Pszczoły rezerwatu leśnego „Dziki Ostrów” niedaleko Bydgoszczy

• Autorzy: Banaszak J. , Twerd L.

Warianty tytułu

EN

Bees of the “Dziki Ostrow” nature reserve near Bydgoszcz

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono wyniki trzyletnich badań (2009, 2011-2012) przeprowadzonych w rezerwacie leśnym „Dziki Ostrów" niedaleko Bydgoszczy w Kotlinie Toruńskiej, obejmującym świetlistą dąbrowę. Rezerwat stanowi wyspę leśną pośród torfiastych łąk w dolinie Noteci. Wykazano z tego terenu 58 gatunków Apiformes (57 gatunków dziko żyjących pszczół oraz pszczoła miodna). Do najliczniejszych należały Bombus lucorum, Evylaeus albipes i Nomada moeschleri, stanowiące łącznie 38,5% udziału przy subdominacji Andrena haemorrhoa, Evylaeus calceatus i Hylaeus communis. Cechą fenologii pszczół badanej dąbrowy jest w miarę jednolity udział liczby gatunków i liczebności pszczół przez cały okres wegetacyjny (kwiecień-sierpień) z niewielkim spadkiem na przełomie czerwca i lipca. Stała różnorodność Apiformes jest efektem kwitnienia przez cały sezon dość licznych gatunków roślin żywicielskich pszczół, m.in. borówki czarnej Vaccinium myrtillus, konwalii majowej Convallaria majalis, kokoryczki wonnej Polygonatum odoratum, ciemiężyka białokwiatowego Vincetoxicum hirundinaria, jastrzębca baldaszkowego Hieracium umbellatum, pszeńca gajowego Melampyrum nemorosum i rozchodnika wielkiego Sedum maximum.

EN

The paper presents the results of a three-year study (2009, 2011-2012) in a thinned oak wood in the forest reserve "Dziki Ostrów" near Bydgoszcz in the Toruńska Basin. The reserve is a forest island among peaty meadows in the Noteć River Valley. A total of 58 species of Apiformes (57 species of wild bees and Apis mellifera) were identified. The most abundant species are Bombus lucorum, Evylaeus albipes and Nomada moeschleri, which collectively account for 38.5% of the total abundance. Andrena haemorrhoa, Evylaeus calceatus and Hylaeus communis are subdominants. With regard to phenology, the assemblage inhabiting the thinned oak wood is characterised by a fairly uniform distribution of the number of species and their abundance throughout the growing season (April-August), with a slight decrease in late June and early July. This uniformity is associated with the continuous blooming throughout the growing season of a relatively large number of host plants, such as Vaccinium myrtillus, Convallaria majalis, Polygonatum odoratum, Vincetoxicum hirundinaria, Hieracium umbellatum, Melampyrum nemorosum and Sedum maximum.

Słowa kluczowe

PL

owady; owady zapylajace; owady dziko zyjace; pszczoly; pszczoly dziko zyjace; Apiformes; zroznicowanie gatunkowe; struktura dominacji; dynamika pojawu; rosliny zywicielskie; rezerwaty lesne; rezerwat Dziki Ostrow; Kotlina Torunsko-Bydgoska; Polska Polnocno-Zachodnia

• Wydawca: -
• Czasopismo: Chrońmy Przyrodę Ojczystą
• Rocznik: 2015
• Tom: 71
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.53-60, rys.,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Banaszak J.

• Katedra Ekologii, Instytut Biologii Środowiska, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Al.Ossolińskich 12, 85-093 Bydgoszcz

autor

Twerd L.

• Katedra Ekologii, Instytut Biologii Środowiska, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Al.Ossolińskich 12, 85-093 Bydgoszcz

