Stężenie selenu w glebie i wybranych narządach saren (Capreolus capreolus) z terenu województwa wielkopolskiego

• Autorzy: Tomza-Marciniak A. , Bakowska M. , Pilarczyk B. , Semeniuk M. , Hendzel D. , Udala J. , Balicka-Ramisz A. , Tylkowska A.

Warianty tytułu

EN

Selenium concentration in soil and selected tissues of roe deer (Capreolus capreolus) from Wielkopolska region

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy było określenie stężenia selenu w glebie oraz wybranych narządach saren (Capreolus capreolus) pochodzących z województwa wielkopolskiego. Materiał do badań stanowiły wątroby i nerki saren (Capreolus capreolus) (n = 23), odstrzelonych w 2009 roku (okres letni) na obszarze województwa wielkopolskiego oraz próby gleby, pobrane w tym samym okresie z 18 punktów badawczych z głębokości 0–20 cm, zlokalizowanych na obszarze bytowania saren. Zawartość selenu oznaczano metodą spetrofluorymetryczną z wykorzystaniem 2,3-diaminonaftalenu (DAN). Stężenie selenu w glebie wahało się od 0,00 do 0,57 μg · g–1 s.m, średnio 0,19 ± 0,11 μg · g–1 s.m. Średnia koncentracja selenu w wątrobie sarenwynosiła 0,06 μg · g–1m.m., natomiast w nerkach 0,33 μg · g–1 m.m. Zaobserwowano dodatnią statystycznie istotną korelację (r = 0,7583, P = 0,00003) między tymi narządami. Niska zawartość selenu zarówno w narządach saren, jak i w glebie wskazują, że obszar objęty badaniami jest niedoborowy w selen.

EN

The aim of this study was to determine selenium content in selected tissues of roe deer (Capreolus capreolus) fromWielkopolska region and soil collected from the area of roe deer living. Research material included liver and kidney samples obtained from 23 roe deer (Capreolus capreolus). Animals were shot during the hunting season in summer 2009 in compliance with the hunting limits set. Soil samples (0–20 cm) were taken from 18 sampling sites in 2009. Selenium concentration in samples was determined spectrofluorimetrically using 2,3-diaminonaphtalene (DAN). Selenium concentration in soil ranged from 0.00–0.57 μg · g–1 d.m. average 0.19±0.11 μg · g–1 d.m. The mean Se content in livers and kidneys was 0.06 μg · g–1 w.w. and 0,33 μg · g–1 w.w., respectively.We observed positive statistically significant correlation (r = 0.7583; P = 0.00003) between these organs. Low selenium concentration in roe deer tissues and in soil indicates that examined area is deficient in selenium.

Słowa kluczowe

PL

zwierzeta lowne; sarny; sarna europejska; Capreolus capreolus; narzady wewnetrzne; watroba; zawartosc selenu; czynniki srodowiska; gleby; zanieczyszczenia gleb; selen

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Zootechnica
• Rocznik: 2010
• Tom: 09
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.251-259,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Tomza-Marciniak A.

• Katedra Biotechnologii Rozrodu Zwierząt i Higieny Środowiska, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul. Doktora Judyma 6, 71-466 Szczecin

autor

Bakowska M.

autor

Pilarczyk B.

autor

Semeniuk M.

autor

Hendzel D.

autor

Udala J.

autor

Balicka-Ramisz A.

autor

Tylkowska A.

