Variation in the abundance and reproductive characteristics of Great Tits Parus major in forest and monoculture plantations

• Autorzy: Da Silva L.P. , Alves J. , Alves Da Silva A. , Ramos J. A. , Fonseca C.

Warianty tytułu

PL

Porównanie liczebności i biologii lęgowej bogatki w czterech typach środowisk leśnych

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Natural forests have been progressively replaced by other forest types, mainly monoculture plantations. We compared the abundance of Great Tits and its main food competitors, the Chaffinch Fringilla coelebs and other tits species (Blue Tit Cyanistes caeruleus, Coal Tit Periparus ater and Crested Tit Lophophanes cristatus), and breeding parameters of Great Tits in four forest types: a mixed forest, a native broadleaf forest, a Maritime Pine Pinus pinaster plantation and a Blue Gum Eucalyptus globulus plantation in Central Portugal. The breeding parameters (laying date, clutch size, egg volume, hatching success, fledging success and chick body mass) were collected from nest boxes placed in the four forest types. The censuses indicated a higher abundance index of Great Tit and its food competitors in the mixed and broadleaf forest, when compared to the monoculture plantations. Occupancy rate of nest boxes was not directly related with tit abundance due to differences in the availability of natural nest cavities among forest types, and differences in preference for nesting cavities among tit species. However, a Great Tit abundance index gave similar results to the densities described in the literature, except for the Great Tit in the Eucalyptus plantations where the placement of the nest boxes should explain our value of 2.1 birds ha1, which is four times higher than that reported for other Eucalyptus plantations. Egg volume differed significantly among forest types; it was higher in the pine plantations and lower in the Eucalyptus plantations. Surprisingly, all other breeding parameters (laying date, clutch size, chick body mass, hatching and fledgling success) were similar among forest types and between years. On the other hand the number of eggs, hatchlings and fledglings were lower than those obtained in other studies in the Iberian Peninsula. Our results suggest that Great Tits have a high plasticity that enables them to adjust their breeding strategies even to forest plantations, if nest sites are available.

PL

Lasy naturalne często są zastępowane przez lasy gospodarcze, głównie jednorodne monokultury iglaste. Na terenie Półwyspu Iberyjskiego naturalne lasy liściaste są zastępowane zarówno przez monokultury sosnowe, jak i plantacje eukaliptusów gaikowych. Jak dotąd brak jest danych o charakterystyce lęgów ptaków w europejskich lasach eukaliptusowych. Dane takie mogą pośrednio odzwierciedlać dostępność pożywienia dla ptaków dorosłych i ich piskląt. W pracy porównano liczebność bogatki oraz gatunków, które mogą konkurować z nią o pokarm — zięby oraz innych sikor (modraszka, czubatka i sosnówka) w czterech typach lasów Centralnej Portugalii, a także scharakteryzowano jej lęgi. Badania prowadzono w latach 2009-2010 na czterech powierzchniach usytuowanych: w lesie mieszanym o charakterze naturalnym, naturalnym lesie liściastym, monokulturze sosny nadmorskiej oraz plantacji eukaliptusa gaikowego. Oba lasy naturalne charakteryzowały się starszym wiekiem drzewostanu i bardziej zróżnicowaną strukturą. Liczebność ptaków określono na podstawie liczeń punktowych. Skontrolowano 12 punktów dla każdego typu lasu, jednokrotna kontrola trwała 15 min, odnotowywano tylko ptaki stwierdzone w odległości do 30 m od obserwatora. Na podstawie liczby obserwowanych/ słyszanych ptaków wyliczono wskaźnik liczebności (na 1 ha). Skrzynki lęgowe (łącznie 470) rozwieszone były we wszystkich badanych typach środowisk leśnych, w siatce 40 x 40 m. Zebrano informacje o dacie złożenia pierwszego jaja, wielkości zniesienia, średniej objętości jaj w lęgu, sukcesie kłucia, sukcesie lęgowym i średniej masie ciała piskląt (określanej w 15-16 dniu życia). Stwierdzono występowanie różnic we wskaźnikach liczebności bogatki i innych sikor pomiędzy lasami, podobnych różnic nie stwierdzono dla zięby (Tab. 1). Wskaźnik liczebności bogatki był wyższy w lasach o charakterze naturalnym niż w monokulturach (Tab. 1). Stwierdzone liczebności bogatki były podobne do tych opisywanych dla lasów o podobnym charakterze, oprócz liczebności dla plantacji eukaliptusów, która była czterokrotnie wyższa niż opisywana dotychczas, co wiąże się z powieszeniem skrzynek lęgowych do badań biologii lęgowej. Nie stwierdzono różnic w terminie przystępowania do lęgów, wielkości zniesienia, liczbie klujących się i opuszczających gniazdo piskląt oraz ich masie ciała zarówno pomiędzy badanymi różnymi typami lasów, jak i latami (Tab. 2, Fig. 1). Objętość jaj różniła się między lasami i była największa w monokulturze sosnowej, a najmniejsza na plantacji eukaliptusa. Autorzy podkreślają jednak, że zarówno wielkość zniesienia, jak i liczba piskląt były niższe od tych stwierdzanych dotychczas na Półwyspie Iberyjskim. Wyniki pracy wskazują, że bogatka jest bardzo plastyczna i z powodzeniem może gniazdować w monokulturach i plantacjach eukaliptusów, jeśli tylko dostępne są miejsca lęgowe.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Ornithologica
• Rocznik: 2012
• Tom: 47
• Numer: 2
• Opis fizyczny: p.147-155,fig.,ref.

