Aktywność antyoksydacyjna i przeciwrodnikowa przeciwutleniaczy w oleju z nasion czarnej porzeczki i żmijowcowym

• Autorzy: Minkowski K. , Zawada K.

Warianty tytułu

EN

Antioxidative and antiradical activity of antioxidants in blackcurrant seed oil and blueweed oil

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy było porównanie skuteczności działania przeciwutleniaczy w rafinowanym oleju z nasion czarnej porzeczki (Ribes nigrum) oraz tłoczonym na zimno oleju żmijowcowym (Echium vulgare). W badaniach stosowano 4 przeciwutleniacze: ekstrakt z rozmarynu, mieszaninę tokoferoli, palmitynian askorbylu i mieszaninę palmitynianu askorbylu, α-tokoferolu i lecytyny. Skuteczność ich działania oceniano za pomocą testu przyśpieszonego utleniania Rancimat i metodą DPPH-EPR. Stwierdzono, że efektywność przeciwutleniaczy zależała od rodzaju oleju i zastosowanej dawki. Największą aktywność antyoksydacyjną w oleju z nasion czarnej porzeczki wykazywał palmitynian askorbylu (WO 110%), a w oleju żmijowcowym ekstrakt z rozmarynu (WO 130%). Najwyższą aktywność przeciwrodnikową w oleju z nasion czarnej porzeczki wykazywał palmitynian askorbylu (55,5%), a w oleju żmijowcowym mieszanina tokoferoli (38,6%). Przeprowadzone badania wskazują, że właściwości przeciwrodnikowe oleju z nasion czarnej porzeczki wynikają głównie z obecności związków lipofilnych, podczas gdy w oleju żmijowcowym związane są zarówno z frakcją lipofilną, jak i polarną, wyekstrahowaną metanolem. Stwierdzono istnienie bardzo wysokiej dodatniej korelacji pomiędzy czasem indukcji procesu autooksydacji wyznaczonym w teście przyśpieszonego utleniania Rancimat a aktywnością przeciwrodnikową przeciwutleniaczy, określoną poprzez siłę zmiatania rodnika DPPH metodą EPR.

EN

The aim of this work was to compare the effectiveness of different antioxidants in the inhibition of the autoxidation of refined blackcurrant (Ribes nigrum) seeds oil and coldpressed blueweed (Echium vulgare) oil. Four antioxidant preparations were used: rosemary extract, mix of tocopherols, ascorbyl palmitate and the mixture of ascorbyl palmitate, α- tocopherol and lecithin, in doses from 100 to 600 mg·kg⁻¹. To determine the oxidative stability and radical scavenging activity of the studied oils, the Rancimat method and the DPPH-EPR test were used. The total effectiveness of added antioxidant preparations was dose-dependent and varied due to the variety of oil. The highest antioxidant activity towards blackcurrant seed oil was shown by ascorbyl palmitate (protection factor 110%), and towards blueweed oil by rosemary extract (protection factor 130%). The best scavenging properties were observed for blackcurrant seed oil with ascorbyl palmitate (55.5%), and for blueweed oil with tocopherol mixture (38.6%). Conducted studies indicate, that antiradical properties of blackcurrant seed oil mainly result of presence of lipohilic components whereas in bluewind oil they are connected with lipohilic fraction as well as with polar fraction, extracted by methanol. There was a strong correlation between the induction time value in the Rancimat test and DPPH radical scavenging activity of oils determined by EPR spectroscopy.

Słowa kluczowe

PL

przeciwutleniacze; aktywnosc przeciwutleniajaca; aktywnosc przeciwrodnikowa; olej z nasion czarnej porzeczki; olej zmijowcowy; czarna porzeczka; Ribes nigrum; Echium vulgare; stabilnosc oksydatywna

• Wydawca: -
• Czasopismo: Postępy Nauki i Technologii Przemysłu Rolno-Spożywczego
• Rocznik: 2016
• Tom: 71
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.36-45,rys.,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Minkowski K.

• Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego im.prof.Wacława Dąbrowskiego, ul.Jubilerska 4, 04-190 Warszawa

autor

Zawada K.

