Zmiany pokrywy glebowej pod wpływem erozji

• Autorzy: Paluszek J.

Warianty tytułu

EN

The changes of soil cover as a result of erosion

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The objectivc of the paper is to evaluate the influence of soil erosion on soil morphology of Luvisols and Phaeozems, soil properties and crop yields. Depth of soil profiles and genetic horizons are analysed during field research in order to determine a truncation extent of eroded soils in comparison with the model profile of non-eroded soil. A characteristic feature of the soil cover in loess and moraine areas is the mosaic-type differentiation of the non-eroded soils, soils of various erosion classes, and colluvial deposits on the slopes and foothills. This variability is the effect of the levelling off of the original micro-relief of the loess surface through tillage erosion. Destruction of soil genetic horizons is accompanied by depletion of humus substances and nutrients in soil. In contrast to non-eroded soils, Ap horizons of eroded soils developed from illuvial horizons or parent material have poorer aggregation, aggregate water stability and less favourable water-air properties. As a result of small aggregate water stability, eroded soils are susceptible to crusting and further water erosion during periods of heavy runoff. Also, erosion tend to destroy crop plants and to leach plant protection chemicals. Affecting crops and soil fertility, erosion contributes to large losses of crop yields.

Słowa kluczowe

PL

gleby erodowane; erozja gleb; gleby deluwialne; cechy morfologiczne; wlasciwosci gleby; plony roslin

• Wydawca: -
• Czasopismo: Prace i Studia Geograficzne
• Rocznik: 2010
• Tom: 45
• Opis fizyczny: s.279-294,rys.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Paluszek J.

• Instytut Gleboznawstwa i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Lublin

