EN
Chickling vetch seeds (raw or autoclaved at 112°C for 10, 20 or 30 min and at 121°C for 10, 20, 30, 60, 90 or 120 min) were applied as an object for comparison of three tests used for the evaluation of seed thermal processing efficiency (i.e. trypsin inhibitor activity - TIA, cresole red index - CRI, and protein dyspersion index - PDI) with a method worked out by the authors and called bromocresole purple index (BCPI). Seed auto- claving caused a decrease in TIA (from 23.13 TUI/mgDM for a raw sample to 2.00 TUI/mgDM for a sample autoclaved at 121°C for 120 min) and in PDI (from 90.46% for a raw sample to 15.63% for a sample autoclaved at 121°C for 120 min), as well as an increase in CRI (from 1.48 mg/gDM for a raw sample up to 4.82 mg/gDM for a sample autoclaved at 121°C for 120 min) and in BCPI (from 15.10 mg/gDM for a raw sample up to 38.09 mg/gDM for a sample autoclaved at 121°C for 120 min). All compared estimation ways appeared to be useful at studied seed evaluation; however, due to great sensibility (c=0.19), detectability (d = 327.6s), distinguishability (r=94%) and low time-consumption (h=1.5h), the application of BCPI tests was found the most proper. High correlation coefficients between BCPI and other evaluation methods (BCPI & TIA - r = -0.84; BCPI & CRI - r=0.94; BCPI & PDI - r=-0.75) point out to the possibility of replacing the time- and cost-consuming determinations (e.g. antitrypsin activity - TUI or determination of protein dispersion index - PDI) with a simple, rapid and cheap bromocresole purple index - BCPI. Symbols and abbreviations: ß [%] - maximum relative determination error, BCPI - bromocresole purple index, x - test sensitivity, CRI - cresole red index, CV - variation coefficient, δ - detectable minimum, ɳ - test time-consumption, r - correlation coefficient, NIR - least significant differences, MD - mean value, MTN - the mass of thousand seeds, N - the number of compared results, PDI - protein dispersibility index, p - sample discrimination, SD - standard deviation, TIA - trypsin inhibitor activity, TUI - trypsin inhibitor unit, w - test detectability.
PL
Nasiona lędźwianu siewnego (surowe lub autoklawowane w temperaturze 112°C przez 10, 20 lub 30 minut i w temperaturze 121°C przez 10, 20, 30, 60, 90 lub 120 minut) zastosowano jako obiekt porównania trzech testów stosowanych do oceny skuteczności obróbki termicznej nasion (tj. aktywności inhibitora trypsyny - TIA, wskaźnika czerwieni krezolowej - CRI i współczynnika dyspersji białka - PDI) oraz metody opracowanej przez autorów i nazwanej wskaźnikiem purpury bromokrezolowej (BCPI). Autoklawowanie nasion spowodowało obniżenie TIA (z 23,13 TUI/ mgs m. - dla próby surowej do 2,00 TUI/ mgs.m.- dla próby autoklawowanej w 121°C przez 120 minut) i PDI (z 90,46% - dla próby surowej do 15,63% dla próby autoklawowanej w 121°C przez 120 minut) oraz wzrost CRI (z 1,48 mg/g.s.M. - dla próby surowej do 4,82 mg/gs.M dla próby autoklawowanej w 121°C przez 120 minut) i BCPI (z 15,10 mg/gs.M. - dla próby surowej do 38,09 mg/gs.M dla próby autoklawowanej w 121°C przez 120 minut). Wszystkie porównywane sposoby okazały się przydatne do oceny badanych nasion, jednak ze względu na dużą czułość (x = 0,19), wykrywalność (ß = 2,43%), rozróżnialność (p=94%) oraz małą czasochłonność (ɳ = 1,5h), zastosowanie testu BCPI okazało się najwłaściwsze. Wysokie współczynniki korelacji pomiędzy BCPI i pozostałymi metodami oceny (BCPI i TIA - r = -0,84; BCPI i CRI r = 0,94; BCPI i PDI - r = -0,75) wskazują na możliwość zastąpienia czasochłonnych i kosztownych oznaczeń (np. oceny aktywności antytrypsynowej - TUI lub oznaczenia współczynnika dyspersji białka - PDI) przez prosty, szybki i tani wskaźnik purpury bromokrezolowej - BCPI.