Stres szkolny a zaburzenia zdrowia młodzieży gimnazjalnej

• Autorzy: Supranowicz P. , Wysocki M. J.

Warianty tytułu

EN

School stress and health disorders of post-elementary school adolescents

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem badań było sprawdzenie wpływu stresu szkolnego na poziom zdrowia i zaburzenia zdrowotne w okresie dorastania. Dane zebrano od uczniów dziesięciu gimnazjów w Warszawie. Badania przeprowadzono w dwóch etapach, gdy młodzież uczęszczała do drugiej klasy (783 uczniów w wieku 14-15 lat) i w następnym roku, gdy ci sami uczniowie uczęszczali do trzeciej klasy (804 uczniów w wieku 15-16 lat). Cztery mierniki mierzyły ciężkość stresu szkolnego: 1) zmiana szkoły, 2) trudności w nauce, 3) brak wsparcia ze strony wychowawcy, 4) niechęć chodzenia do szkoły. Przyjęto siedem mierników poziomu zdrowia i zaburzeń zdrowotnych: 1) samoocena stanu zdrowia, 2) samopoczucie fizyczne, 3) samopoczucie psychiczne, 4) absencja chorobowa w ciągu ostatniego miesiąca, 5) częstość pozostawania w domu lub w szpitalu z powodu zaburzeń zdrowia w ciągu ostatniego roku, 6) częstość kontaktowania się z lekarzem w ciągu ostatniego roku, 7) częstość przyjmowania leków. Założono, że pierwsze trzy z nich są miernikami subiektywnymi, a dalsze cztery miernikami obiektywnymi. Analiza wykazała, że: 1) relatywnie więcej dziewcząt niż chłopców przeżywało niechęć chodzenia do szkoły, 2) uczniowie, którzy zmienili szkołę, mieli trudności w nauce, mieli negatywne relacje z wychowawcą lub odczuwali niechęć chodzenia do szkoły, w porównaniu z tymi, którzy tych problemów nie odnotowali, na ogół, niżej oceniali swoje zdrowie i samopoczucie i częściej cierpieli z powodu zaburzeń zdrowotnych, 3) subiektywne mierniki zdrowia były dużo bardziej związane ze stresem szkolnym niż mierniki obiektywne. Opracowano również sumaryczną skalę rangową stresu szkolnego.

EN

The aim of the study was to examine influence of school stress on level of health and health disorders in adolescence. The data were collected from students of ten post-elementary schools in Warsaw. The investigation were carried on in two stages, when adolescents attended second grade (783 students aged 14-15 years), and in the next year, when they attended third grade (804 students aged 15-16 years). Four indicators measured severity of school stress: 1) change of school, 2) difficulties in learning, 3) lack of support from teacher, 4) dislike to go to school. Seven indicators were accepted as indicators of the level of health and health disorders: 1) self-assessment of health status, 2) physical well-being, 3) psychical well-being, 4) sick absenteeism during the last month, 5) frequency of staying at home or in hospital during the last year due to health disorders, 6) frequency of being in contact with physician during the last year, 7) frequency of intake medicines. The first three of them were assumed as subjective indicators, and the further four as objective indicators. The analysis found out that: 1) relatively more girls than boys experienced dislike to go to school, 2) students, who changed school, had difficulties in learning, had negative relation with teacher or dislike to go to school, in comparison to those, who did not notice these problems, in general, lower assessed their health and well-being and more frequently suffered from health disorders, 3) subjective indicators of health were much more associated with school stress than objective indicators. Simultaneously, the summarized rank scale of school stress was elaborated.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
• Rocznik: 2010
• Tom: 61
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.171-178,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Supranowicz P.

• Zakład Promocji Zdrowia i Szkolenia Podyplomowego, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny w Warszawie, ul.Chocimska 24, 00-791 Warszawa

autor

Wysocki M. J.