Bibliografia

• Aizen M.A., Harder L.D. 2009. The global stock of domesticated honey bees is growing slower than agricultural demand for pollination. Current Biology 19: 915-918.
• Banaszak J. 1977. Pszczoły (Hymenoptera: Apoidea) rezerwatu „Dębina" pod Wągrowcem. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią, Seria С - Zoologia 30: 155-158
• Banaszak ). 1980a. Pszczoły (Apoidea, Hymenoptera) siedlisk kserotermicznych rejonu dolnej Wisły. Fragmenta Faunistica 25 (19): 335-360.
• Banaszak J. 1980b. Studies on methods of censusing the numbers of bees (Hymenoptera, Apoidea). Polish Ecological Studies 6 (2): 355-366.
• Banaszak J. 1983. Ecology of bees (Apoidea) of agricultural landscape. Polish Ecological Studies 9 (4): 421-505.
• Banaszak J. 1991. Pszczoły (Apoidea) grądów i dąbrów świetlistych Niziny Mazowieckiej. Zeszyty Naukowe WSP w Bydgoszczy. Studia Przyrodnicze 8: 23-36.
• Banaszak J. (red.). 1998. Ekologia wysp leśnych. Wydawnictwo Uczelniane WSP, Bydgoszcz.
• Banaszak J., Cierzniak T. 1994. Estimate of density and diversity of Apoidea (Hymenoptera) in steppe reserve „Zbocza Płutowskie" on the lover Vistula river. Polskie Pismo Entomologiczne 63:319-337.
• Banaszak J., Cierzniak Т., Kriger R., Wendzonka J. 2006. Bees of xerothermic swards in the lower Vistula valley: diversity and Zoogeographie analyses (Hymenoptera: Apoidea: Apiformes). Polskie Pismo Entomologiczne 75: 105-154.
• Banaszak J., Ratyńska H., Banaszak W.A. 2004. Proponowany rezerwat „Folusz" pod Szubinem jako ostoja termofilnej szaty roślinnej i fauny żądłówek (Hymenoptera: Aculeata: Apoidea, Scolioidea). Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią, Seria С - Zoologia 50: 101-132.
• Banaszak J., Ratyńska H., Szefer P. 2014. Diversity of bees and associated plant cover. The care of „Ostrów Male Rudy" habitat island in the Noteć river valley near Bydgoszcz (Hymenoptera, Apoidea, Apiformes). Badania Fizjograficzne, Seria С - Zoologia 54: 29-56.
• Celary W. 1995. Nomadinii (Hymenoptera, Apoidea, Anthophoridae) of Poland. Monografie fauny Polski, Tom 20, Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN, Kraków.
• Kearns C.A., Inouye D.W., Waser N.M. 1998. Endangered mutualisms: The conservation of plant-pollinator interactions. Annual Review of Ecology and Systematics 29: 83-112.
• Lewandowska A., Mazur M., Wachowiak E., Marcysiak K, Boratyński A. 2010. Szata roślinna rezerwatu „Dziki Ostrów koło Brzozy". W: Szczepkowski A., Obidziński A. (red.). Planta in vivo, in vitro et in silico. Streszczenia referatów i plakatów. LV Zjazd PTB, 6-12 września, Warszawa.
• Pawlikowski T. 1985. Zgrupowania dzikich pszczołowatych (Hymenoptera, Apoidea) na kserotermicznych siedliskach wydmowych Kotliny Toruńskiej. Studia Societatis Scientiarum Torunensis. Sectio E, 10 (4): 1-82.
• Pawlikowski Т., Celary W. 2003. Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XXIV. Błonkówki - Hymenoptera. Zeszyt 68a. Pszczołowate - Apidae. Wstęp i podrodzina lepiarkowate - Colletinae. Toruń.
• Pesenko Yu. A., Banaszak J., Cierzniak T. 2002. Keys to Insects of Poland, Vol. 24, Hymenoptera. No. 68b, Bees - Apidae. Subfamily Halictinae (Series of Keys, Nr. 164). Entomological Society of Poland, Toruń.
• Plan 1992. Plan urządzania gospodarstwa rezerwatowego rezerwatu przyrody „Dziki Ostrów" 1992. Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej, Oddział w Toruniu.
• Szymańska В., Szymański S. 1959. Dziki Ostrów koło Brzozy. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza. Nr 19. Biologia - zeszyt II. PWN, Poznań.
• Urbański J. 1930. „Dziki Ostrów" koło Brzozy pod Bydgoszczą. Wydawnictwo Okręgowego Komitetu Ochrony Przyrody na Wielkopolskę i Pomorze, Poznań.
• Wodziczko A., Krawiec F., Urbański J. 1938. Dziki Ostrów koło Brzozy (Pomniki i zabytki przyrody Wielkopolski - Wydawnictwo Okr. Komit. Ochrony Przyrody na Wielkopolskę i Pomorze), Poznań.