PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2016 | 23 | 3 |

Tytuł artykułu

Zanieczyszczenie żywności wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi - wymagania prawne i monitoring

Treść / Zawartość

Warianty tytułu

EN
Contamination of food with polycyclic aromatic hydrocarbons - legal requirements and monitoring

Języki publikacji

PL

Abstrakty

PL
Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne występują powszechnie w środowisku, a rozwój cywilizacyjny i technologiczny powoduje wzrost narażenia człowieka na te zanieczyszczenia. Poliareny są związkami chemicznie stabilnymi, o silnych właściwościach lipofilnych. Mogą zawierać od dwóch do kilkudziesięciu pierścieni benzenowych połączonych ze sobą, co decyduje o ich zróżnicowanych właściwościach fizykochemicznych i toksycznych. WWA to związki o udokumentowanym działaniu mutagennym i kancerogennym. W artykule omówiono zagadnienia związane z powstawaniem oraz właściwościami wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych. Szczególną uwagę zwrócono na wyniki badań żywności w kierunku zanieczyszczenia poliarenami oraz na zmiany w obowiązujących wymaganiach prawnych. Obecność WWA została stwierdzona przez wielu badaczy w produktach mięsnych i rybnych poddanych obróbce termicznej (wędzenie, smażenie, grillowanie), produktach zbożowych, owocach morza, tłuszczach roślinnych i zwierzęcych, warzywach, roślinach strączkowych, a także w żywności dla niemowląt i małych dzieci, suplementach diety, herbacie i kawie. Oznaczenie zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych wykonuje się w żywności głównie z wykorzystaniem chromatografii cieczowej lub gazowej, metodami badawczymi poddanymi walidacji, spełniającymi kryteria zawarte w Rozporządzeniu Komisji (UE) nr 836/2011. Według oceny Komisji Europejskiej niezbędne jest monitorowanie zawartości WWA w środkach spożywczych w celu stałej kontroli zagrożenia.
EN
Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) commonly occur in the environment, and the development of civilization and technology causes the exposure of man to those contaminants to increase. PAHs are chemically stable compounds with strong lipophilic properties. The amount of benzene rings, which PAHs may contain, is between two and several tens; those benzene rings are bound to one another and this determines their differentiated physical-chemical and toxic properties. PAHs are compounds with proven mutagenic and carcinogenic effects. In the paper, the issues were discussed that related to the formation and properties of polycyclic aromatic hydrocarbons. Particular attention was paid to the results of tests for PAHs in food and to changes in the legal requirements in force. Many researchers have reported the presence of PAHs in meat and fish products subjected to heat treatment (smoking, frying, grilling), cereal products, seafood, vegetable and animal fats, vegetables, legumes as well as foods for infants and young children, diet supplements, tea and coffee. In food, polycyclic aromatic hydrocarbons are determined using, principally, liquid or gas chromatography and applying test methods that meet the criteria set out in Commission Regulation (EU) No 836/2011. According to the assessment by the European Commission, it is indispensable to monitor PAHs in foods for the purpose of permanent risk control.

Wydawca

-

Rocznik

Tom

23

Numer

3

Opis fizyczny

s.5-20,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor
  • Katedra Analizy i Oceny Jakości Żywności, Wydział Technologii Żywności, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, ul.Balicka 122, 30-149 Kraków
autor
  • Katedra Analizy i Oceny Jakości Żywności, Wydział Technologii Żywności, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, ul.Balicka 122, 30-149 Kraków