Twórcy

autor

Da Silva L.P.

• Department of Biology and Centre for Environmental and Marine Studies (CESAM), University of Aveiro, 3810-193 Aveiro, Portugal

autor

Alves J.

• Department of Biology and Centre for Environmental and Marine Studies (CESAM), University of Aveiro, 3810-193 Aveiro, Portugal

autor

Alves Da Silva A.

• Department of Life Sciences, Institute of Marine Research (IMAR/CMA), Faculty of Sciences and Technology, University of Coimbra, 3004-517 Coimbra, Portugal

autor

Ramos J. A.

• Department of Life Sciences, Institute of Marine Research (IMAR/CMA), Faculty of Sciences and Technology, University of Coimbra, 3004-517 Coimbra, Portugal

autor

Fonseca C.

• Department of Biology and Centre for Environmental and Marine Studies (CESAM), University of Aveiro, 3810-193 Aveiro, Portugal

Bibliografia

• AFN. 2010. [National Forest Inventory 2005/2006]. Ministério da Agricultura, do Desenvolvimento Rural e das Pescas & Autoridade Florestal Nacional, Lisbon.
• Andreu J., Barba E. 2006. Breeding dispersal of Great Tits Parus major in a homogeneous habitat: effects of sex, age, and mating status. Ardea 94: 45-58.
• Atiénzar F., Visser M. E., Greno J. L., Holleman L. J. M., Belda E. J., Barba E. 2010. Across and within-forest effects on breeding success in Mediterranean great tits Parus major. Ardea 98: 77-89.
• Bańbura M., Sulikowska-Drozd A., Kaliński A., Skwarska J., Wawrzyniak J., Kruk A., Zieliński P., Bańbura J. 2010. Egg size variation in Blue Tits Cyanistes caeruleus and Great Tits Parus major in relation to habitat differences in snail abundance. Acta Ornithol. 45: 121-129.
• Barbaro L., Rossi J.-P., Vetillard F., Nezan J., Jactel H. 2007. The spatial distribution of birds and carabid beetles in pine plantation forests: the role of landscape composition and structure. J. Biogeogr. 34: 652-664.
• Barlow J., Gardner T. A., Araújo I. S. et al. 2007. Quantifying the biodiversity value of tropical primary, secondary, and plantation forests. Proc. Natl. Acad. Sci. USA 104: 18555-18560.
• Belda E. J., Barba E., Gil-Delgado J. A., Iglesias D. J., López G. M., Monrós J. S. 1998. Laying date and clutch size of great tits (Parus major) in the Mediterranean region: a comparison of four habitat types. J. Ornithol. 139: 269-276.
• Bibby C. J., Burgess N. D., Hill D. A. 2000. Bird Census Techniques. Cambridge University Press, Cambridge.
• Blondel J. 1985. Breeding strategies of the blue tit and coal tit (Parus) in mainland and island Mediterranean habitats: A comparison. J. Anim. Ecol. 54: 531-556.
• Blondel J. 2007. Coping with habitat heterogeneity: the story of Mediterranean blue tits. J. Ornithol. 148 (Suppl. 1): S3-S15.
• Blondel J., Clamens A., Cramm P., Gaubert H., Isenmann P. 1987. Population studies on tits in the Mediterranean region. Ardea 75: 21-34.
• Catry P., Costa H., Elias G., Matias R. 2010. [Birds of Portugal - Ornithology of the mainland territory]. Assírio & Alvim, Lisbon.