Bibliografia

• Aastrup P., Riget F., Dietz R., Asmund G., 2000. Lead, zinc, cadmium, mercury, selenium and copper in Greenland caribou and reindeer (Rangifer tarandus). Sci. Total Environ. 245 (1–3), 149–159.
• Balicka-Ramisz A., Pilarczyk B., Ramisz A.,Wieczorek-Dąbrowska M., 2006. Effects of selenium administration on blood serum Se content and on selected reproductive characteristics of Sheep.Archiv. Tierz. 2, 176–180.
• Baneulos G.,Meek D., 1989. Seleniumaccumulation in selected vegetable. J. PlantNutr. 12, 1255–1272.
• Biernacka E., Małuszyński M.J., 2006. The Content of Cadmium, Lead and Selenium in Soils from Selected Sites in Poland. Polish J. Environ. Stud. 15 (2a), 7–9.
• Borowska K., Koper J., 2007. Rozmieszczenie selenu w glebach [w: Selen – pierwiastek ważny dla zdrowia, fascynujący dla badacza]. M. Wierzbicka, E. Bulska, A. Pyrzyńska, I. Wysocka,B.A. Zachara (red.),Wydaw. Malamut,Warszawa, 31–45.
• Borowska K., Koper J., Tykwińska T., 2007. Zawartość selenu w wybranych typach gleb mineralnych regionu Kujaw i Pomorza na tle aktywności oksydoreduktaz. Environ. Prot. Res. 31, 18–22.
• Borowska K., Malczyk P., Kędzia W., 1994. Zawartość selenu w glebach uprawnych i leśnych województwa bydgoskiego. Arsen i selen w środowisku – Problemy ekologiczne i metodyczne.PAN,Warszawa. 33–37.
• Combs Jr. G.F., 2001. Selenium in global food systems. Br. J. Nutr. 85, 517–547.
• Custer T., Cox E., Gray B., 2004. Trace elements in moose (Alces alces) found dead in Northwestern Minnesota, USA. Sci. Total Environ. 330 (1–3), 81–87.
• Dębski B., 1992. Wskaźnikowa rola mleka w ocenie hiposelenozy u bydła. Rozprawy Naukowe i Monografie.Wydaw. SGGW,Warszawa.
• Dębski B., Zachara B.,Wąsowicz W., 2001. Próby oceny poziomu selenu w Polsce oraz jego wpływ na zdrowotność. Folia. Univ. Agric. Stetin., Zootechnica 42, 31–38.
• Dembiński Z., Brodnicki M., Wandurski A., 1992. Wpływ podawania selenu na rozród świń. Med. Weter. 48 (4) 164–166.
• Galgan V., Frank A., 1995. Survey of bioavailable selenium in Sweden with the moose (Alces alces L.) as monitoring animal. Sci. Total Environ. 172 (1), 37–45.
• Geering H., Cary E., Jones L., Allaway W., 1968. Solubility and redox criteria for possible forms of selenium in soil. Soil Sci. Soc. Am. Proc. 32, 35–40.
• Gromadzińska J., Skłodowska M., Wąsowicz W., 1988. Glutathione peroxidase activity, lipid peroxides and selenium concentration in various rat organs. Biomed. Biochim.Acta 47 (1), 19–24.
• Grzebuła S., Witkowski P., 1977. Oznaczenie śladowych ilości selenu w materiale biologicznym metodą fluorymetryczną. Cz. I. Oznaczenie selenu w tkankach i płynach ustrojowych. Pol.Arch.Weter. 20, 125–138.
• Gupta U., Gupta S., 2000. Selenium in soils and crops, its deficiencies in livestock and humans: implications for management. Communications Soil Sci. Plant Analysis 31 (11–14), 1791–1807.
• Gupta U.,Watkinson J., 1985. Agricultural significance of selenium. Outlook Agric. 14, 183–189.
• Hardy G., Hardy I., 2004. Selenium: the Se-XY nutraceutical. Nutrition 20, 590–593.
• Hartikainen H., 2005. Biogeochemistry of selenium and its impact on food chain quality and human health. J. Trace Elem. Med. Biol. 18 (4), 309–318.
• Hemingway R.G., 2003. The influences of dietary intakes and supplementation with selenium andvitamin E on reproduction diseases and reproductive efficiency in cattle and sheep. Vet. Res. Commun. 27 (2), 159–174.
• Jurkowska H., 1996. Selen w glebach i roślinach.Wszechświat 97 (2), 29–32.
• Kabata-Pendias A., Pendias H., 1999. Biogeochemia pierwiastków śladowych. Wydaw. Naukowe PWN,Warszawa.
• Kuczyńska J., BiziukM., 2007. Biogeochemia selenu i jego monitoring w materiałach biologicznych pochodzenia ludzkiego. Ecol. Chem. Engineering 14, 47–65.
• LevesqueM.,Vendette E., 1971. Seleniumdetermination in soil and plantmaterials. Can. J. Soil Sci. 51, 85–93.