Bibliografia

  • [1] Bałdyga B., Borejszo Z., Wieczorek J., Dymkowska-Malesa M., Smoczyński S.: Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w nasionach fasoli, grochu i bobu z krajowego rynku w latach 1999 - 2002. Roczn. PZH, 2005, 56 (1), 83 - 90.
  • [2] Ciecierska M., Obiedziński M.: Influence of smoking process on polycyclic aromatic hydrocarbons’ content in meat products. Acta Sci. Pol., Technol. Aliment., 2007, 6 (4), 17 - 28.
  • [3] Ciecierska M., Obiedziński M.: Oznaczenie zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w kawach naturalnych palonych metodą HPLC-FLD/DAD. Bromat. Chem. Toksykol., 2011, XLIV (3), 732 - 737.
  • [4] Ciecierska M., Obiedziński M.: Występowanie WWA w preparatach do początkowego i dalszego żywienia niemowląt oraz w żywności dla małych dzieci w odniesieniu do wymagań prawa żywnościowego Unii Europejskiej. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2009, 1 (62), 37 - 45.
  • [5] Ciecierska M., Obiedziński M.: Zanieczyszczenie olejów roślinnych wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2006, 2 (47) Supl., 48 - 55.
  • [6] Ciemniak A., Mocek K.: Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w herbatach i ich naparach. Roczn. PZH, 2010, 61 (3), 243 - 248.
  • [7] Ciemniak A., Chrąchol L.: Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) w zbożowych produktach śniadaniowych. Roczn. PZH, 2008, 59 (3), 301 - 307.
  • [8] Ciemniak A., Witczak A.: Zmiany zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) podczas przechowywania konserw ze szprota w oleju. Bromat. Chem. Toksykol., 2010, XLIII (1), 86 - 92.
  • [9] European Food Safety Authority: Polycyclic aromatic hydrocarbons in food. Scientific opinion of the panel on contaminants in the food chain (Question N° EFSA-Q-2007-136). The EFSA Journal, 2008, 724, 1 - 114.
  • [10] European Food Safety Authority: Findings of the EFSA Data Collection on Polycyclic Aromatic Hydrocarbons in Food. [on line]. Dostęp w Internecie [15.04.2015]: http://www.efsa.europa.eu/en/scdocs/doc/33r.pdf.
  • [11] Fismes J., Perrin-Ganier C., Empereur-Bissonet P., Morel J. L.: Soil-to-root transfer and translocation of polycyclic aromatic hydrocarbons by vegetables grown on industrial contaminated soils. J. Environ. Qual., 2002, 31 (5), 1649 - 56.
  • [12] Garcia Londoño V., Garcia L., Scussel V., Resnik S.: Polycyclic aromatic hydrocarbons in milk powders marketed in Argentina and Brazil. Food Addit. Contam., 2013, 30 (9), 1573 - 1580.
  • [13] Jesionek M., Odzimek J., Wlazło A.: Badanie obecności wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w tłuszczach po procesie smażenia. Proceedings of ECOpole, 2007, 1 (1/2), 147 - 151.
  • [14] Johnsson G., Bechmann R. K., Bamber S. D., Baussant T.: Bioconcentration, biotransformation, and elimination of polycyclic aromatic hydrocarbons in sheepshead minnows (Cyprinodon variegatus) exposed to contaminated seawater. Environ. Toxicol. Chem., 2004, 23 (6),1538 - 1548.
  • [15] Juszczak L.: Chemiczne zanieczyszczenia żywności i metody ich oznaczania – cz. II. Laboratorium – Przegląd Ogólnopolski, 2008, 4, 28 - 31.
  • [16] Kubiak M. S.: Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) – ich występowanie w środowisku i w żywności. Prob. Hig. Epidemiol., 2013, 94 (1), 31 - 36.
  • [17] Kuna P.: Zanieczyszczenie wybranych komponentów środowiska przez wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) w Dąbrowie Górniczej. Nauka Przyr. Technol., 2011, 5 (4), #38, 1 - 9.
  • [18] Lage Yusty M. A., Cortizo Daviña J. L.: Supercritical fluid extraction and high-performance liquid chromatography-fluorescence detection method for PAHs investigation in vegetable oils. Food Cont., 2005, 16, 59 - 64.
  • [19] McGrath T. E., Chan W. G., Hajaligol R.: Low temperature mechanism for the formation of polycyclic aromatic hydrocarbons from the pyrolysis of cellulose. J. Anal. Appl. Pyrolysis, 2003, 66, 51 - 57.
  • [20] Migdał W., Dudek R., Kapinos F., Kluska W.: Wędliny wędzone tradycyjnie – zawartość wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA). W: Właściwości produktów i surowców żywnościowych. Wybrane zagadnienia. Red. T. Tarko, A. Duda-Chodak, M. Witczak, D. Najgebauer-Lejko, Oddz. Małopolski PTTŻ, Kraków 2014, ss. 75 - 87.
  • [21] Nowak A., Libudzisz Z.: Karcynogeny w przewodzie pokarmowym człowieka. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2008, 4 (59), 9 - 25.
  • [22] PN-EN ISO 15302: 2010. Oleje i tłuszcze roślinne oraz zwierzęce. Oznaczanie benzo[a]pirenu. Metoda wysokosprawnej chromatografii cieczowej z odwróconą fazą.
  • [23] PN-EN ISO 15753: 2016-05. Oleje i tłuszcze roślinne oraz zwierzęce. Oznaczanie wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych.
  • [24] PN-EN ISO/IEC 17025: 2005 Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących.