• Zakład Chemii Fizycznej, Wydział Farmaceutyczny, Warszawski Uniwersytet Medyczny, ul.Banacha 1, 02-097 Warszawa

Bibliografia

• 1. AOCS Recommended Practice Cd-1c-85. 1997. Calculated iodine value
• 2. Beddows C. G., Jagait C., Kelly M. J. (2001). Effect of ascorbyl palmitate on the preservation of α-tocopherol in sunflower oil, alone and with herbs and spices. Food Chem., 73, 255-261
• 3. Giuffrida F., Destaillats F., Egart M. H., Hug B., Golay P. A., Skibsted L. H., Dionisi F. (2007). Activity and thermal stability of antioxidants by differential scanning calorimetry and electron spin resonance spectroscopy. Food Chem., 101, 1108-1114
• 4. Guil-Guerrero J. L. (2007). Stearidonic acid (18:4n -3): metabolism, nutritional importance, medical uses and natural sources. Eur. J. Lipid Sci. Technol., 109, 1226-1236
• 5. Haiyan Z., Bedgood D. R., Bishop A. G., Prenzler P. D., Robards K. (2007). Endogenous biophenyl, fatty acid and volatile profiles of selected oils. Food Chem., 100, 1544-1551
• 6. Hraš A. R., Hadolin M., Knez Ž., Bauman D. (2000). Comparison of antioxidant and synergistic effects of rosemary extract with α-tocopherol, ascorbyl palmitate and citric acid in sunflower oil. Food Chem., 71, 229-233
• 7. Kamal-Eldin A. (2006). Effect of fatty acids and tocopherols on the oxidative stability of vegetable oils. Eur. J. Lipid Sci. Technol., 108, 1051-1061
• 8. Kruszewski B., Fąfara P., Ratusz K., Obiedziński M. (2013). Ocena pojemności przeciwutleniającej i stabilności oksydatywnej wybranych olejów roślinnych. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 572, 43-52
• 9. Naik A., Meda V., Lele S. S. (2014). Application of EPR spectroscopy and DSC for oxidative stability studies of nigella sativa and lepidium sativa seed oil. J. Am. Oil Chem. Soc., 91 (6), 935-941
• 10. Papadimitriou V., Sotiroudis T. G., Xenakis A., Sofikiti N., Stavyiannoudaki V., Chaniotakis N. A. (2006). Oxidative stability and radical scavenging activity of extra virgin olive oils: An elektron paramagnetic resonance spectroscopy study. Anal. Chim. Acta, 573-574, 453-458
• 11. Pham-Huy L. A., He H., Pham-Huy C. (2008). Free Radicals, Antioxidants in Disease and Health. Int. J. Biomed Sci., 4 (2), 89-96
• 12. Pieszka M., Migdał W., Gąsior R., Rudzińska M., Bederska-Łojewska D., Pieszka M., Szczurek P. (2015) Native oils from apple, black currant and strawberry seeds as a source of polyenoic fatty acids tocochromanols: a health implication. J. Chem., 2015, ID 659541
• 13. PN-EN ISO 5508:1996. Oleje i tłuszcze roślinne oraz zwierzęce. Analiza estrów metylowych kwasów tłuszczowych metodą chromatografii gazowej
• 14. PN-ISO 6886:2009. Oleje i tłuszcze roślinne oraz zwierzęce. Oznaczanie stabilności oksydacyjnej (Test przyspieszonego utleniania)
• 15. Ratusz K., Kowalski B., Wirkowska M. (2005). Monitorowanie autooksydacji olejów rafinowanych metodą pomiarów czasów indukcji utleniania. Rośliny Oleiste, 26, 211-220
• 16. Siger A., Nogala-Kałucka M., Lampart-Szczapa E., Hoffman A. (2005). Antioxidant activity of phenolic compounds of selected cold-pressed and refined plant oils. Rośliny Oleiste, 26, 549-559
• 17. Szukalska E. (2003). Wybrane zagadnienia utleniania tłuszczów. Tłuszcze Jadalne, 38, 42-61
• 18. Tahvonen R. L., Schwab U. S., Linderborg K. M., Mykkänen H. M., Kallio H. O. (2005). Blackcurrent seed oil supplements differ in their effects on fatty acid profiles of plasma lipids, and concentrations of serum total and lipoprotein lipids, plasma glucose and insulin. J. Nutr. Bioch., 16, 353-359
• 19. Wroniak M., Ratusz K. (2011). Wpływ dodatku oleożywic rozmarynu i oregano na zmiany oksydacyjne olejów tłoczonych na zimno w teście termostatowym i teście Rancimat. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 558, 301-309