• Li Y.,Wang W., Luo K., Li H., 2008. Enviromental behaviors of selenium in soil of typical selenosis area, China. J. Environ. Sci. 20, 859–864.
• Markiewicz R., Borawska M., Socha K., Roszkowska M., 2006. Content of selenium and lead in some tissues of animals from Podlasie as an indicator of environmental conditions. Pol. J.Environ. Stud. 15 (2a), 135–138.
• McDowell L., Forrester D., Linda S.Wright S.,Wilkinson N., 1995. Selenium status of white-tailed red deer in southern Florida. J.Wildl. Dis. 31 (2), 205–211.
• Niedzielski P., Siepak J., Pelechaty M., Burchardt L., 2000. Occurrence of arsenic, antymony and selenium in surface waters ofWielkopolski National Park Lakes. Morena 7, 69.
• Niedzielski P., Siepak J., Siepak M., Kraska M., 2002. Occurence of arsenic, antymony and selenium in surface waters of Drawieński National Park. Pol. J. Environ. Stud. 11 (1), 41–45.
• Oh S., Sunde R., Pope A., Hoekstra W., 1976. Glutathione peroxidase response to selenium intake in lambs fed a torulabased, artificial milk. J. Anim. Sci. 42, 977–983.
• Pilarczyk B., Balicka-Ramisz A., Ramisz A., Adamowicz E., Bujak T., Tomza-Marciniak A., Bąkowska M., Dąbrowska-Wieczorek M., 2008. Selenium concentration in roe deer from theWestren Pomerania, Poland. Bull. Vet. Inst. Pulawy 52, 631–633.
• Pilarczyk B., Balicka-Ramisz A., Mituniewicz-Małek A., Ramisz A., Sablik P., Dmytrów I., 2009 a. Selen gehalte im Blutserum, in der Kuhmilch und in ihren Produkten inWestpommern. Tierarztl.Umschau 64, 327–331.
• Pilarczyk B., Balicka-Ramisz A., Ramisz A., Adamowicz E., Pilarczyk R., Tomza-Marciniak A., Bąkowska M., 2009 b. Selenium concentration in liver and kidney of free living animals (roe andred deer) fromWest Pomerania, Poland. Eur. J.Wildl. Res. 55, 279–283.
• Pilarczyk B., Balicka-Ramisz A., Ramisz A., Vovk S., Krużel B., Tomza A., 2007. Selen gehalte im Blutserum von Kuhen, Schafen Und Schweinen in derWestukraine und Westpommern. Tierarzt.Umschau 62, 123–126.
• Pilarczyk B., Hendzel D., Pilarczyk R., Tomza-Marciniak A., Błaszczyk B., Dąbrowska-Wieczorek M., Bąkowska M., Adamowicz E., Bujak T., 2010 a. Liver and kidney concentrations of selenium in wild boars (Sus scrofa) from northwestern Poland. Eur. J.Wildl Res. 56, 797–802.
• Pilarczyk B., Tomza-Marciniak A., Mituniewicz-Małek A.,Wieczorek M., Pilarczyk R.,Wójcik J., Balicka-Ramisz A., Bąkowska M., Dmytrów I., 2010 b. Selenium content in selected productsof animal origin and estimation of the degree of cover daily Se requirement in Poland. Int. J.Food Sci. Technol. 45 (1), 186–191.
• PiotrowskaM., 1984. Zawartość selenu w uprawnych glebach Polski. Rocz. Glebozn. 36 (1), 147–149.
• Puls R., 1994. Mineral levels in animal health: diagnostic data. 2nd ed. Clearbrook, British Columbia: Sherpa International, 356.
• RodriguezM., Rivero V., Ballesta R.J., 2005. Selenium distribution in topsoils and plants of a semiarid Mediterranean environment. Environ. Geochem. Health 27 (5–6), 513–519.
• Rowntree J.E., Hill G.M., Hawkins D.R., Linke J.E., Rincker M.J., Bednar G.W., Kreft R.A., 2004. Effect of Se on selenoprotein activity and thyroid hormone metabolism in beef and dairy cowsand calves. J. Anim. Sci. 82, 2995–3005.
• Wilson P., Grace D., 2001. A review of tissue reference values used to assess the trace element status of farmed red deer (Cervus elaphus). N. Z. Vet. J. 49, 126–132.
• Zabłocki Z., 1990. Selen w glebach i roślinach Pomorza Zachodniego.AR Szczecin. Rozprawa 21. Zawierta J., Wieczorek P., Machaliński B., 1997. Selen pierwiastek niezbędny i toksyczny. Biul.Magnezol. 2 (2), 130–138.
• Zimmerman T., Jenks J., Leslie D., Nejger R., 2008. Hepatic minerals of white-tailed and mule deer in the southern Black Hills, South Dakota. J.Wildl. Dis. 44 (2), 341–350.

Uwagi

Rekord w opracowaniu