Introduction: Vegetables and fruits are a very important part of healthy eating. These products are an important source of antioxidants, fiber and vitamins and minerals. Regular consumption of vegetables and fruits contributes to reducing the risk of cardiovascular disease as well as some cancers. Aim of the study: The aim of the study was to evaluate the frequency of fruit and vegetable consumption among pupils in primary and lower secondary schools. Material and methods: The study was conducted in a group of 3266 primary and secondary school students from 16 voivodships. The survey was conducted by the questionnaire. The questionnaire contained six closed frequency levels for vegetables and fruits. Results: Girls more often consume fruit and also vegetables than boys, both in primary school and in lower secondary school. With age, the number of students consuming fruit more than once a day is decreasing as well as the number of students consuming vegetables more than once a day. It has been shown that 62% of boys and 56% of girls in lower secondary schools do not eat fruits every day and as many as 65% of boys and 58% of girls in lower secondary schools do not consume vegetables every day. Conclusions: In Poland, the consumption of vegetables and fruits by children in primary and lower secondary schools is insufficient in relation to recommendations. Due to the deterioration of eating habits with age, it is necessary to undertake educational activities promoting the frequency of fruit and vegetable consumption at all stages of education starting from the youngest children. It is also important to promote among parents the benefits of eating vegetables and fruits for the health of children.

Słowa kluczowe

PL

Polska; szkoly podstawowe; gimnazja; dzieci; mlodziez; zywienie czlowieka; warzywa; owoce; spozycie zywnosci; czestotliwosc spozycia; nawyki zywieniowe

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm
• Rocznik: 2017
• Tom: 44
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.258-267,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wolnicka K.

• Zakład Żywienia i Dietetyki z Kliniką Chorób Metabolicznych i Gastroenterologii, Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie, ul.Powsińska 61/63, 02-903 Warszawa

autor

Jaczewska-Schuetz J.

• Zakład Żywienia i Dietetyki z Kliniką Chorób Metabolicznych i Gastroenterologii, Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie, Warszawa

autor

Taraszewska A.

• Zakład Żywienia i Dietetyki z Kliniką Chorób Metabolicznych i Gastroenterologii, Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie, Warszawa

autor

Charzewska J.

• Zakład Żywienia i Dietetyki z Kliniką Chorób Metabolicznych i Gastroenterologii, Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie, Warszawa

autor

Jarosz M.

• Zakład Żywienia i Dietetyki z Kliniką Chorób Metabolicznych i Gastroenterologii, Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie, Warszawa

Bibliografia

• 1. Ruesten A., Feller S., Bergmann M., et al.: Diet and risk of chronic diseases: results from the first 8 years of follow-up in the EPIC-Potsdam study. Eur. J. Clin. Nutr., 2013, 67, 412 - 419.
• 2. Oyebode O., Gordon-Dseagu V., Walker A., et al.: Fruit and vegetable consumption and all-cause, cancer and CVD mortality: analysis of Health Survey for England data. Epidemiol. Community Health 2014, 68, 9, 856 - 862.
• 3. Miedema M. D., Petrone A., Shikany J. M., et al.: The association of fruit and vegetable consumption during early adulthood with the prevalence of coronary artery calcium after 20 years of follow-up: The CARDIA study. Circulation 2015, DOJ: 101161/CIRULATIONAHA.114.012562.
• 4. Jarosz M.: Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej dla dzieci i młodzieży. Żyw. Czlow. Metab., 2016, 3, 145 - 151.
• 5. Dzielska A.: Spożywanie wybranych produktów, [w]: Zdrowie i zachowania zdrowotne młodzieży szkolnej w Polsce na tle wybranych uwarunkowań socjodemograficznych. Wyniki badań HBSC 2014. J. Mazur (red.), Warszawa, IMiD, 2015,144 - 155.
• 6. Wolnicka K., Jaczewska-Schuetz J., Taraszewska A.: Analiza czynników wpływających na spożycie warzyw i owoców przez dzieci w wieku szkolnym. Probl. Hig. Epidemiol., 2014, 95, 2, 389 - 393.
• 7. Wolny B.: Szkolna edukacja żywieniowa a preferowane sposoby odżywiania uczniów. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 2013, 32, 181 - 196.
• 8. Poznańska A., Rabczenko D., Wojtyniak B.: Wybrane czynniki ryzyka zdrowotnego związane ze stylem życia, [w]: Sytuacja zdrowotna ludności Polski. B. Wojtyniak (red). Warszawa, PZH, 2016, 346 - 351.
• 9. Rasmussen M., Krolner R., Klepp K. I., et.al.: Determinants of fruit and vegetable consumption among children and adolescents: a review of the literature. Part I: Quantitative studies. Int. J. Behav. Nutr. Phys. Act., 2006, 3 - 22.
• 10. Harton A., Florczak J., Myszkowska-Ryciak J., et. al: Spożycie warzyw i owoców przez dzieci w wieku przedszkolnym. Probl. Hig. Epidemiol., 2015, 96, 4, 732 - 736.
• 11. Newerli-Guz J., Kulwikowska K.: Zachowania żywieniowe i preferencje dzieci w wieku przedszkolnym - Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni 2014, 86, 80 - 89.
• 12. Roszko-Kirpsza I., Olejnik B., Kulesza M.: Żywienie dzieci wiejskich w 2 i 3 roku życia. Probl. Hig. Epidemiol., 2012, 93, 3, 605 - 612.
• 13. Ambroży J., Bester J., Czuchraj W., et al.: Nawyki żywieniowe oraz częstość spożycia wybranych produktów przez dzieci w wieku 10 - 13 lat zamieszkałe na terenach miejskich i wiejskich Ann. Acad. Med. Siles., 2013, 67, 4, 231 - 237.
• 14. Cimoszuk D., Sierakowska M., Łagoda K., et al: Sposoby żywienia młodzieży uczącej się. Pielęgniarstwo XXI wieku, 2003, 4, 75 - 80.
• 15. Neely E., Walton M., Stephens C. R: Young people's food practices and social relationships. A thematic synthesis. Appetite 2014, 82, 50 - 60.
• 16. Sa J., Lock K.: Will European agricultural Policy for school fruit and vegetables improve public health? A review of school fruit and vegetable programmes. J. Public. Heath. 2008,18, 6.
• 17. Wolnicka K., Taraszewska A., Jaczewska-Schuetz J.: School Fruit Scheme impact on fruit and vegetable consumption among school children. Żyw. Człow. Metab., 2013, 4, 40.
• 18. Kristjansdottir A. G.: Children’s and parents’ perceptions of the determinants of children’s fruit and vegetable intake in a low-intake population. Public Health Nutr., 2009, 12, 1224 - 1233.
• 19. Wolnicka K., Taraszewska A., Jaczewska-Schuetz J., et al.: Factors within the family environment such as parents’ dietary habits and fruit and vegetable availability have the greatest influence on fruit and vegetable consumption by Polish children. Public Health Nutr., 2015, 18, 15, 2705 - 2711.