Rola wybranych przeciwutleniaczy w wysiłku fizycznym

• Autorzy: Jozwik K. , Kozlowska A. , Okreglicka K.

Warianty tytułu

EN

The role of selected antioxidants in physical activity

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wysiłek fizyczny jest jednym z czynników nasilających produkcję wolnych rodników tlenowych w organizmie człowieka. Wzrost intensywności procesów oddychania i zwiększone zużycie tlenu przez mięśnie szkieletowe podczas wykonywania ćwiczeń fizycznych prowadzą do powstawania reaktywnych form tlenu. Stan ten definiowany jest jako stres oksydacyjny i określa zaburzoną równowagę pomiędzy działaniem wolnych rodników a zdolnością organizmu do ich neutralizacji. Reaktywne formy tlenu wykazują destrukcyjne działanie na struktury biologiczne, mogą powodować uszkodzenia komórek i tkanek, co prowadzi do poważnych zaburzeń funkcjonowania organizmu człowieka. Naturalny system obrony przed szkodliwym działaniem wolnych rodników tlenowych stanowią przeciwutleniacze, m.in. kwas askorbinowy, tokoferol, polifenole, karotenoidy oraz selen, które neutralizują reaktywne formy tlenu i zmniejszają skutki stresu oksydacyjnego. W związku z powyższym, sugeruje się, iż związki te mogą wpływać na efektywność wysiłku.

EN

Physical activity is one of the factors that increasing production of free radicals in the human body. Respiration and increased oxygen consumption by skeletal muscle during exercise lead to the formation of reactive oxygen species (ROS). Reactive oxygen species have a destructive effect on biological structures, can cause damage to cells and tissues, which leads to serious disturbances of the human body. Natural defense against free radicals are antioxidants, ie. ascorbic acid, tocopherol, polyphenols, carotenoids and selenium, which neutralize reactive oxygen species and reduce the effects of oxidative stress. Therefore, it is suggested that these molecules may influence the efficiency of physical activity.

Słowa kluczowe

PL

aktywnosc fizyczna; przeciwutleniacze; kwas askorbinowy; tokoferole; karotenoidy; selen; polifenole; likopen

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm
• Rocznik: 2015
• Tom: 42
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.23-33,bibliogr.

Twórcy

autor

Jozwik K.

• Zakład Medycyny Zapobiegawczej i Higieny, Katedra Medycyny Społecznej, I Wydział Lekarski, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa

autor

Kozlowska A.

• Zakład Medycyny Zapobiegawczej i Higieny, Katedra Medycyny Społecznej, I Wydział Lekarski, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa

autor

Okreglicka K.

• Zakład Medycyny Zapobiegawczej i Higieny, Katedra Medycyny Społecznej, I Wydział Lekarski, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa

Bibliografia

• 1. Scott C.: Misconceptions about Aerobic and Anaerobic Energy Expenditure. J. Int. Soc. Sports Nutr., 2005, 2, 32-37
• 2. Young I.S., Woodside J.V.: Antioxidants in health and disease. J. Clin. Pathol., 2001, 54, 3, 176-186.
• 3. Kerksick C., Willoughby D.: The antioxidant role of glutathione and N-acetyl-cysteine supplements and exercise-induced oxidative stress. J. Int. Soc. Sports Nutr., 2005, 2, 38-44.
• 4. Clarkson P.M., Thompson H.S.: Antioxidants: what role do they play in physical activity and health? Am. J. Clin. Nutr., 2000, 72, Suppl., 637S-646S.
• 5. Villano D., Vilaplana C., Medina S., et al.: Effect of elite physical exercise by triathletes on seven DNA oxidation catabolites. Free Radie. Res., 2015,19,1-34.
• 6. Arsic A., Vucic V., Glibetic M., et al.: Redox balance in elite female athletes: differences based on sport types. J. Sports Med. Phys. Fitness 2015 (w druku).
• 7. Padayatty S. J., Katz A., Wang Y., et al.: Yitamin C as an antioxidant: evaluation of its role in disease prevention. J. Am. Coli. Nutr., 2003, 22,1, 18-35.
• 8. Peake J.M.: Vitamin C: effects of exercise and reąuirements with training. Int. J. Sport Nutr. Exerc. Metab., 2003,13, 2,125-151.
• 9. Tauler P., Aguiló A., Gimeno I., et al.: Influence of vitamin C diet supplementation on endogenous antioxidant defences during exhaustive exercise. Pfluge- rs Arch., 2003,446,6,658-664.
• 10. Petersen A.M., Pedersen B.K.: The anti-inflammatory effect of exercise. J. Appl. Physiol., 2005, 98,4,1154-1162.
• 11. Nieman D.C., Peters E.M., Henson D.A., et al.: Influence of Vitamin C Supplemen­tation on Cytokine Changes Following an Ultramarathon. J. Interferon. Cytokine. Res., 2000, 20, 11, 1029-1035.
• 12. Kearns M.T., Dalal S., Horstmann S.A., et al.: Vascular en- dothelial growth factor enhances macrophage clearance of apoptotic cells. Am. J. Physiol. Lung. Celi. Mol. Physiol., 2012, 302, 7, 711-718.
• 13. Bryer S.C., Goldfarb A.H.: Effect of high dose vitamin C supplementation on muscle soreness, damage, function, and oxidative stress to eccentric exercise. Int. J. Sport. Nutr. Exerc. Metab., 2006,16, 3, 270-80.
• 14. Zoppi C.C., Hohl R., Silva F.C., et al.: Vitamin C and E Supplementation Effects in Pro­fessional Soccer Players Under Regular Training. J. Int. Soc. Sports. Nutr., 2006,3,2,37- 44.
• 15. Packer L.: Protective role of vitamin E in biological Systems. Am. J. Clin. Nutr., 1991,53,1050S-1055S.
• 16. Claycombe K. J., Meydani S.N.: Vitamin E and genome stabili- ty. Mutat. Res., 2001,475,1-2,37-44.
• 17. Negis Y., Zingg J.M., Libinaki R., et al.: Vitamin E and cancer. Nutr. Cancer 2009,61, 6,875-878.
• 18. Sacheck J.M., Milbury P.E., Cannon J.G., et al.: Effect of vitamin E and eccentric exercise on selected biomarkers of oxidative stress in young and elderly men. Free Radie. Biol. Med., 2003, 34, 12, 1575-1588.
• 19. Hiitler M., Woweries S., Leithauser R., et al.: Exercise-induced changes in blood levels of -tocopherol. Eur. J. Appl. Physiol., 2001, 85,1-2,151-156.
• 20. Takanami Y., Iwane H., Kawai Y., et al.: Vitamin E Supplementation and Endurance Exercise. Sports Med., 2000, 29,2, 73-83.
• 21. Rokitzki L., Logemann E., Huber G., et al..: Alpha-Tocopherol supplementation in racing cyclists during extreme endurance training. Int. J. Sport Nutr., 1994, 4, 3, 253- 264.
• 22. Avery N.G., Kaiser J.L., Sharman M. J., et al.: Effects of vitamin E supplemen­tation on recovery from repeated bouts of resistance exercise. J. Strength Cond. Res., 2003,17, 4, 801-809.
• 23. Zera T.L., Fernandez M.L.: Cardioprotective effects of dietary polyphenols. J. Nutr., 2005,135,10,2291-2294.
• 24. Han X., Shen T., Lou H.: Dietary poly- phenols and their biological significance. Int. J. Mol. Sci., 2007,8,950-988.
• 25. Manach C., Scalbert A., Morand C., et al.: Polyphenols: food sources and bioavailability. Am. J. Clin. Nutr., 2004, 79,5, 727-747.
• 26. Gonzalez R., Ballester I., López-Posadas R., et al.: Effects of flavonoids and other polyphenols on inflammation. Crit. Rev. Food Sci. Nutr., 2001, 51, 4, 331-362.
• 27. Prochazkova D., Bouśova I., Wilhelmova N.: Antioxidant and prooxidant properties of flavonoids. Fitoterapia 2011, 82, 4, 513-523
• 28. Hertel W., Peschel G., Oze- gowski J.H., et al: Inhibitory Effects of Triterpenes and Flavonoids on the Enzymatic Activity of Hyaluronic Acid-Splitting Enzymes. Arch. Pharm., 2006, 339, 6, 313-318.
• 29. Plunkett B.A., Callister R., Watson T.A., et al.: Dietary antioxidant restriction affects the inflammatory response in athletes. Br. J. Nutr., 2010, 103, 8, 1179-1184.
• 30. Li-jun W.: Effect of Lycopene and Exercise on Humań Hemorheology. J. Cheng. Sport. Univer., 2010, doi:030006.
• 31. Xiu-ping L.: Research on Effects of Lycopene on Humań Free Radical Metablism after High Intensity Endurance Exercises. J. Cheng. Sport. Univer., 2006, doi:264209.
• 32. Ramaswamy L., Indirani K.: Effect of supplementation of tomato juice on the oxidative stress of selected athletes. J. Int. Soc. Sports Nutr., 2011, 8, Suppl. 1, P21.
• 33. Brown K.M., Arthur J.R.: Selenium, selenoproteins and human health: a review. Public Health Nutr., 2001, 4, 593-599
• 34. M. Jarosz: Normy żywienia dla populacji polskiej - noweli­zacja. Warszawa, Instytut Żywności i Żywienia, 2012, 135-137.
• 35. Fang Y.Z., Yang S.,Wu G.: Free radicals, antioxidants, and nutrition. Nutrition 2002,18,10,872-879.
• 36. Akii M., Gurbuz U., Bicer M., et al.: Effect of selenium supplementation on lipid peroxidation, antioxidant enzymes, and lactate levels in rats immediately after acute swimming exer- cise. Biol. Tracę Elem. Res., 2011 142, 3, 651-659
• 37. Speich M., Pineau A., Ballereau F.: Minerals, tracę elements and related biological variables in athletes and during physical activity. Clin. Chim. Acta 2001, 312, 1-2, 1-11.
• 38. Rederstorff M., Kroi A., Lescure A.: Understanding the importance of selenium and selenoproteins in muscle function. Celi Mol. Life Sci., 2006, 63, 1, 52-59
• 39. Peternelj T.T., Coombes J.S.: Antioxidant supple­mentation during exercise training: beneficial or detrimental? Sports Med., 2011, 41,12, 1043-1069.
• 40. Bjelakovic G., Nikolova D., Gluud C.: Antioxidant supplements and morta- lity. Curr. Opin. Clin. Nutr. Metab. Care2014,17,1, 40-4