• Christians J. K. 2002. Avian egg size: variation within species and inflexibility within individuals. Biol. Rev. 77: 1-26.
• Cockle L. K., Marin K., Drever M. C. 2010. Supply of tree-holes limits nest density of cavity-nesting birds in primary and logged subtropical Atlantic forest. Biol. Conserv. 143: 2851-2857.
• Costanza R., d'Arge R., de Groot R. et al. 1997. The value of the world's ecosystem services and natural capital. Nature 387: 253-260.
• Daily G. C., Söderqvist T., Aniyar S. et al. 2000. The Value of Nature and the Nature of Value. Science 289: 395-396.
• Dias P. C., Meunier F., Beltra S., Cartan-Son M. 1994. Blue tits in Mediterranean habitat mosaics. Ardea 82: 363-372.
• Dingemanse N. J., Both C., van Noordwijk A. J., Rutten A. L., Drent P. 2003. Natal dispersal and personalities in great tits (Parus major). Proc. R. Soc. Lond. B 270: 741-747.
• Encabo S. I., Barba E., Gil-Delgado J. A., Monrós J. S. 2002. Geographical variation in egg size of the great tit Parus major, a new perspective. Ibis 144: 623-631.
• Encabo S. I., Monrós J. S., Barba E. 2001. Egg size variation in a Mediterranean Great tit Parus major population. Ardeola 48: 63-70.
• Grotan V., Saether B.-E., Engen S., van Balen J. H., Perdeck A. C., Visser M. E. 2009. Spatial and temporal variation in the relative contribution of density dependence, climate variation and migration to fluctuations in the size of great tit populations. J. Anim. Ecol. 78: 447-459.
• Hartley M. J. 2002. Rationale and methods for conserving biodiversity in plantation forests. For. Ecol. Manage. 155: 81-95.
• James F. C., Warner N. O. 1982. Relationships between temperate forest bird communities and vegetation structure. Ecology 63: 159-171.
• Liu J., Diamond J. 2005. China's environment in a globalizing world. Nature 435: 1179-1186.
• Mägi M., Mänd R., Tamn H., Sisask E., Kilgas P., Tilgar V. 2009. Low reproductive success of great tits in the preferred habitat: A role of food availability. Ecoscience 16: 145-157.
• Malhi Y., Roberts T. J., Betts R. A., Killeen T. J., Li W., Nobre C. A. 2008. Climate change, deforestation, and the fate of the Amazon. Science 319: 169-172.
• Mänd R., Leivits A., Leivits M., Rodenhouse N. L. 2009. Provision of nestboxes raises the breeding density of great tits Parus major equally in coniferous and deciduous woodland. Ibis 151: 487-492.
• Mänd R., Tilgar V., Lőhmus A., Leivits A. 2005. Providing nest boxes for hole-nesting birds — Does habitat matter? Biodiversity Conserv. 14: 1823-1840.
• Mazgajski T. D. 2007. Effect of old nest material on nest site selection and breeding parameters in secondary hole nesters — a review. Acta Ornithol. 42: 1-14.
• Mills G. S., Dunnung Jr. J. B., Bates J. M. 1991. The relationship between breeding bird density and vegetation volume. Wilson Bull. 103: 468-479.