  • [25] Polanska K., Dettbarn G., Jurewicz J., Sobala W., Magnus P., Seidel A., Hanke W.: Effect of prenatal polycyclic aromatic hydrocarbons exposure on birth outcomes: the Polish mother and child cohort study. Biomed. Res. Int., 2014, Article ID: 408939.
  • [26] Rozporządzenie (WE) Nr 2065/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 10 listopada 2003 w sprawie środków aromatyzujących dymu wędzarniczego używanych lub przeznaczonych do użycia w środkach spożywczych lub na ich powierzchni. Dz. Urz. UE L 309, s. 1, z dn. 26.11.2003.
  • [27] Rozporządzenie Komisji (UE) Nr 1327/2014 z dnia 12 grudnia 2014 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w mięsie wędzonym tradycyjnie i produktach mięsnych wędzonych tradycyjnie oraz w rybach i produktach rybołówstwa wędzonych tradycyjnie. Dz. Urz. UE L 358, s.13, z dn. 13.12.2014.
  • [28] Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych. Dz. Urz. UE L 364, s. 5, z dnia 20.12.2006 z późn. zm.
  • [29] Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 208/2005 z dnia 4 lutego 2005 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 466/2001 w odniesieniu do wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych. Dz. Urz. UE L 34, s. 3, z dn. 8.02.2005.
  • [30] Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 835/2011 z dnia 19 sierpnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 odnośnie do najwyższych dopuszczalnych poziomów wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w środkach spożywczych. Dz. Urz. UE L 215, s.4, z dn. 20.08.2011.
  • [31] Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 836/2011 z dnia 19 sierpnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie Nr 333/2007 z dnia 28 marca 2007 r. ustanawiające metody pobierania próbek i metody analiz do celów urzędowej kontroli poziomów ołowiu, kadmu, rtęci, cyny nieorganicznej, 3-MCPD i benzo[a]pirenu w środkach spożywczych. Dz. Urz. UE L 215, s. 9, z dn. 20.08.2011.
  • [32] Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 grudnia 2014 r. w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji produktów mięsnych wędzonych w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi (WWA). Dz. U. 2014 r., poz. 1845.
  • [33] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Dz. U. 2015, poz. 1989.
  • [34] Samsoe-Petersen L., Larsen E. H., Larsen P. B., Bruun P.: Uptake of trace elements and PAHs by fruit and vegetables from contaminated soils. Environ. Sci. Technol., 2002, 36 (14), 3057 - 3063.
  • [35] Starski A., Jędra M.: Ocena zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w oleju rzepakowym produkowanym w Polsce. Bromat. Chem. Toksykol., 2011, XLIV (4), 1054 - 1060.
  • [36] Starski A.: Działalność Krajowego Laboratorium Referencyjnego ds. wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w żywności. Spotkanie Krajowego Laboratorium Referencyjnego z Laboratoriami Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Warszawa 2014.
  • [37] Van Der Wielen J. C., Jansen J. T., Martena M. J., De Groot H. N., In’t Veld P. H.: Determination of the level of benzo[a]pyrene in fatty foods and food supplements. Food Addit. Contam., 2006, 23 (7), 709 - 714.
  • [38] Węgrzyn E., Grześkiewicz S., Popławska W., Głód B. K.: Udoskonalona metoda oznaczania ośmiu WWA w olejach jadalnych przy zastosowaniu RP-HPLC-FLD oraz preparatywnej SEC. Acta Chromatogr., 2005, 11.
  • [39] World Health Organization Technical Report Series, 930: Evaluation of certain food contaminants. Sixty-fourth report of the Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives, Genewa 2006.
  • [40] Wieczorek J., Wieczorek Z.: Pobranie wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych z żywnością. Bromat. Chem. Toksykol., 2011, XLIV (3), 725 - 731.
  • [41] World Health Organization, International Agency for Research on Cancer: IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans. Some Non-heterocyclic Polycyclic Aromatic Hydrocarbons and Some Related Exposures. IARC Lyon 2010, 92.
  • [42] Wretling S., Eriksson A., Eskhult G. A., Larsson B.: Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in Swedish smoked meat and fish. J. Food Compos. Anal., 2010, 23(3), 264 - 272.
  • [43] Zalecenie Komisji Nr 2005/108/WE z dnia 4 lutego 2005 r. w sprawie dalszego badania poziomów wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w niektórych środkach spożywczych. Dz. Urz. UE L 34, s. 43 z 8.02.2005.
  • [44] Zasadowski A., Wysocki A.: Niektóre aspekty toksycznego działania WWA. Roczn. PZH, 2002, 53, 1.
  • [45] Znamirowska A., Zachara A., Jarzyna M., Rudy M., Duma P.: Benzo(a)piren w wędzonych produktach mięsnych i smalcu. Postępy Nauki Technol. Przem. Rolno-Spoż., 2011, 1, 137 - 140.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikatory

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.agro-202cb999-32f8-4b8a-9f8b-b7da9dec6388
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.