Bibliografia

• Battiston L.A., Miller M.H., Shelton I.J., 1987, Soil erosion and corn yield in Ontario. I. Field evaluation, Can. J. Soil Sci. 67, 731-745.
• Bieniek B., 1997, Właściwości i rozwój gleb deluwialnych Pojezierza Mazurskiego. Acta Acad. Agricult. Tech. Olst., Agricultura 64, Suppl. B., 1 -81.
• Borowiec J., 1965, Czarnoziemy Wyżyny Lubelskiej. Część I. Warunki występowania i ogólna charakterystyka gleb, Ann. Univ. Mariae Curie -Skłodowska, B, 20, 125- 146.
• Borowiec J., 1972, Problem występowania czarnoziemów na terenie Polski. Ann. Univ. Mariae Curie-Skłodowska, B, 27, 159-203.
• Cihacek L.J., Swan J.B., 1994, Effect of erosion on soil chemical propcrties in the north central region of the United States, J. Soil Water Conserv. 49, 259-265.
• Ebeid M.M., Lal R., Hall G.F., Miller E., 1995, Erosion effects on soil properties and soybean yield of a Miamian soil in Western Ohio in a season with below normal rainfall, Soil Technol. 8, 97-108.
• Emmerich W.E., 2003, Season and erosion pavement influence on saturated soil hydraulic conductivity, Soil Sci. 168, 637-645.
• Gliński J., Turski R., 1976, Rozwój procesów erozji gleb w zależności od sposobów zagospodarowania oraz uprawy mechanicznej i ich wpływ na kształtowanie pokrywy glebowej, Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 177, 47-71.
• IUSS, ISRIC, FAO, 2007, World reference base for soil resources 2006. First updote 2007. A framework for international classification, correlation and communication. World Soil Resources, 103, Rome, 128 s.
• Kaźmierowski C., 2001, Szczegółowa kartografia zerodowanych gleb płowych w mikrozlewni rolniczej na Pojezierzu Poznańskim, Folia Univ. Agric. Stetinensis 217, Agricultura 87, 87-92.
• Klimowicz Z., 1993, Zmianz pokrywy glebowej w obszarze utworów lessowych i lessowatych w zależności od okresu użytkowania i rzeźby terenu, Rozpr. Wydz. BiNoZ UMCS, 47, 90 s.
• Koćmit A., Raczkowski B., Podlasiński M., 2001, Typologiczna przynależność erodowanych gleb wytworzonych z glin morenowych wybranego obiektu na Pomorzu Zachodnim, Folia Univ. Agric. Stetinensis 217, Agricultura 87, 103 - 108.
• Liang A.Z., Zhang X.P., Yang X.M., McLaughlin N.B., Shen Y., Li W.F., 2009, Estimation of total erosion in cultivated black soils in northern China from vertical profiles of soil organic carbon, Europ. J. Soil Sci. 60, 223-229.
• Licznar M., 1985, Właściwości gleb i kierunki ich ewolucji na terenach erodowanych Płaskowżu Głubczyckiego, Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu, Rozpr. 48, 1- 79.
• Licznar M., Drozd J., Licznar S.E., 1995, Próba wyceny wartości użytkowo-rolniczej gleb zbocza na podstawie urodzajności rośliny wskaźnikowej, Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 418, 135- 140.
• Marcinek J., 1994, Rozmiary erozji wodnej gleb w Wielkopolsce,. Rocz. AR w Poznaniu 266, Melior. Inż., Środ. 14, 63- 73.
• Marcinek J., Komisarek J., 2001, Przekształcenia pokrywy glebowej na skutek przyspieszonej erozji wodnej falistych i pagórkowatych terenów Niziny Wielkopolski, Folia Univ. Agric. Stetinensis 217, Agricultura 87, 135-146.
• Maruszczak H., Uziak S., 1978, Wpływ mikrorzeźby obszarów lessowych na zróżnicowanie procesów glebotwórczych (na przykładzie okolic Lublina), Rocz. Glebozn. 29, 3, 159-173.
• Olson K.R., Mokma D.L., Lal R., Schumacher T.E., Lindstrom M.J., 1999, Erosion impact on crop yield for selected soils of the North Central United States, [w:] R. Lal (red.), Soil quality and soil erosion, CRC Press, Boca Raton, Florida, 259-283.
• Olson K.R., Jones R.L., 2005, Soil organie carbon and fly-ash distribution in eroded phases of soils in Illinois and Russia, Soil Till. Res. 81, 143-153.
• Paluszek J., 1994, Wpływ erozji wodnej na strukturę i wodoodporność agregatów gleb płowych wytworzonych z lessu, Rocz. Glebozn. 45 , 3/4, 21-31.
• Paluszek J., 1995, Zmiany struktury i właściwości fizycznych czarnoziemów pod wpływem erozji wodnej. Rocz. Glebozn. 46, 1/2, 21-35.
• Paluszek J., 1996, Plonowanie roślin na obszarze erodowanych gleb płowych wytworzonych z lessu. [w:] A. Józefaciuk (red.),Ochrona agroekosystemów zagrożonych erozją, Prace Nauk. Ogólnopol. Symp., IUNG, K 11/1, Puławy, 123- 131.
• Paluszek J., 2001, Właściwości wodno-powietrzne erodowanych gleb płowych wytworzonych z lessu. Acta Agrophysica 56, 233- 245.
• Paluszek J., 2004, Wpływ erozji wodnej na chemiczne właściwości gleb płowych wytworzonych z lessu, Rocz. Glebozn. 55, 4, 103-113.
• Papiernik S.K., Lindstrom M.J., Schumacher J.A., Farenhorst A., Stephens K.D., Schumacher T.E., Lobb D.A., 2005, Variation in soil properties and crop yield across an eroded prairie landscape, J. Soil Water Coserv. 60, 388-395.
• Rejman J., 2006, Wpływ erozji wodnej i uprawowej na przekształcenie gleb i stoków lessowych. Acta Agrophysica, Rozpr. i Monogr., 136, 90 s.
• Rejman J., Turski R., Paluszek J., 1998, Spatial and temporal variations in erodibility of loess soil. Soil Till. Res. 46, 61-68.
• Rejman J., Paluszek J., Rodzik J., Furtak T., 2009, Bogucin. Ocena wielkości erozji i akumulacji w użytkowanej rolniczo zlewni lessowej, Mat. Warszt. Geomorf: Procesy erozyjne na stokach użytkowanych rolniczo (metody badań, dynamika i skutki), Lublin - Guciów, 9-12.09 2009, 54-59.
• Rodzik J., 2001, Wpływ rozczłonkowania stoku na zróżnicowanie erozji gleb uprawnych, Folia Univ. Agric. Stetinensis 217, Agricultura 87, 201 - 204.
• Rodzik J., Furtak T., Paluszek J., Rejman J., 2005, Ocena zastosowania przekrojów niwelacyjno-glebowych do badań nasilenia erozji gleb, Acta Agrophysica 116, 401-407.
• Sinkiewicz M., 1998, Rozwój denudacji antropogenicznej w środkowej części Polski północnej, Wyd. UMK, Toruń, 103 s.
• Soil Survey Division Staff, 1993, Soil survey manual, Soil Conservation Service. U.S. Department of Agriculture Handbook 18, D.C. Washington, 437 s.
• Stach A., 2006, Erozja uprawowa w trakcie orki i pozyskiwania plonów, Rocz. AR w Poznaniu 375, Roln. 65, 163-179.
• Systematyka Gleb Polski, 1989, Wydanie 4, Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, Rocz. Glebozn., 40, 3/4, 1- 150.
• Turski R., 1971, Substancja organiczna gleb terenów erodowanych, Rocz. Glebozn. 22, 1, 19- 57.
• Turski R., Paluszek J., Słowińska-Jurkiewicz A., 1991, Wpływ rzeźby terenu na stopień zerodowania i właściwości fizyczne gleb lessowych, [w:] Z. Mazur, S. Pałys, W. Grodzieński (red.), Erozja gleb i jej zapobieganie, Wyd. AR, Lublin, 47-62.