Wpływ nawożenia organicznego i mineralnego na zawartość i skład aminokwasowy białka pszenicy ozimej

• Autorzy: Wiater J. , Kozera P.

Warianty tytułu

EN

Effect of organic and mineral fertilization on the content and amino-acid composition of winter wheat protein

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Prezentowane badania oparto na materiale z doświadczenia polowego ścisłego. Doświadczenie zlokalizowano na glebie płowej wytworzonej z piasku słabo-gliniastego (kompleks żytni słaby), koło Tomaszowa Lubelskiego (Roztocze Środkowe). Schemat doświadczenia obejmował 9 obiektów: 1 - kontrolny (bez nawożenia), 2 - NPK kg·ha-1 (50+25+80), 3 - słoma+wywar gorzelniany melasowy (5 Mg+40 Mg·ha-1), 4 - słoma+N (5 Mg·ha-1+40 kg N min.), 5 - wywar gorzelniany melasowy (50 Mg·ha-1), 6 - trociny z tartaku+wapno defekacyjne (60 Mg+7 Mg·ha-1), 7 - trociny z zakładu rzemieślniczego+wapno defekacyjne (60 Mg+7 Mg·ha-1), 8 - wapno defekacyjne (7 Mg·ha-1), 9 - obornik (30 Mg·ha-1). Substancje odpadowe stosowano raz na trzy lata, na początku doświadczenia. Po uwzględnieniu potrzeb pokarmowych rośliny wskaźnikowej, którą był owies nagi odmiany Akt, brakujące składniki w nawozach odpadowych uzupełniono nawozami mineralnymi. Po zbiorze owsa wysiano łubin żółty, który późną jesienią przyorano. W drugim roku uprawiano ziemniak jadalny. W trzecim roku uprawiano pszenicę ozimą, którą nawożono nawozami mineralnymi (N - 90 kg, P - 35 kg, K - 80 kg). Po zbiorze pszenicy pobrano ziarno do analiz chemicznych. W ziarnie po uprzedniej mineralizacji na mokro oznaczono zawartość azotu ogólnego metodą Kjeldahla. Następnie oznaczono skład aminokwasowy białka przy pomocy automatycznego analizatora aminokwasów T-339 po uprzednio przeprowadzonej hydrolizie w środowisku 6 mol HCl·dm-3, w temp. 105°C. Stwierdzono, że zawartość białka w pszenicy ozimej zróżnicowało stosowane nawożenie. Najwięcej białka zawierało ziarno pszenicy zebrane z obiektów, na których stosowano słomę+wywar, sam wywar i słomę+N mineralny. Następcze oddziaływanie obornika na zwartość białka można porównać do nawożenia mineralnego. Nawożenie odpadami, a w następnych latach nawożenie organiczne i mineralne nieznacznie modyfikowało skład aminokwasowy białka ziarna pszenicy. Najwięcej aminokwasów egzogennych zawierało białko ziarna z obiektów, gdzie w pierwszym roku stosowano obornik. Nawożenie wpływało na zróżnicowanie zawartości poszczególnych aminokwasów egzogennych, takich jak: lizyna, walina i metionina. Zróżnicowaniu pod wpływem nawożenia uległa także zawartość aminokwasów endogennych. Jakość białka wyrażona wskaźnikiem EAA zależała od nawożenia i była wyższa w ziarnie pochodzącym z obiektów nawożonych w stosunku do ziarna z kontroli. Stwierdzono, że aminokwasem ograniczającym wartość białka dla pszenicy była lizyna, izoleucyna i walina.

