PL
W latach 2004-2006 w RZD w Pawłowicach koło Wrocławia przeprowadzono badania polowe i laboratoryjne nad wpływem zróżnicowanej ilości wysiewu na masę i skład chemiczny resztek pozbiorowych kilku odmian bobiku. Dwuczynnikowe doświadczenie założono w układzie „split-plot”, uwzględniając dwa czynniki zmienne: odmiany bobiku - wysokotaninową Akord oraz niskotaninowe Leo i Olga oraz liczbę wysianych nasion o pełnej wartości użytkowej: 45, 60 i 75 na 1 m2. Masa resztek pozbiorowych (słoma + korzenie + ścierń) kształtowała się przede wszystkim pod wpływem zróżnicowanej ilości wysiewu, a w mniejszym stopniu zależała od przebiegu warunków pogodowych i odmiany bobiku. Odmiana Leo charakteryzowała się większą masą resztek pozbiorowych oraz większą zawartością azotu i fosforu w słomie oraz korzeniach i ścierni w porównaniu z odmianami Akord i Olga. Przyorana substancja organiczna wzbogacała glebę przede wszystkim w potas (58 kg·ha-1) i azot (52 kg·ha-1), w mniejszym stopniu w wapń (ponad 25 kg·ha-1), w małym w magnez (ponad 10 kg·ha-1) i w znikomym w fosfor (poniżej 4 kg·ha-1).
EN
In 2004-2006 at the Research Station Pawłowice near Wroclaw, a field and laboratory study was conducted to investigate the effect of different sowing rates on the growth, morphological features and chemical composition of the seeds in three field bean cultivars. A two-factorial split-plot experiment was set for the following two variables: I. field bean cultivars with traditional type of growth: a cultivar Akord with a high content of tanine and Leo and Olga cultivars with low content of tanine; II. the number of full quality seeds sown per 1 m2: 45, 60 and 75. Harvest residues (straw + roots + stubble) were mainly affected by different sowing rates and to less degree by weather conditions, and the type of cultivar. The Leo cultivar, as compared to Akord and Olga cultivars, was characterized by higher weight of harvest residues and higher content of nitrogen and phosphorus in straw, roots and stubble. The ploughed-in organic matter enriched the soil mainly in potassium (58 kg·ha-1) and nitrogen (52 kg·ha-1), and less in calcium (under 25 kg·ha-1), very little in magnesium (up 10 kg·ha-1) and phosphorus (under 4 kg·ha-1).