Bibliografia

• 1. Cohen S.: Psychosocial influences on immunity and infectious disease in humans. W: Handbook of human stress and immunity. Ed. R. Glaser, Academic Press, San Diego 1994, 301-319.
• 2. Currie C., Gabhainn S.N., Godeau E., Roberts C., Smith R., Currie D., Picket W., Richter M., Morgan A., Bernakow V.: Inequalities in young people’s health: HBSC international reports from the 2005/2006 survey. WHO, Copenhagen 2008.
• 3. Dentzer R., Mormede P.: Psychoneuroimmunology of stress. W: Stress, the immune system and psychiatry. Eds. B.E. Leonard, K. Miller, John Wiley and Sons, Chichester 1995, 47-67.
• 4. Domagała-Kręcioch A.: Niedostosowanie społeczne uczniów a niepowodzenia szkolne. Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2008.
• 5. Grabińska B.: Funkcjonowanie dziecka w rodzinie dotkniętej alkoholizmem. W: Rodzinne uwarunkowania rozwoju dzieci z problemami edukacyjnymi. Red. J. Żarczyńska-Hyla, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2008, 27-38.
• 6. Guszkowska M.: Przebieg transakcji stresowej u młodzieży i czynniki go modernizujące. Wydawnictwo AWF, Warszawa 2003.
• 7. Mazur J., Woynarowska B., Małkowska A, Woynarowska- -Sołdan M., Kołoło H.: Środowisko psychospołeczne szkoły i przystosowanie szkolne a zdrowie i zachowania zdrowotne uczniów w Polsce: raport z badań. Red. B. Woynarowska, Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2003.
• 8. Mularska M.: Uczeń i stres. Lider 2002, 1 (131), 9-10.
• 9. Pawłowska A., Grzywacz Z.: Dysfunkcjonalność rodziny a rozwój osobowości dzieci i młodzieży. Wydawnictwo Miscellea, Koszalin 1998.
• 10. Płotka A., Majcherczyk I., Czernikiewicz A., Szymona K., Pawłowska B.: Uczeń w sytuacji stresu szkolnego. Zdr. Publ. 2002, 112, supl.1, 169-173.
• 11. Portman R.: Dzieci a stres: istota zagadnienia. Tłum. E. Martyna. Wydawnictwo Jedność, Kielce 2007.
• 12. Rutkowski K.: Następstwa urazów psychicznych doznawanych w dzieciństwie. Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2006.
• 13. Supranowicz P.: Postrzegane wsparcie ze strony rodziców i rówieśników a zachowania szkodliwe dla zdrowia. Ann. Univ. Mariae Curie-Sklodowska Sec. D Medicina 2004, 59, supl. 14(6), 308-313.
• 14. Supranowicz P., Berzanskyte A., Czart M., Valinteliene R., Wysocki M.J.: Risk behaviors in mid-adolescence: attitudinal and social determinants. W: Advances in psychology research, vol. 45. Ed. A. Columbus, Nova Science Publishers Inc., New York 2006, 85-120.
• 15. Supranowicz P., Wysocki M.J., Berzanskyte A., Valinteliene R., Kondrataviciute G.: Reliability and predictive validity of PMSW18-Ad scale (Physical, Mental and Social Well-being scale – Adolescent version): Polish and Lithuanian experiences. Ann. Univ. Mariae Curie- -Sklodowska Sec. D Medicina, 60, supl. 2005, 16(5), 284-287.
• 16. Szczepańska J. Czy warto się uczyć: komunikat z badań. CBOS, Warszawa 2007.
• 17. Terelak J.F.: Człowiek i stres: koncepcje – źródła – reakcje – radzenie sobie – modyfikatory. Oficyna Wydawnicza BRANTA, Bydgoszcz 2008.
• 18. Tobiasz-Adamczyk B.: Stres społeczny a stan zdrowia. W: Wybrane elementy socjologii zdrowia i choroby. Red. B. Tobiasz-Adamczyk, Wydawnictwo UJ, Wyd. III, Kraków 2000, 137-160.
• 19. Uszyński M.: Stres i antystres – patomechanizm i skutki zdrowotne. MedPharm, Wrocław 2009.
• 20. Williams D. R., House J. S.: Stress, social support, control and coping: a social epidemiology view. W: Health promotion research: towards a new social epidemiology. Eds. B. Badura, I. Kickbush, WHO, Copenhagen 1991.
• 21. Zdankiewicz-Ścigała E., Przybylska M.: Trauma – proces i diagnoza. Instytut Psychologii PAN, Warszawa 2002.

Uwagi

Rekord w opracowaniu