EN

Presented research based on the material from field experiment. The experiment was situated on the poor soil formed from poor-loamy sand (poor rye complex) near Tomaszów Lubelski (the Mid-Roztocze). The research scheme covered 9 objects: 1 - control (without fertilization), 2 - NPK kg·ha-1 (50+25+80), 3 - straw+treacle distillery decoction (5+40 Mg·ha-1), 4 - straw+N (5 Mg·ha-1+40 kg N min.), 5 - treacle distillery decoction (50 Mg·ha-1), 6 - sawdust from sawmill+agricultural lime (60+7 Mg·ha-1), 7 - sawdust from craftsman’s workshops+agricultural lime (60+7 Mg·ha-1), 8 - agricultural lime (7 Mg·ha-1), 9 - farmyard manure (30 Mg·ha-1). Waste matter was used once per three years, at the beginning of experiment. Considering nutrition needs of indicator plant, which was naked oat of Akt cultivar, the lacking ingredients in waste fertilizers were filled up by mineral fertilizers. After oat crop, the yellow lupine was sown and ploughed later on. In the second year of experiment potato plant was grown. In third year, the winter wheat was grown, being fertilized with mineral fertilizers (N - 90 kg, P - 35 kg, K - 80 kg). After wheat harvesting brain was taken to chemical analyses. After mineralization the total nitrogen content in grain was determined Kjeldahl method. Amino-acid composition of protein was determined by automatic amino-acid analyser T-449, after hydrolysis in environment of 6 mol HCl·dm-3, at temperature 105°C. It was stated that protein content in winter wheat was differentiated depending on the type of used fertilization. The most protein contained wheat grain from the objects with straw+decoction, decoction only and straw+mineral N. Successive impact of farmyard manure on protein content may be compared to mineral fertilization. Waste fertilization and in the next years organic and mineral fertilization, slightly modified amino-acid composition of wheat grain protein. Most of exogenic amino-acids were in grain protein from objects where farmyard manure was used. Fertilization affected diversification of particular exogenic amino-acids such as lysine, valine, methionine. Under the influence of fertilization, the endogenic amino-acid content was also differentiated. Protein quality expressed by EAA indicator, depended on fertilization and was higher in grain from fertilized objects than in grain from control plot. It was stated that the amino-acids limiting the protein value for wheat were lysine, isoleucine and valine.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2010
• Tom: 556
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.323-331,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wiater J.

autor

Kozera P.

Bibliografia

• Barczak B. 1995. Wpływ nawożenia azotem na jakość białka ziarna jęczmienia jarego. Cz.I. Frakcje bałkowe. Rocz. Nauk Rol. Ser. A 111(1-2): 85-97.
• Barczak B., Nowak K., Cwojdziński W. 1996. Wpływ nawożenia organicznego i mineralnego na ilość i jakość białka ziarna żyta. Zesz. Nauk. AR w Szczecinie 172, Rol. 62: 15-22.
• Cwojdziński W., Nowak K. 2000. Wpływ nawożenia na wysokość i jakość plonu w 6-rotacji statycznego doświadczenia nawozowego. Folia Univ. Agric. Stetinensis 211, Agriculture 84: 63-68.
• Dębicki R., Wiater J. 1989. Wpływ nawożenia różnymi materiałami organicznymi na zawartość białka w ziarnie i słomie żyta ozimego. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 370: 151-164.
• Domska D. 1973. Wpływ nawożenia na zawartość azotu i jakość białka pszenicy i jęczmienia. Cz. II. Aminokwasy. Zesz. Nauk. ART w Olsztynie 3: 116-129.
• Domska D., Wojtkowiak K., Warechomska M., Raczkowski M. 2003. Wpływ nawożenia organicznego-mineralnego na plonowanie jęczmienia jarego i jakość ziarna. Cz. II. Skład białka i zawartość aminokwasów. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 494: 99-104.
• Kuszelewski L., Łabętowicz J., Szulc W. 1996. Współdziałanie nawozów mineralnych z obornikiem w kształtowaniu dynamiki wzrostu i pobierania składników pokarmowych w uprawie jęczmienia jarego i pszenicy ozimej. Zesz. Nauk. AR w Szczecinie 172, Rol. 62: 273-284.
• Łabętowicz J., Stępień W., Gutowska A. 1999. Porównanie wartości nawozowej trzech wywarów gorzelnianych ziemniaczanego, żytniego, melasowego w doświadczeniach mikropoletkowych. Folia Univ. Agric. Stetinensis 200, Agriculture 77: 213-219.
• Mazur T., Sądej W. 1999. Działanie wieloletniego nawożenia obornikiem, gnojowicą i nawozami mineralnymi na plon roślin białka. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 465: 181-194.
• Nowak K., Majcherczak E. 2002. Skład aminokwasowy białka plonu roślin uprawianych w 4-letnim cyklu zmianowania w zależności od nawożenia i wapnowania. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 484: 441-449.
• Oser B.L. 1951. Metod for intergrating essentials amino acid content in the nutritional evaluation of protein. J. Am. Dietetic Ass. 27: 396.
• Wiater J. 2000. Wpływ nawożenia organicznego-mineralnego na bilans węgla organicznego w glebie. Folia Univ. Agric. Stetinensis 211, Agriculture 84: 515-520.
• Wiater J., Wesołowski M. 1998. Wpływ nawożenia na zawartość i plon białka zbóż uprawianych w monokulturze. Zesz. Nauk. AR w Krakowie 54: 127-136.
• Wołoszyk C., Krzywy E., Głowacka A. 1998. Porównanie wpływu obornika bez i z dodatkiem kory sosnowej na plon roślin i białka ogólnego. Zesz. Nauk. AR w Krakowie 54: 163-168.

Uwagi

PL

Rekord w opracowaniu