• Moreira F., Delgado A., Ferreira S., Boralho R., Oliveira N., Inácio M., Silva J. S., Rego F. 2003. Effects of prescribed fire on vegetation structure and breeding birds in young Pinus pinaster stands of northern Portugal. For. Ecol. Manage. 184: 225-237.
• Nager R. G., Zandt H. S. 1994.Variation in egg size in great tits. Ardea 82: 315-328.
• Newton I. 1994. The role of nest sites limiting the numbers of hole-nesting birds: a review. Biol. Conserv. 70: 265- 276.
• Norte A. C., Ramos J. A., Sampaio H. L., Sousa J. P., Sheldon B. C. 2010. Physiological condition and breeding performance of the great tit. Condor 112: 79-86.
• Pimentel C., Nilsson J. 2007a. Breeding paterns of great tits (Parus major) in pine forest along Portuguese west coast. J. Ornithol. 148: 59-68.
• Pimentel C., Nilsson J. 2007b. Response of Great Tits Parus major to an irruption of a Pine Processionary Moth Thaumetopoea pityocampa population with a shifted phenology. Ardea 95: 191-199.
• Pina J. P. 1989. Breeding bird assemblages in eucalyptus plantations in Portugal. Ann. Zool. Fenn. 26: 287-290.
• Preston F. W. 1974. The volume of an egg. Auk 91: 132-138.
• Proença V. M., Pereira H. M., Guilherme J., Vicente L. 2010. Plant and bird diversity in natural forest and in native and exotic plantations in NW Portugal. Acta Oecol. 36: 219-226.
• R Development Core Team 2009. R: A Language and Environment for Statistical Computing, R Foundation for Statistical Computing, Vienna, Austria.
• Reed T. M. 1982. Interspecific territoriality in the chaffinch and great tit on islands and the mainland of Scotland: playback and removal experiments. Anim. Behav. 30: 171-181.
• Santos A. M. M. 1993. [Characterization of National Forest Buçaco]. Ediliber Gráfica, Coimbra.
• Sanz J. J. 1998. Effects of geographic an habitat on breeding parameters of great tits. Auk 115: 1034-1051.
• Sanz J. J., García-Navas V., Ruiz-Peinado J. V. 2010. Effect of habitat type and nest-site characteristics on the breeding performance of Great and Blue Tits (Parus major and P. caeruleus) in a Mediterranean landscape. Ornis Fennica 87: 41-51.
• Shvidenko A., Barber C. V., Persson R. 2005. Forest and woodland systems. In: Hassan R., Scholes R., Ash N. (eds). Ecosystems and Human Well-being: Current State and Trends. Island Press, Washington D.C., pp. 585-621.
• Tellería J. L., Galarza A. 1990. [Birds and landscape in northern Spain: effect of afforestation with exotic trees]. Ardeola 37: 229-245.
• van Balen J. H. 1973. A comparative study of the breeding ecology of the great tit Parus major in different habitats. Ardea 61: 1-93.
• van Balen J. H. 1984. The relationship between nest-box size, occupation and breeding parameters of the Great Tit Parus major and some other hole-nesting species. Ardea 72: 163-175.
• van Balen J. H., Booy C. J. H., Franeker J. A., Osieck, E. R. 1982. Studies on hole-nesting birds in natural nest sites. 1. Availability and occupation of natural nest-sites. Ardea 70: 1-24.